વર્ષ 2025 ખૂબ જ ખાસ રહેવાનું છે કારણ કે આ વર્ષે આસ્થાના મહાન પર્વ મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવશે. મહા કુંભ દર 12 વર્ષે આવે છે, તેથી તેનું મહત્વ અનેકગણું છે.
પ્રયાગરાજમાં આયોજિત મહાકુંભ દરમિયાન, લોકો કલ્પવાસ કરે છે, ગંગામાં સ્નાન કરે છે અને જપ અને તપ કરે છે, એવું માનવામાં આવે છે કે તેનાથી વ્યક્તિના પાછલા જન્મના પાપ ધોવાઇ જાય છે અને આગળનું જીવન સુખી રહે છે. આવો જાણીએ શું છે મહાકુંભનો ઈતિહાસ અને નવા વર્ષમાં ક્યારે શરૂ થઈ રહ્યું છે.
મહા કુંભ મેળો 2025
મહાકુંભ મેળો 13 જાન્યુઆરી 2025 ના રોજ શરૂ થશે અને 26 ફેબ્રુઆરી 2025 ના રોજ મહાશિવરાત્રીના રોજ સમાપ્ત થશે.
મહા કુંભ મેળાનો ઈતિહાસ
મહાકુંભનું આયોજન એ એક પ્રાચીન પરંપરા છે, જે વૈદિક કાળથી ચાલી આવે છે. તેની પાછળનો મુખ્ય અર્થ પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવાનો છે, જે માન્યતા અનુસાર મનુષ્યના પાપોનો નાશ કરે છે અને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરે છે.
જ્યારે દુર્વાસા ઋષિના શ્રાપથી દેવતાઓ શક્તિહીન થઈ ગયા અને રાક્ષસ રાજા બલિનો ત્રણેય લોક પર અંકુશ આવી ગયો, ત્યારે દેવતાઓ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે ગયા અને પ્રાર્થના કરી અને તેમને તેમની આપત્તિ વિશે જણાવ્યું.
કુંભ મેળાની શરૂઆતની વાર્તા પૌરાણિક કથાઓમાં સમુદ્ર મંથનની વાર્તા સાથે જોડાયેલી છે. ભગવાન વિષ્ણુએ દેવને સમુદ્ર મંથન કરવાનું કહ્યું. વાર્તા અનુસાર, જ્યારે દેવતાઓ અને દાનવોએ અમૃત મેળવવા માટે સમુદ્ર મંથન કર્યું, ત્યારે તે મંથનમાંથી અમૃતનો ઘાટ (કલશ) નીકળ્યો. કુંભનો અર્થ કલશ પણ થાય છે. અમૃત મેળવવા માટે દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે યુદ્ધ થયું, જેના કારણે ભગવાન વિષ્ણુએ અમૃતના ઘડાની રક્ષા કરવાનું કામ પોતાના વાહન ગરુડને સોંપ્યું.
જ્યારે ગરુડ અમૃત સાથે ઉડતો હતો, ત્યારે અમૃતના કેટલાક ટીપાં ચાર સ્થળોએ પડ્યા હતા – પ્રયાગરાજ, હરિદ્વાર, ઉજ્જૈન, નાસિક. ત્યારથી, દર 12 વર્ષે આ સ્થળોએ કુંભ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન, લોકો ગંગામાં શ્રદ્ધાથી ડૂબકી લગાવીને તેમના પાપોનું પ્રાયશ્ચિત કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે 12 દિવસનું યુદ્ધ થયું હતું, જે માનવ વર્ષોમાં 12 વર્ષ જેટલું માનવામાં આવે છે. તેથી દર 12 વર્ષે કુંભનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
