તાજેતરમાં, ગેરકાયદેસર ધરપકડના કિસ્સાઓ વધ્યા છે. અદાલતો પણ આ અંગે સતત નારાજગી વ્યક્ત કરી રહી છે. આ ગેરકાયદેસર ધરપકડોને કારણે તપાસ એજન્સીઓની વિશ્વસનીયતા પર પ્રશ્નો ઉભા થઈ રહ્યા છે. કોર્ટે ક્યારેક કેસ ડાયરી યોગ્ય રીતે ન રાખવા બદલ અને ક્યારેક આરોપીને ધરપકડનું કારણ ન જણાવવા બદલ તપાસ એજન્સીઓને ઠપકો આપ્યો. ભારતીય નાગરિક સંરક્ષણ સંહિતાના જોગવાઈઓનું ક્યારેય પાલન ન કરવા અને ધરપકડના 24 કલાકની અંદર આરોપીને કોર્ટમાં રજૂ ન કરવા બદલ એજન્સીઓને કોર્ટ તરફથી ફટકો પડ્યો. છેલ્લા છ મહિનામાં જ, આવા ઘણા કિસ્સાઓ પ્રકાશમાં આવ્યા છે જ્યાં અદાલતોએ ED, CBI અને સ્થાનિક પોલીસની રિમાન્ડ અરજીઓ ફગાવી દીધી છે, અને તેમને મનનો ઉપયોગ કર્યા વિના કરવામાં આવેલી ધરપકડના કેસ ગણાવ્યા છે. તેમજ આરોપીઓને છોડી મૂકવાનો આદેશ આપ્યો. ચાલો જાણીએ કેટલાક એવા કિસ્સાઓ વિશે જેમાં તપાસ એજન્સીને ધરપકડ પર કોર્ટ તરફથી ઝટકો લાગ્યો અને આવું કેમ થઈ રહ્યું છે?…
કેસ ડાયરીમાં અનિયમિતતાઓ મળી, IRS અધિકારીને મુક્ત કરાયા
ડિસેમ્બર 2024 માં, સીબીઆઈએ લાંચના કેસમાં બે આઈઆરએસ અધિકારીઓ સહિત છ લોકોની ધરપકડ કરી હતી. પરંતુ સીબીઆઈની ખાસ કોર્ટે આરોપીઓની સીબીઆઈ કસ્ટડીનો ઇનકાર કર્યો હતો, તેમની ધરપકડને ગેરકાયદેસર ગણાવી હતી અને તેમને તાત્કાલિક મુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આ કિસ્સામાં એવું જાણવા મળ્યું કે કેસ ડાયરીમાં કાગળોની છૂટી શીટ્સ હતી. બોમ્બે હાઈકોર્ટના આદેશ મુજબ આ કાયદાનું ઉલ્લંઘન છે. કોર્ટે કહ્યું કે તપાસ અધિકારી માટે એ સુનિશ્ચિત કરવું મહત્વપૂર્ણ છે કે કેસના તમામ દસ્તાવેજો યોગ્ય રીતે રાખવામાં આવે.
ED અધિકારીના ટ્રાન્ઝિટ રિમાન્ડ મળ્યા નથી
બીજા એક લાંચ કેસમાં, કોર્ટે ED અધિકારીના CBIને ટ્રાન્ઝિટ રિમાન્ડ મંજૂર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. કોર્ટે જોયું હતું કે સીબીઆઈ લાંચ કેસમાં ધરપકડ કરાયેલા ઇડી અધિકારી વિશાલ દીપની કેસ ડાયરી રજૂ કરી શકી નથી. કોર્ટે ધરપકડને ગેરકાયદેસર જાહેર કરી અને તેને ગંભીર ભૂલ ગણાવી. ટ્રાન્ઝિટ રિમાન્ડ આપવાનો પણ ઇનકાર કર્યો.
મની લોન્ડરિંગ કેસમાં ઉદ્યોગપતિને મુક્ત કરવામાં આવ્યો
કોર્ટે આરોપી ઉદ્યોગપતિ પુરુષોત્તમ મંધાનાને પણ મુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો, જેમની ગયા વર્ષે મની લોન્ડરિંગ કેસમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. અહીં ભૂલ એ હતી કે ED 70 વર્ષીય ઉદ્યોગપતિને દોષિત ઠેરવતા દસ્તાવેજો રજૂ કરવામાં નિષ્ફળ ગયું. કોર્ટે કહ્યું હતું કે આરોપીની ધરપકડના કારણ અંગે હજુ સુધી કોઈ દસ્તાવેજ મળ્યો નથી. આની નકલ પણ આરોપીને આપવામાં આવી ન હતી. કોર્ટે આરોપીની ધરપકડ ગેરકાયદેસર જાહેર કરી હતી અને આરોપીને મુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
પોલીસને પણ ઝટકો લાગ્યો છે
ગેરકાયદેસર ધરપકડના મામલે તપાસ એજન્સીઓની સાથે પોલીસને પણ કોર્ટની નારાજગીનો સામનો કરવો પડ્યો છે. નક્સલવાદ પર મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસના તાજેતરના ભાષણનો નકલી વીડિયો ઓનલાઈન પોસ્ટ કરવાના આરોપીને મેજિસ્ટ્રેટ કોર્ટે છોડી મૂકવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આ સાથે, મેજિસ્ટ્રેટ કોર્ટે બળાત્કારના આરોપી ફિલ્મ નિર્માતા ગુણવંત જૈનની ધરપકડને પણ ગેરકાયદેસર જાહેર કરી હતી. કારણ કે કોર્ટે શોધી કાઢ્યું કે ધરપકડના ચાર મિનિટ પછી, આરોપીને કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેની ધરપકડ શા માટે કરવામાં આવી રહી છે? જોકે, બાદમાં સેશન્સ કોર્ટે આરોપીને પોલીસ સમક્ષ આત્મસમર્પણ કરવાનો આદેશ આપ્યો.
કોર્ટના આદેશોનું પાલન ન કરવું
તપાસ એજન્સીઓની વિશ્વસનીયતા પર ઉભા થઈ રહેલા પ્રશ્નો અંગે વકીલોએ પોતાના મંતવ્યો શેર કર્યા. ફરિયાદ પક્ષના વકીલો કહે છે કે તપાસ એજન્સીઓએ માપદંડપૂર્ણ અભિગમ અપનાવવાની જરૂર છે. જ્યારે બચાવ પક્ષના વકીલો બંધારણના ધોરણોનું પાલન કરવાનો આગ્રહ રાખી રહ્યા છે. એડવોકેટ રાહુલ અગ્રવાલ કહે છે કે તપાસ એજન્સીઓ કાયદામાં નિર્ધારિત જોગવાઈઓ અને સુપ્રીમ કોર્ટ અને હાઈકોર્ટ દ્વારા નિર્ધારિત માર્ગદર્શિકાનું કડક પાલન કરી રહી નથી. તેમણે કહ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટની માર્ગદર્શિકા સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે આરોપીની ધરપકડ કરવા માટે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ આધાર આપવા પડશે નહીં તો ધરપકડ ગેરકાયદેસર જાહેર કરવામાં આવશે.