- સંવેદનશીલ ખડક જ્યાં તેની ઉપર અને નીચે બાંધકામ ખૂબ જોખમી
ઉત્તરાખંડના ઉત્તરકાશી જિલ્લામાં યમુનોત્રી હાઈવે પર નિર્માણાધીન સિલ્ક્યારા ટનલના અકસ્માતની તપાસ માટે રચાયેલી 6 સભ્યોની નિષ્ણાત સમિતિએ પોતાનો અહેવાલ કેન્દ્ર સરકારને સોંપ્યો છે. આ રિપોર્ટમાં મોટી ખામીઓ જોવા મળી છે. સૂત્રોનું કહેવું છે કે તપાસ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જે જગ્યાએ ભૂસ્ખલન થયું તે ટનલનું હેડ ઝોન હતું. હેડ ઝોન એટલે અત્યંત સંવેદનશીલ ખડક જ્યાં તેની ઉપર અને નીચે બાંધકામ ખૂબ જોખમી છે.
સૂત્રોને ટાંકીને માહિતી મળી છે કે તેણે પોતાનો પ્રાથમિક અહેવાલ કેન્દ્ર સરકારને સુપરત કરી દીધો છે. કમિટીમાં હિમાલયા વાડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટની સાથે ભૂસ્તરશાસ્ત્રીઓ, ટનલ નિષ્ણાતો વગેરેનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. તેના પ્રારંભિક અહેવાલમાં, સમિતિએ કેન્દ્ર સરકારને કહ્યું છે કે જ્યાં ભૂસ્ખલન થયું છે તે “હેડ ઝોન” માં છે, હેડ ઝોનનો અર્થ ખૂબ જ સંવેદનશીલ ખડક છે જ્યાં તેની ઉપર અને નીચે બાંધવું ખૂબ જોખમી છે. જો જે જગ્યાએ કાટમાળ પડ્યો છે તે “હેડ ઝોન” છે એટલે કે ત્યાં એક સંવેદનશીલ ખડક છે, તો ત્યાં સુરંગનું સંરેખણ સંપૂર્ણપણે ખોટું લાગે છે, કારણ કે તેની નીચે જતી ટનલ એટલે કે ગોઠવણી ખોટી છે. તપાસ સમિતિએ આવી બીજી ઘણી ખામીઓ શોધી કાઢી છે. એટલું જ નહીં, તપાસ સમિતિએ પોતાના તપાસ રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે જ્યાં ગર્ડરની પાંસળીઓ લગાવવી જોઈતી હતી ત્યાં રિબાર્સ લગાવવામાં આવ્યા હતા, જે નિયમોની વિરુદ્ધ છે અને મોટી ખામી છે.
નોંધનીય છે કે સિલ્ક્યારા ટનલમાં રેસ્ક્યૂ દરમિયાન ઉપરથી વર્ટિકલ ડ્રિલિંગ પણ થયું હતું. જેના કારણે ડુંગર પર અડધો અધૂરો ખાડો ખુલ્લો છોડી દેવામાં આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં નેશનલ ગ્રીન ઓથોરિટીના અધ્યક્ષ જસ્ટિસ શ્રીવાસ્તવ એક્ઝિક્યુટિવ બોડી NHIDCL અને નવયુગ એન્જિનિયરિંગ લિમિટેડ કંપની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરી શકે છે. જોકે, તપાસ રિપોર્ટમાં શું આવ્યું તે અંગે કોઈ ખુલાસો થયો નથી?
બીજી તરફ, ઉત્તરાખંડ સરકારે અગાઉ ટનલ અકસ્માતની 6 સભ્યોની ટીમ દ્વારા તપાસ કરાવી હતી, તે અહેવાલ પણ જાહેર કરવામાં આવ્યો નથી. આ ઘટનાને કારણે ટનલના ભવિષ્ય પર સવાલો ઉઠી રહ્યા છે. આમાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે ભૂસ્ખલનને કારણે સુરંગના જે ભાગમાં કામદારો ફસાયા હતા તેની સારવાર કેવી રીતે અને ક્યારે કરવામાં આવશે. જો કે કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી વીકે સિંહ આ અંગે પહેલા જ કહી ચુક્યા છે કે આ ટનલનું કામ પૂર્ણ કરવામાં આવશે.
12 નવેમ્બરે દિવાળીની વહેલી સવારે સિલ્ક્યારાથી બારકોટ સુધીના નિર્માણાધીન 4.50 કિલોમીટરની ટનલમાં ભૂસ્ખલનની ઘટનાની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચર્ચા થઈ હતી. જેમાં સુરંગમાં 41 કામદારો ફસાયા હતા. રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરના સંસાધનો અને વૈજ્ઞાનિક સલાહકારોએ પૂરા સમર્પણ સાથે બચાવ કામગીરી હાથ ધરી હતી અને 17 દિવસ પછી 28મી નવેમ્બરે સુરંગમાં ફસાયેલા તમામ કામદારોને સુરક્ષિત બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી નિયમિતપણે આ બચાવ કામગીરી પર નજર રાખી રહ્યા હતા.
મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામીએ પણ આ બચાવ કાર્ય પર સંપૂર્ણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું હતું અને કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરી, વીકે સિંહ અને અન્ય નેતાઓ અને પીએમઓ સતત તેના પર નજર રાખી રહ્યા હતા. આમાં, કેન્દ્રીય એજન્સીઓને પ્રારંભિક અહેવાલ માટે એક તપાસ સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી.
