ડોનેશનની માહિતી ન આપવી ગેરબંધારણીય ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમ રદ્દ કરી સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, મતદારોને જાણવાનો અધિકાર છે 

સુપ્રીમ કોર્ટે બેનામી ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમને રદ્દ કરી દીધી છે. કોર્ટે ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાને કલમ 19(1)(a)નું ઉલ્લંઘન અને ગેરબંધારણીય ગણાવી છે. કોર્ટે કહ્યું કે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમને ગેરબંધારણીય જાહેર કરીને તેને રદ કરવી પડશે. સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ આપ્યો કે બેંકો તરત જ ચૂંટણી બોન્ડ જારી કરવાનું બંધ કરે. સુપ્રીમ કોર્ટનો આદેશ છે કે SBI રાજકીય પક્ષો દ્વારા લેવામાં આવેલા ચૂંટણી બોન્ડની વિગતો સબમિટ કરે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે SBI આ વિગતો ભારતના ચૂંટણી પંચને સબમિટ કરશે અને ECI આ વિગતો વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત કરશે.

દાન વિશે માહિતી ન આપવી એ ગેરબંધારણીય છે

કોર્ટે કહ્યું કે દાન વિશે માહિતી ન આપવી એ ગેરબંધારણીય છે. આ ઉપરાંત તે માહિતીના અધિકારનું પણ ઉલ્લંઘન છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે મતદારોને એ જાણવાનો અધિકાર છે કે પક્ષોને કોણે દાન આપ્યું છે. કેન્દ્ર સરકારની ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાની કાનૂની માન્યતાને પડકારતી અરજીઓ પર CJI DY ચંદ્રચુડ કહે છે કે બે અલગ-અલગ નિર્ણયો છે. એક તેમના દ્વારા અને બીજો ન્યાયમૂર્તિ સંજીવ ખન્નાએ લખ્યો હતો અને બંને ચુકાદા સર્વસંમત છે.

દાતાઓના નામ જાહેર કરવા જોઈએ

સુપ્રીમ કોર્ટનું કહેવું છે કે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ દ્વારા કોર્પોરેટ ફાળો આપનારાઓ વિશેની માહિતી જાહેર કરવી જોઈએ કારણ કે કંપનીઓ દ્વારા આપવામાં આવેલ દાન માત્ર ક્વિડ પ્રો ક્વો હેતુઓ માટે છે.

સુપ્રીમ કોર્ટનું માનવું છે કે અનામી ચૂંટણી બોન્ડ યોજના કલમ 19(1)(a) હેઠળ માહિતીના અધિકારનું ઉલ્લંઘન છે. સુપ્રીમ કોર્ટ કહે છે કે રાજકીય પક્ષો ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં સંબંધિત સંસ્થાઓ છે અને ચૂંટણીની પસંદગી માટે રાજકીય પક્ષોના ભંડોળ વિશેની માહિતી જરૂરી છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે બેંકને આ આદેશ આપ્યા છે

સુપ્રીમ કોર્ટે સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI)ને ઈલેક્ટ્રા બોન્ડ વિશે કોર્ટને માહિતી આપવાનો આદેશ આપ્યો છે. SBI એ તરત જ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ જારી કરવાનું બંધ કરી દેવું જોઈએ. કોર્ટે કહ્યું કે રાજકીય પક્ષોએ જણાવવું જોઈએ કે તેમને ચૂંટણી બોન્ડમાંથી કેટલા પૈસા મળ્યા. કોર્ટે SBIને 6 માર્ચ સુધીમાં તમામ વિગતો સબમિટ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. રાજકીય પક્ષો દ્વારા તમામ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ 15 દિવસમાં ખરીદદારોને પરત કરવામાં આવશે.

પ્રશાંત ભૂષણે આ માહિતી આપી હતી

એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણનું કહેવું છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમ અને તેને લાગુ કરવા માટે કરવામાં આવેલી તમામ જોગવાઈઓને ફગાવી દીધી છે. તેમણે કહ્યું કે આ નાગરિકોના જાણવાના મૂળભૂત અધિકારનું ઉલ્લંઘન કરે છે. તેમણે રાજકીય પક્ષોને કંપનીઓ દ્વારા અપાતા અમર્યાદિત યોગદાનને પણ સમાપ્ત કર્યું છે.