હિન્દુ ધર્મમાં અમાવસ્યા તિથિનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. અમાવસ્યા તિથિ પર સ્નાન અને દાન કરવાથી પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. દર માસમાં આવતી અમાવસ્યાનું વિશેષ મહત્વ છે. અમાવસ્યા તિથિ પર પિતૃઓને તર્પણ અને પિંડ દાન અર્પણ કરવાથી વ્યક્તિ વિશેષ ફળ પ્રાપ્ત કરે છે. વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર, પોષ અમાવસ્યા પોષ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવસ્યા તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. આ તિથિએ ભગવાન શિવ અને શ્રી હરિ વિષ્ણુની પૂજા સાથે સ્નાન અને દાન કરવું શુભ માનવામાં આવે છે. આમ કરવાથી ઘરમાં સુખ-શાંતિ, સમૃદ્ધિ, ઐશ્વર્ય અને વૈભવ વગેરેનું આગમન થાય છે. તેમજ જાણ્યે-અજાણ્યે કરેલા પાપોમાંથી વ્યક્તિને મુક્તિ મળે છે.
પૌષ મહિનાની અમાવાસ્યાનો દિવસ પણ આ વર્ષનો છેલ્લો અમાવાસ્યા દિવસ હશે. આ વખતે પોષ અમાવસ્યા સોમવારે આવશે, તેથી તેને સોમવતી અમાવસ્યા પણ કહેવામાં આવશે. પોષ અમાવસ્યાની તારીખને લઈને મૂંઝવણ છે. કેટલાક લોકો પોષ અમાવસ્યા 30 ડિસેમ્બરે મનાવવામાં આવશે તેવું કહી રહ્યા છે તો કેટલાક લોકો 31 ડિસેમ્બરે પોષ અમાવસ્યા મનાવવાની વાત કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે વર્ષ 2024 માં પોષ અમાવાસ્યા અથવા સોમવતી અમાવસ્યા ક્યારે છે અને સ્નાન અને દાન માટે શું શુભ સમય હશે.
2024 માં પોષ અમાવસ્યા ક્યારે છે? (પૌષ અમાવસ્યા 2024 તારીખ)
વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર, આ વખતે પોષ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવસ્યા તિથિ 30 ડિસેમ્બરના રોજ સવારે 4.01 વાગ્યાથી શરૂ થઈ રહી છે. તે જ સમયે, આ અમાવસ્યા તિથિ બીજા દિવસે 31 ડિસેમ્બરે સવારે 3.56 કલાકે સમાપ્ત થશે.
આવી સ્થિતિમાં, ઉદયતિથિ અનુસાર, 30 ડિસેમ્બર 2024 ના રોજ પોષ અમાવસ્યા ઉજવવામાં આવશે. આ વર્ષની પોષ અમાવસ્યા અથવા છેલ્લી અમાવસ્યા ખૂબ જ શુભ અને વિશેષ છે કારણ કે આ દિવસ સોમવાર હોવાથી તેને સોમવતી અમાવસ્યા કહેવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં આ દિવસે શુભ કાર્ય કરવાથી ધનમાં વૃદ્ધિ થાય છે.
સોમવતી અમાવસ્યાનો શુભ સમય ક્યારે છે? (સોમવતી અમાવસ્યા 2024 સમય)
- બ્રહ્મ મુહૂર્ત – 30 ડિસેમ્બર સવારે 5:16 થી 6:11 સુધી.
- સ્નાન-દાન મુહૂર્ત – 30મી ડિસેમ્બર સવારે 05:24 થી 06:19 સુધી.
- વિજય મુહૂર્ત – 30મી ડિસેમ્બર બપોરે 01:57 થી 02:38 સુધી.
- અશુભ સમય – 30મી ડિસેમ્બર રાત્રે 08:23 થી 09:40 સુધી.
સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે શું કરવું જોઈએ? (પૌષ અમાવસ્યા પર શું કરવું)
- સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં જાગીને સ્નાન કરવું.
- પછી સ્વચ્છ વસ્ત્રો ધારણ કરો અને તમારા પૂર્વજોનું સ્મરણ કરો અને તેમને તર્પણ કરો.
- આ પછી પિતૃઓને કાળા તલ, સફેદ ફૂલ અને કુશથી અર્ઘ્ય ચઢાવો.
- પૂર્વજોના આશીર્વાદ મેળવવા માટે દક્ષિણ દિશામાં દીવો કરવો.
- એવું માનવામાં આવે છે કે આવું કરવાથી પિતૃદોષ પ્રસન્ન થાય છે અને પિતૃ દોષ દૂર થાય છે.
- સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે પીપળના વૃક્ષની વિધિપૂર્વક પૂજા કરો.
- ત્યારબાદ પીપળના ઝાડની 7 વાર પ્રદક્ષિણા કરો અને જળ ચઢાવો.
- આ પછી સરસવના તેલમાં કાળા તલ નાખી પીપળના ઝાડ પાસે દીવો પ્રગટાવો.
- સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે ક્રોધિત પિતૃઓ માટે પિતૃ ચાલીસાનો પાઠ કરો.
- પોષ અમાવસ્યાના દિવસે ગરીબ, જરૂરિયાતમંદ અને બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવો.
- સોમવતી અમાવસ્યાના દિવસે દહીં-દૂધ, વસ્ત્ર, ભોજન અને કાળા તલનું દાન કરો.