CAPF: કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળ ‘CAPF’ ના 11 લાખ સૈનિકો/અધિકારીઓ માટે એક મોટું અપડેટ છે જેઓ જૂની પેન્શનની પુનઃસ્થાપનાની રાહ જોઈ રહ્યા છે. આ દળોના કેટલાક સૈનિકો અને અધિકારીઓને NPSમાંથી બહાર કાઢીને OPSમાં સામેલ કરવામાં આવશે.
કેન્દ્ર સરકાર પણ આ માટે તૈયાર છે. બીજી બાબત બાકીના સૈનિકોની છે. જેમાં દસ લાખથી વધુ સૈનિકો અને અધિકારીઓનો સમાવેશ થાય છે. દિલ્હી હાઈકોર્ટે ગત વર્ષે 11 જાન્યુઆરીએ આપેલા મહત્વના નિર્ણયમાં કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળો ‘CAPF’ને ‘ભારતના સંઘની સશસ્ત્ર દળો’ ગણાવી હતી. કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ દળોમાં લાગુ ‘NPS’ ને હડતાલ કરો અને OPS લાગુ કરો. કેન્દ્ર સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં આ નિર્ણય પર સ્ટે લીધો હતો. હવે આ કેસની સુનાવણી ઓગસ્ટમાં થશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે આ કેસ 5 ઓગસ્ટથી શરૂ થતા અઠવાડિયામાં લિસ્ટ કરવામાં આવે. અરજદાર ‘સ્પેશિયલ લીવ પિટિશન’ (SLP)માં પણ સુધારા કરી શકે છે. કોઈપણ નવા દસ્તાવેજ ઉમેરી શકો છો. અરજદારો વતી સુપ્રીમ કોર્ટમાં જવાબ દાખલ કરવામાં આવશે.
‘NPS’ હડતાલની વાત
તમને જણાવી દઈએ કે કેન્દ્રીય દળોના જવાનોએ ગયા વર્ષે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાંથી તેમના અધિકારોની લડાઈ જીતી હતી. કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળોને ‘યુનિયન ઓફ ધ યુનિયનના સશસ્ત્ર દળો’ તરીકે ધ્યાનમાં લેતા, કોર્ટે તેમનામાં લાગુ કરાયેલ ‘NPS’ને હડતાલ કરવાનું કહ્યું. હાઈકોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે, આ દળોમાં આજે કોઈની ભરતી કરવામાં આવી છે, ભૂતકાળમાં ભરતી કરવામાં આવી છે કે ભવિષ્યમાં ભરતી કરવામાં આવશે, તમામ સૈનિકો અને અધિકારીઓ જૂની પેન્શન યોજનાના દાયરામાં આવશે.
કેન્દ્ર સરકારે હાઈકોર્ટના નિર્ણયનો અમલ કર્યો નથી. કેન્દ્ર સરકારને સુપ્રીમ કોર્ટમાં ફેબ્રુઆરી 2024 સુધી સ્ટે ઓર્ડર મળ્યો છે. હવે સુપ્રીમ કોર્ટે SLP નંબર 22511/2023, 21758/2023 અને ડાયરી નંબર 52544/2023 અને 613/2024માં કહ્યું છે કે આ કેસ 5 ઓગસ્ટ (2024) થી શરૂ થતા અઠવાડિયામાં સૂચિબદ્ધ થવો જોઈએ. સુપ્રીમ કોર્ટે SLPમાં સુધારો કરવાની મંજૂરી પણ આપી હતી.
માત્ર તેમને જ જૂના પેન્શનનો લાભ મળશે
સેન્ટ્રલ અર્ધલશ્કરી દળના જવાનો, જેમને રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) માં સામેલ કર્યા પછી, હવે તેઓ ફરીથી જૂની પેન્શન યોજના (OPS) નો લાભ મેળવી શકશે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા આ અંગે આદેશ જારી કરવામાં આવ્યો છે. જો કે આ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ પહોંચ્યો છે. ખાસ વાત એ છે કે આમાં કેન્દ્ર સરકાર પણ અમુક શરતો પૂરી કરનારા કર્મચારીઓને OPSમાં સામેલ કરવા માટે રાજી થઈ ગઈ છે.
આ સંદર્ભમાં ડીઓપીટીએ 3 માર્ચ 2023ના રોજ ઓફિસ મેમોરેન્ડમ જારી કર્યું હતું. તેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, આવા કર્મચારીઓ કે જેમની ભરતી પ્રક્રિયા 2003માં શરૂ થઈ હતી અથવા તેની જાહેરાત આવી હતી, પરંતુ તેમનું જોઇનિંગ 2004 કે પછી થયું હતું. કેન્દ્ર સરકારના આદેશમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે આવા અધિકારીઓ અથવા કર્મચારીઓ, જેઓ રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમની સૂચનાની તારીખ એટલે કે 22મી ડિસેમ્બર, 2003 પહેલાં જાહેરાત કરાયેલ અથવા સૂચિત પોસ્ટ્સ હેઠળ કેન્દ્ર સરકારની સેવાઓમાં જોડાયા છે, તેઓ હવે તમામ કર્મચારીઓ અથવા સેન્ટ્રલ સિવિલ સર્વિસીસ (પેન્શન) નિયમો, 1972 (હવે 2021) હેઠળ અધિકારીઓ જૂની પેન્શન યોજનામાં જોડાવા માટે પાત્ર છે.
કેન્દ્ર સરકારે એક વિકલ્પ આપ્યો હતો
CAPF ઉપરાંત, દિલ્હી પોલીસ અને અન્ય કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓને પણ 31 ઓગસ્ટ સુધીમાં વિકલ્પ આપવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. સરકારે કહ્યું કે, આ વિકલ્પમાંથી કોઈ પણ લાયકાત ધરાવતા કર્મચારીઓને છોડવામાં ન આવે. સંબંધિત વિભાગો દ્વારા તમામ લાયક કર્મચારીઓ સુધી આ માહિતી પ્રસારિત કરવા માટે દરેક શક્ય પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા. આ માટે વાયરલેસ પર અને કર્મચારીઓને રોલ કોલ દરમિયાન માહિતી આપવામાં આવી હતી. આ એક વખતનો વિકલ્પ હતો. ગયા વર્ષે તમામ વિભાગોને આ પ્રક્રિયા 31મી ઓક્ટોબર સુધીમાં પૂર્ણ કરવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. સરકારે કહ્યું કે, જો કોઈ પાત્ર કર્મચારી આ સમયગાળા સુધી જૂની પેન્શન યોજના પસંદ ન કરે, તો તેનો અર્થ એવો થશે કે કર્મચારી રાષ્ટ્રીય પેન્શન સિસ્ટમમાં રહેવા ઈચ્છુક છે. તેમને NPS હેઠળ લાભો આપવામાં આવશે. જો કોઈપણ પાત્ર કર્મચારી હવે આ બેમાંથી કોઈ એક યોજના પસંદ કરશે, તો તેને અંતિમ વિકલ્પ તરીકે ગણવામાં આવશે. તે પછી વિકલ્પમાં કોઈ ફેરફાર થશે નહીં.
સુપ્રીમ કોર્ટે તમામ SLP ફગાવી દીધા
કેન્દ્ર સરકારે આ નિર્ણય લીધો તે પહેલા જ આ કેસ કોર્ટમાં ચાલી રહ્યો હતો. આ કેસમાં પણ કેન્દ્ર સરકારે અનેક SLP દાખલ કર્યા હતા, પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા મહિને જ તેને ફગાવી દીધી હતી. 23 SLP એવા હતા જેમને માત્ર ડાયરી નંબર ફાળવવામાં આવ્યા હતા, તેઓને પણ બરતરફ કરવામાં આવ્યા હતા. હવે તમામ કર્મચારીઓ જેમની ભરતી પ્રક્રિયા ડિસેમ્બર 2003 પહેલા શરૂ થઈ હતી, પરંતુ 2004 અથવા તે પછી જોડાઈ હતી, તેઓ OPSના કાર્યક્ષેત્રમાં આવશે. સુપ્રીમ કોર્ટે પણ સરકારને પોતાનો આદેશ પાછો બોલાવવાની સ્વતંત્રતા આપી છે. મતલબ કે ક્યાંક કોઈ ભૂલ હોય તો સરકાર તેને સુધારી શકે છે. આ કેસની પ્રક્રિયા ચાલુ રહેશે, જ્યારે અન્ય કેસમાં ઓગસ્ટ સુધીમાં જવાબો દાખલ કરવાના રહેશે.
