Election ink: લોકસભા ચૂંટણીનું વર્ષ ચાલી રહ્યું છે. આ પછી ઘણા રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાશે. જો તમે તમારા જીવનમાં એકવાર પણ મતદાન કર્યું હોય, તો તમને ખબર પડશે કે ચૂંટણીની શાહી શું છે. આ શાહી બતાવીને લોકો વોટ આપ્યા પછી સેલ્ફી લે છે. આ શાહી એવા લોકોની આંગળીઓ પર લગાવવામાં આવે છે જેઓ પહેલાથી જ પોતાનો મત આપી ચૂક્યા છે, જેથી તે મતદાર ફરી મતદાન ન કરી શકે. પરંતુ માત્ર એક મિનિટ, શા માટે આપણે આ શાહીનો ઉપયોગ કરીએ છીએ? તેની પાછળ એક મોટું કારણ છે, વાસ્તવમાં આ શાહી લગાવ્યા પછી તેનો રંગ ઘણા દિવસો સુધી આંગળીમાંથી જતો નથી. આ જ કારણ છે કે નકલી મતદારો આ શાહીનો ઉપયોગ કરવાથી બચે છે.
ચૂંટણીની શાહી કોણ ખરીદી શકે?
ભારતીય ચૂંટણીઓમાં આ વાદળી શાહીનો સમાવેશ કરવાનો શ્રેય દેશના પ્રથમ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર સુકુમાર સેનને જાય છે. આંગળી પરની શાહી દર્શાવે છે કે તમે તમારો મત આપ્યો છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ શાહી કેમ ભૂંસાઈ નથી અને કેવી રીતે બને છે? વાસ્તવમાં, આ શાહી દક્ષિણ ભારતમાં સ્થિત કંપની મૈસૂર પેઇન્ટ અને વાર્નિશ લિમિટેડમાં બનાવવામાં આવે છે. આ કંપનીની સ્થાપના વર્ષ 1937માં થઈ હતી. કંપની આ શાહી MVPL દ્વારા માત્ર સરકાર અથવા ચૂંટણી સંબંધિત એજન્સીઓને સપ્લાય કરે છે. તે જથ્થાબંધ વેચવામાં આવતું નથી.
ચૂંટણીની શાહી કેવી રીતે બને છે?
આ શાહી ચૂંટણી શાહી અથવા અવિશ્વસનીય શાહી તરીકે ઓળખાય છે. આ શાહી તૈયાર કરવા માટે સિલ્વર નાઈટ્રેટ કેમિકલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમારી ત્વચા પર શાહી લાગે છે, તો તેને ભૂંસી નાખવામાં ઓછામાં ઓછા 72 કલાકનો સમય લાગે છે. વાસ્તવમાં, પાણીના સંપર્કમાં આવ્યા પછી, સિલ્વર નાઈટ્રેટ કાળો થઈ જાય છે અને અદૃશ્ય થતો નથી. સિલ્વર નાઈટ્રેટ આપણા શરીરમાં રહેલા ક્ષાર સાથે ભેળવીને સિલ્વર ક્લોરાઈડ બનાવે છે. સિલ્વર ક્લોરાઇડ ન તો પાણીમાં ઓગળી શકે છે અને ન તો તેને સાબુ અથવા કોઈપણ રસાયણથી ધોઈ શકાય છે. તે ત્વચા પર ચોંટી જાય છે. સમય જતાં, જ્યારે ત્વચાના કોષો જૂના થઈ જાય છે, ત્યારે આ શાહીનો રંગ ઝાંખો પડી જાય છે.
શું ચૂંટણીની શાહી રિડીમ કરી શકાય?
જાણવા જેવી બીજી મહત્વની બાબત એ છે કે ઉચ્ચ ગુણવત્તાની ચૂંટણીની શાહી 40 સેકન્ડથી ઓછા સમયમાં સુકાઈ જાય છે. આંગળી પર શાહી લગાવ્યાની 1 સેકન્ડની અંદર તે આંગળી પરના ડાઘ છોડી દે છે. જો કે, ગામડાઓ અથવા અન્ય સ્થળોએ ઘણીવાર આ શાહી કેવી રીતે દૂર કરવી તે વિશે સાંભળવામાં આવે છે. પરંતુ હજુ સુધી આ વાતની પુષ્ટિ થઈ નથી. તમને જણાવી દઈએ કે જો તમે એકવાર વોટ કર્યો હોય તો બૂથની બહાર જવાનો પ્રયાસ કરો અને ભૂલથી પણ નકલી વોટ નાખવાની જાળમાં ન ફસો. નહીં તો પકડાઈ જવા પર ખરાબ પરિણામ ભોગવવા પડી શકે છે.
