વિશ્વના ઘણા દેશો ભારતમાં બનેલી બ્રહ્મોસ મિસાઇલના ચાહક બની ગયા છે. ફિલિપાઇન્સ પછી, હવે એવા અહેવાલો છે કે ચાર વધુ દેશોએ આ સુપરસોનિક ક્રુઝ મિસાઇલ મેળવવામાં રસ દાખવ્યો છે. જોકે, આ અંગે સેના કે સરકાર દ્વારા સત્તાવાર રીતે કંઈ કહેવામાં આવ્યું નથી. ભારતે ગયા વર્ષે જ ફિલિપાઇન્સમાં બ્રહ્મોસ પહોંચાડવાનું શરૂ કર્યું હતું.
ટ્રિબ્યુન ઇન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ, ભારત બ્રહ્મોસને વધુ 4 દેશોને વેચવાની યોજના ધરાવે છે. અહેવાલમાં સૂત્રોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે આમાં સંયુક્ત આરબ અમીરાત, સાઉદી અરેબિયા, ઇજિપ્ત અને વિયેતનામનો સમાવેશ થાય છે. આ પહેલા ભારતે આ મિસાઈલ ફિલિપાઇન્સને વેચી દીધી હતી. તે જ સમયે, ઇન્ડોનેશિયા સાથેના સોદા પર ચર્ચાઓ ચાલુ છે. એવી શક્યતાઓ છે કે ઇન્ડોનેશિયાથી એક પ્રતિનિધિમંડળ થોડા સમયમાં ભારત આવી શકે છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, દેશો મુખ્યત્વે બ્રહ્મોસના લેન્ડ વર્ઝન ખરીદવામાં રસ દાખવી રહ્યા છે. જ્યારે, ફિલિપાઇન્સે એક દરિયાકાંઠાનો પ્રકાર માંગ્યો હતો જેનો ઉપયોગ એન્ટી-શિપ ક્રુઝ મિસાઇલ તરીકે થઈ શકે. તેની રેન્જ 290 કિમી હશે. ભારતમાં જમીન, સમુદ્ર અને હવાના સંસ્કરણો છે. ખાસ વાત એ છે કે ફિલિપાઇન્સ એ 6 દેશોમાંથી એક છે જેનો દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં દરિયાઈ વિસ્તારને લઈને ચીન સાથે વિવાદ ચાલી રહ્યો છે.
અખબાર સાથે વાત કરતા, બ્રહ્મોસના ડિરેક્ટર જનરલ જેઆર જોસીએ માહિતી આપી કે બ્રહ્મોસ એનજીના ટ્રાયલ શરૂ થઈ ગયા છે. આ ટ્રાયલ 2026 સુધીમાં પૂર્ણ થશે. NG વર્ઝનને સુખોઈ 30 MKI ફાઇટર એરક્રાફ્ટ સાથે સંકલિત કરવામાં આવશે. આ સુખોઈની પાંખો પર સ્થાપિત કરવામાં આવશે.
એરો ઈન્ડિયા 2025 દરમિયાન, સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહે કહ્યું કે દેશ પરિવર્તનના ક્રાંતિકારી તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું, ‘આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ભારત ઐતિહાસિક રીતે તેની સંરક્ષણ જરૂરિયાતો માટે આયાત પર નિર્ભર રહ્યું છે. જો હું એક દાયકા પહેલાની વાત કરું તો, આપણા દેશમાં 65 થી 70 ટકા સંરક્ષણ સાધનો આયાત કરવામાં આવતા હતા.
તેમણે કહ્યું, ‘જો આપણે આજની પરિસ્થિતિ જોઈએ તો તમે તેને ઉકેલ અથવા ચમત્કાર કહી શકો છો, પરંતુ આજે દેશમાં લગભગ એટલા જ ટકા સંરક્ષણ સાધનોનું ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે.’
સિંહે કહ્યું, ‘આજે આપણે એવા તબક્કે ઉભા છીએ જ્યાં ફાઇટર એરક્રાફ્ટ, મિસાઇલ સિસ્ટમ, નૌકાદળના જહાજો અથવા આવા ઘણા સાધનો અને પ્લેટફોર્મ ફક્ત આપણી સરહદોનું રક્ષણ જ નથી કરી રહ્યા પરંતુ સમગ્ર વિશ્વ માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર પણ બની રહ્યા છે.’
તેમણે કહ્યું, ‘આજે આપણે નાના તોપખાનાથી લઈને બ્રહ્મોસ અને આકાશ મિસાઇલ સિસ્ટમ જેવા મોટા પ્લેટફોર્મ સુધીની દરેક વસ્તુ ઘણા દેશોમાં નિકાસ કરી રહ્યા છીએ. આનાથી ફક્ત આપણી સંરક્ષણ નિકાસમાં વધારો જ નથી થઈ રહ્યો, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે વિવિધ દેશો સાથે આપણી નવી ભાગીદારી પણ વિકસાવી અને મજબૂત બનાવી રહી છે.
