Telecom Act 2023 : દેશમાં આજથી નવો સંચાર કાયદો લાગુ થવા જઈ રહ્યો છે. નરેન્દ્ર મોદી સરકાર દરમિયાન ગયા વર્ષે સંસદમાં આ કાયદો પસાર કરવામાં આવ્યો હતો અને 26 જૂન, 2024ના રોજ અમલમાં આવી રહ્યો છે. ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ એક્ટ 2023 એ બંને દૂરસંચાર કાયદાઓ ભારતીય ટેલિગ્રાફ એક્ટ (1885) અને ભારતીય વાયરલેસ ટેલિગ્રાફ એક્ટ 1933ને બદલશે. નવો કાયદો ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેક્ટરમાં નોંધપાત્ર તકનીકી પ્રગતિને સંબોધે છે.
સરકારી નોટિફિકેશન મુજબ, ‘ટેલિકમ્યુનિકેશન એક્ટ, 2023 (2023નું 44) હેઠળ, કેન્દ્ર સરકાર 26 જૂન 2024ની તારીખ તરીકેનિમણૂક કરે છે કે જેના પર કલમ 1, 2, 10 થી 30, 42 થી 44, 46, 47 કલમ 50 થી 58, 61 અને 62 ની જોગવાઈઓ અમલમાં આવશે. આ નિયમ, જે 26 જૂનથી અમલમાં આવશે, સરકારને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા, વિદેશી રાજ્યો સાથે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો અથવા યુદ્ધની સ્થિતિમાં કોઈપણ અથવા તમામ ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેવાઓ અથવા નેટવર્ક્સનું નિયંત્રણ અને સંચાલન કરવાની મંજૂરી આપશે.
નોંધનીય છે કે નવા કાયદા હેઠળ લોકોને તેમના નામે વધુમાં વધુ નવ સિમ કાર્ડ રજીસ્ટર કરવાની છૂટ છે. જો કે, જમ્મુ અને કાશ્મીર અથવા ઉત્તર-પૂર્વમાં રહેતા લોકો પાસે વધુમાં વધુ છ સિમ કાર્ડ હોઈ શકે છે. મહત્તમ મર્યાદા કરતાં વધુ ઉપયોગ કરનાર વ્યક્તિએ પ્રથમ ઉલ્લંઘન માટે 50,000 રૂપિયા અને પછીના ઉલ્લંઘન માટે 2 લાખ રૂપિયાનો દંડ ચૂકવવો પડશે.
વધુમાં, જો કોઈ વ્યક્તિ અન્ય લોકો સાથે છેતરપિંડી કરીને, તેમના ઓળખ દસ્તાવેજોનો ઉપયોગ કરીને સિમ કાર્ડ મેળવે છે, તો તેને ત્રણ વર્ષ સુધીની જેલ, 50 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે.
વપરાશકર્તાની સંમતિ વિના મોકલવામાં આવતા વાણિજ્યિક સંદેશાઓના પરિણામે સંબંધિત ઓપરેટરને 2 લાખ રૂપિયા સુધીનો ભારે દંડ ચૂકવવો પડશે અને કોઈપણ સેવાઓ પ્રદાન કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
વધુમાં, સરકારને ટેલિકોમ કંપનીઓને ખાનગી મિલકતો પર મોબાઈલ ટાવર ઊભા કરવા અથવા ટેલિકોમ કેબલ નાખવાની મંજૂરી આપવાની છૂટ છે. જ્યાં સુધી સત્તાવાળાઓ તેને જરૂરી માનતા હોય ત્યાં સુધી જમીન માલિક તેની વિરુદ્ધ હોય તો પણ આ કરી શકાય છે.
જ્યારે રાષ્ટ્રની સુરક્ષા જોખમમાં હોય અથવા કટોકટીની પરિસ્થિતિઓમાં હોય, ત્યારે બીજી જોગવાઈ સરકારને સંદેશાઓ અને કૉલની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓના પ્રસારણને અવરોધિત કરવા અને નિયંત્રિત કરવા માટે ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેવાને વિક્ષેપિત કરવાની સત્તા આપે છે.
સમાચાર હેતુઓ માટે રાજ્ય અને કેન્દ્રીય માન્યતા પ્રાપ્ત પત્રકારો દ્વારા મોકલવામાં આવેલા સંદેશાઓને મોનિટરિંગમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે.
જો કે, માન્યતાપ્રાપ્ત પત્રકારોના કોલ અને સંદેશાઓ પર નજર રાખવામાં આવી શકે છે અને જો તેમના સમાચાર અહેવાલોને દેશની સુરક્ષા માટે સંભવિત જોખમ તરીકે જોવામાં આવે તો તેને બ્લોક કરી શકાય છે.