ભારતના પ્રખ્યાત પરમાણુ વૈજ્ઞાનિક અને પરમાણુ કાર્યક્રમના મુખ્ય આર્કિટેક્ટમાંના એક ડૉ. રાજગોપાલ ચિદમ્બરમનું શનિવારે સવારે મુંબઈની એક હોસ્પિટલમાં અવસાન થયું. તેઓ 88 વર્ષના હતા અને છેલ્લા કેટલાક સમયથી બીમાર હતા.
ડાયનામાઇટ ન્યૂઝના સંવાદદાતાના જણાવ્યા અનુસાર, ડૉ. ચિદમ્બરમ એટોમિક એનર્જી કમિશનના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ હતા અને ભારતના પરમાણુ પરીક્ષણોમાં તેમની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા હતી.
પરમાણુ પરીક્ષણોમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન
ડૉ. ચિદમ્બરમ એવા કેટલાક વૈજ્ઞાનિકોમાંના હતા જેમણે 1974 અને 1998ના ભારતના બંને પરમાણુ પરીક્ષણોમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. પોખરણમાં કરવામાં આવેલા આ પરીક્ષણોએ ભારતને પરમાણુ શક્તિ તરીકે સ્થાપિત કર્યું. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ, અમેરિકા સાથે નાગરિક પરમાણુ કરાર પણ પૂર્ણ થયો, જેણે ભારતને આંતરરાષ્ટ્રીય પરમાણુ સમુદાયમાં ઓળખ અપાવી.
અનેક પુરસ્કારોથી સન્માનિત
ડો.ચિદમ્બરમનો જન્મ ચેન્નાઈમાં થયો હતો. તેમણે ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સ (IISc), બેંગલુરુમાંથી પીએચડી કર્યું અને 1962માં ભાભા એટોમિક રિસર્ચ સેન્ટર (BARC)માં તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી. 1974ના પરમાણુ પરીક્ષણોની રચના અને અમલીકરણમાં તેમની મુખ્ય ભૂમિકા માટે તેમને 1975માં પદ્મશ્રી અને 1999માં પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા હતા.
નેતૃત્વમાં નવી ઊંચાઈઓ
ડૉ. ચિદમ્બરમને 1990માં BARCના નિયામક તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને 1993માં અણુ ઉર્જા આયોગના અધ્યક્ષ બન્યા હતા. આ પદ સંભાળતી વખતે, ભારતનું બીજું પરમાણુ પરીક્ષણ 1998માં સફળતાપૂર્વક કરવામાં આવ્યું હતું. 2000 માં એટોમિક એનર્જી કમિશનમાંથી નિવૃત્ત થયા પછી, તેઓ ડૉ. એ.પી.જે. અબ્દુલ કલામ અને 17 વર્ષ સુધી આ ભૂમિકામાં રહ્યા.
વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી માટે સમર્પણ
ડો.આર. ચિદમ્બરમનું યોગદાન માત્ર ભારતના પરમાણુ કાર્યક્રમમાં જ નથી, પરંતુ તેમણે ભારતને વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજીના ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભર બનાવવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમનું અવસાન વિજ્ઞાન અને સંશોધન જગત માટે અપુરતી ખોટ છે.