હિંદુ ધર્મમાં પિતૃપક્ષનું વિશેષ મહત્વ છે. પિતૃ પક્ષ 17 સપ્ટેમ્બર 2024થી શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. આ સમય દરમિયાન પિતૃઓની આત્માની શાંતિ માટે શ્રાદ્ધ, તર્પણ, અન્નદાન, જળ દાન વગેરે કરવામાં આવે છે. પરંતુ આ સમયગાળા દરમિયાન ભગવાનની પૂજાના વિશેષ નિયમો પણ જણાવવામાં આવ્યા છે. ચાલો જાણીએ પિતૃ પક્ષ દરમિયાન તુલસીની પૂજા કેવી રીતે કરવી જોઈએ?
હિંદુ ધર્મમાં, શ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન, પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ તેમની પુણ્યતિથિ અનુસાર કરવામાં આવે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ભગવાનની પૂજાનું પણ વિશેષ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પિતૃ પક્ષ દરમિયાન જે કોઈ પણ નિયમોનું પાલન કરીને દેવતાઓની પૂજા કરે છે, તેના પર દેવતાઓ તેમજ પિતૃઓ પ્રસન્ન થાય છે. પિતૃ પક્ષ દરમિયાન તુલસી પૂજાના નિયમોનો ઉલ્લેખ હિંદુ શાસ્ત્રોમાં કરવામાં આવ્યો છે. જે કોઈ આ નિયમો અનુસાર પૂજા કરે છે તેને આખા વર્ષ દરમિયાન પિતૃઓની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. ચાલો જાણીએ તે ખાસ નિયમો શું છે?
શ્રાદ્ધ પક્ષમાં તુલસી પૂજાના નિયમો
1. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પિતૃ પક્ષ દરમિયાન તુલસીની પૂજા કરવી જોઈએ. ગરુડ પુરાણ અનુસાર પિતૃપક્ષ દરમિયાન તુલસીને જળ અર્પણ કરવાથી પિતૃઓ પ્રસન્ન થાય છે અને માતા તુલસીના આશીર્વાદ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. શાસ્ત્રોમાં માતા તુલસીને દેવી લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. પિતૃપક્ષ દરમિયાન તુલસીના છોડને જળ અર્પિત કરવાથી ઘરમાં હંમેશા સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે.
2. શ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન, દેવી તુલસીની પૂજા પરિવારના તે સભ્ય દ્વારા જ કરવી જોઈએ જે પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ અથવા તર્પણ ન કરે. આ વાતનું પણ ધ્યાન રાખો કે તુલસી પૂજા કરનાર વ્યક્તિએ આ 15 દિવસોમાં ભૂલથી પણ શ્રાદ્ધ સંબંધિત કોઈ કામ ન કરવું જોઈએ.
3. શાસ્ત્રો અનુસાર પિતૃ પક્ષ દરમિયાન ભૂલથી પણ તુલસીના છોડને સ્પર્શ ન કરવો જોઈએ. પિતૃ પક્ષના દિવસોમાં છોડને સ્પર્શ કર્યા વિના તુલસીની પૂજા કરવી જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમય દરમિયાન જે પણ તુલસીના છોડને સ્પર્શ કરે છે તેના પર દેવી લક્ષ્મી નારાજ થાય છે.
4. ધાર્મિક વિધિઓમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પિતૃપક્ષ દરમિયાન ઘરના આંગણામાં અથવા અન્ય કોઈ જગ્યાએ તુલસીના છોડના પાંદડા ન તોડવા જોઈએ. એવું કહેવાય છે કે શ્રાદ્ધ પક્ષ દરમિયાન તુલસીના પાન તોડવાથી પિતૃઓની આત્માને દુઃખ થાય છે અને તેઓ ગુસ્સે થાય છે.
5. આપણા શાસ્ત્રોમાં તુલસીના છોડને સકારાત્મકતાનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પિતૃપક્ષ દરમિયાન તુલસીની પૂજા કરવાથી ક્રોધિત પિતૃઓ પણ સંતુષ્ટ થાય છે અને પિતૃઓની આત્માને પણ શાંતિ મળે છે.
