મહાકુંભ-૨૦૨૫ ની શરૂઆત સાથે, રામનગરી પણ ભક્તોની ભીડનો નવો ઇતિહાસ લખી રહી છે. આજે ત્યાં ભક્તોની એટલી મોટી ભીડ એકઠી થઈ ગઈ છે કે તેમને રાખવાની પણ જગ્યા નથી. દરરોજ લાખો શ્રદ્ધાળુઓ અયોધ્યા પહોંચી રહ્યા છે. આના કારણે, શહેરમાં સામાન્ય જીવન સાથે સંબંધિત વ્યવસ્થાઓ ખોરવાઈ ગઈ છે. છેલ્લા બે દિવસથી, દરરોજ ચાર લાખથી વધુ રામ ભક્તો રામ મંદિરમાં દર્શન કરવા માટે પહોંચી રહ્યા હતા. આજે ફરી એકવાર ભક્તોની ભારે ભીડ ઉમટી પડી છે. પરિસ્થિતિ એવી બની ગઈ છે કે વેપારીઓ પોતાનો માલ શહેરમાં પહોંચાડી શકતા ન હોવાથી તેમનો સ્ટોક પણ ધીમે ધીમે ખતમ થઈ રહ્યો છે. બીજી તરફ, ભારે ભીડને કારણે, શ્રી રામ હોસ્પિટલ અને રેલ્વે સ્ટેશન રોડ પર જવાના એક્ઝિટ રૂટના ગેટ નંબર 11 થી ડિવાઇડર અને ફૂટપાથ પર સેંકડો નાના વેપારીઓએ કબજો કરી લીધો છે.
મોટી ભીડને કારણે, સુરક્ષા વ્યવસ્થા દિવસેને દિવસે કડક બનાવવામાં આવી રહી છે. રવિવારે રામપથ પર ઘણી જગ્યાએ નવા નિયંત્રણો લાદવામાં આવ્યા છે. મુસાફરોને ઘણા વધારાના કિલોમીટર મુસાફરી પણ કરાવવામાં આવી રહી છે. બાળકો, વૃદ્ધો અને સ્ત્રીઓ થાકી ગયા છે. પરિવહનના નામે તેમને લૂંટવામાં આવી રહ્યા છે. ઇ-રિક્ષા અને બાઇક ચાલકો મુસાફરોને થોડા મીટર દૂર લઈ જવા માટે મોટી રકમ વસૂલ કરી રહ્યા છે.
રામ મંદિરના સમયપત્રકમાં ફરી એકવાર અઘોષિત ફેરફાર કરવામાં આવ્યો
પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભ મેળા તેમજ રવિવારની રજા હોવાથી, અયોધ્યામાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો એકઠા થયા હતા. સોમવારે પણ આ ભીડ ઓછી થવાના કોઈ સંકેત દેખાતા નથી. આ કારણે, પોલીસ વહીવટીતંત્રે ખાસ નિયંત્રણો સાથે પગપાળા પ્રવાસીઓ માટે રૂટ ડાયવર્ઝનનો વ્યાપ વધાર્યો છે. રામ મંદિરના સમયપત્રકમાં ફરી એક વખત અઘોષિત ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. પોલીસ પ્રશાસનની સૂચના પર, રવિવારે સવારે 6 વાગ્યાને બદલે સવારે 5 વાગ્યે રામલલાની શ્રૃંગાર આરતી કરવામાં આવી હતી. શ્રૃંગાર આરતીનો સમય બદલવાની સૂચનાઓ મોડી રાત્રે આપવામાં આવી હતી અને સવારે તે મુજબ તૈયારીઓ કરવામાં આવી હતી પરંતુ રવિવારે દૂરદર્શન પર લાઇવ ટેલિકાસ્ટ શક્ય ન હતું; તેના બદલે, રેકોર્ડિંગ પછી 19.41 મિનિટનો વિડિઓ ટેલિકાસ્ટ કરવામાં આવ્યો.
અગાઉ, ભક્તોની ભારે ભીડને કારણે, શનિવારે મધ્યરાત્રિ સુધી રામલલાના દર્શન ચાલુ રહ્યા હતા, જ્યારે શયન આરતી રાત્રે 10 વાગ્યે કરવામાં આવી હતી, પરંતુ કતારમાં આવેલા તમામ ભક્તોને દર્શન આપવા માટે મંદિર ખુલ્લું રાખવામાં આવ્યું હતું. બીજી તરફ, સવારે શ્રૃંગાર આરતીથી શરૂ થયેલ દર્શનનો ક્રમ રવિવારે પણ મોડી રાત સુધી ચાલુ રહ્યો. દરમિયાન, રાજભોગ આરતી સમયે, 15 મિનિટને બદલે ફક્ત પાંચ મિનિટ માટે ફરીથી પડદો લગાવવામાં આવ્યો. તેવી જ રીતે, ઉત્થાન, સંધ્યા આરતી અને શયન આરતી દરમિયાન પાંચ-પાંચ મિનિટ માટે પડદો લટકાવવામાં આવ્યો હતો. બીજી તરફ, ભારે ભીડને કારણે, VIP આરતી પાસ જારી કરવામાં આવ્યા ન હતા પરંતુ સરળ અને ખાસ દર્શન પાસના આધારે દર્શનમાં કોઈ અવરોધ નહોતો.
શ્રી રામ જન્મભૂમિ સંકુલના પોલીસ અધિક્ષક (સુરક્ષા) બલરામચારી દુબેએ જણાવ્યું હતું કે ભારે ભીડને કારણે, અવિરત દર્શનનો ક્રમ ત્યાં સુધી ચાલુ રાખવામાં આવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે નિયત સૂવાના સમય પછી જ પ્રવેશ પ્રતિબંધિત છે. આ પછી, કતારમાં ઉભા રહેલા તમામ ભક્તોને દર્શન આપવામાં આવ્યા. તેમણે કહ્યું કે ભીડને કારણે અહીં વહેલી સવારથી જ લાંબી કતાર લાગી રહી છે. આ કારણે શ્રૃંગાર આરતીનો સમય બદલવામાં આવ્યો.
ભીડને નિયંત્રિત કરવા માટે રૂટ ડાયવર્ઝનનો વ્યાપ વધારવામાં આવ્યો
વિશાળ ભીડને કારણે માત્ર ભક્તો જ નહીં, પણ અયોધ્યાના લોકો અને પોલીસ પણ આશ્ચર્યચકિત છે. ભીડને કાબુમાં લેવા માટે પોલીસ અધિકારીઓને ખૂબ જ મહેનત કરવી પડી રહી છે. બીજી તરફ, પાંચ કિલોમીટરથી વધુ અંતર કાપ્યા પછી પણ, ભક્તો થાકવાને બદલે રામ લલ્લાના દર્શન કરવા માટે ઉત્સુક છે.
ભીડને કારણે કોઈ અનિચ્છનીય પરિસ્થિતિ ન બને તે માટે, પોલીસ વહીવટીતંત્રે પગપાળા જતા શ્રદ્ધાળુઓ માટે રૂટ ડાયવર્ઝનનો વ્યાપ વધાર્યો છે. રવિવારે પરિસ્થિતિ એવી હતી કે બાયપાસથી પગપાળા આવતા ભક્તોને ફાટિક શિલા આશ્રમ તરફ વાળવામાં આવી રહ્યા હતા. અહીંથી, ભક્તો ચૌધરી ચરણ સિંહ અને સંત તુલસીદાસ ઘાટ થઈને લતા ચોક પહોંચે છે અને પછી તેમને જમણી બાજુની લાઇન પર મોકલવામાં આવે છે, જે લતા ચોકથી જ શરૂ થાય છે, દર્શન માટે. તેવી જ રીતે, જે ભક્તોને તેડી બજારથી દુરહી કુઆન તરફ પગપાળા મોકલવામાં આવી રહ્યા છે તેમને શ્વેતાંબર જૈન મંદિરની સામે બેરિકેડ લગાવીને રાજઘાટ તરફ વાળવામાં આવી રહ્યા છે. અહીંથી, ભક્તોને માંઝી નગર થઈને રિનમોચન ઘાટ અને પછી અડધા અશરફી ભવન અને અડધા ગોલા બજાર મોકલવામાં આવી રહ્યા છે. અશરફી ભવન ક્રોસિંગથી રામ પથ તરફ જઈ રહેલા ટોળાને મેટ ગજેન્દ્ર અને મધુસુદન વિદ્યા મંદિર ઇન્ટર કોલેજ થઈને નયા ઘાટ પરત મોકલવામાં આવી રહ્યા છે. આ દરમિયાન, ભક્તો બીજી શેરીઓમાં અહીં-ત્યાં ભટકતા રહે છે.
આ ઉપરાંત, પોલીસ વહીવટીતંત્રે તીધી બજારથી અશરફી ભવન તરફ જતો રસ્તો પણ સંપૂર્ણપણે બંધ કરી દીધો છે. અશરફી ભવનથી તેડી બજાર તરફ આવતા ભક્તો અને સ્થાનિક નાગરિકોને પણ કટરા પોલીસ સ્ટેશનથી મીરાપુર બુલંદી થઈને પરિક્રમા પથ પર મોકલવામાં આવી રહ્યા છે. આ ડાયવર્ઝનને કારણે સ્થાનિક નાગરિકોને સૌથી વધુ મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. પોલીસ અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ભીડ પર સતત નજર રાખવામાં આવી રહી છે અને જ્યારે ભીડનું દબાણ ઓછું થાય છે, ત્યારે અવરોધ દૂર કરીને ટ્રાફિકને સામાન્ય બનાવવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે.
વૃદ્ધોએ કહ્યું કે તેમણે પહેલા ક્યારેય આટલા દિવસો સુધી સતત ભીડ જોઈ નહોતી.
શહેરના વડીલોના મતે, તેમણે તેમના આખા જીવનમાં આટલા દિવસો સુધી ભીડની આટલી સતત હિલચાલ ક્યારેય જોઈ નહોતી. વર્ષના ચાર મુખ્ય મેળાઓમાં ભીડ રહેતી હતી, પણ સતત નહીં; મુખ્ય દિવસોમાં લાખો ભક્તો સ્નાન કરીને પાછા ફરતા હતા. કોઈપણ મેળામાં રાત્રે ભક્તોની ભીડ આવતી હતી અને બપોર સુધીમાં આખું શહેર ખાલી થવા લાગતું હતું, પરંતુ હવે ભીડ આવવા-જવાની પ્રક્રિયા સતત ચાલુ છે.
