છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આપણા રસોડામાં ધીમે ધીમે સફેદ મીઠાનું સ્થાન રોક સોલ્ટ અને ગુલાબી મીઠાએ લીધું છે. બીજી તરફ કાળું મીઠું તેના અનેક ગુણોને કારણે લોકોના આહારનો મહત્વનો ભાગ બની રહ્યું છે. આજકાલ, જીવનશૈલી સંબંધિત રોગો અને યુવાનોમાં વધતા બ્લડ પ્રેશરને કારણે, લોકો તેમના આહારમાંથી સામાન્ય મીઠું (સફેદ મીઠું) ઘટાડવા માટે ખૂબ જ સભાન બની રહ્યા છે. રોક સોલ્ટ અને બ્લેક સોલ્ટને વધુ સારા વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યા છે. આયુર્વેદ અનુસાર પિત્ત દોષને દૂર કરવા માટે રોક સોલ્ટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જ્યારે કાળા મીઠાનો ઉપયોગ ગેસ, કબજિયાત અને પાચન સંબંધી સમસ્યાઓને દૂર કરવા માટે થાય છે.
રોક મીઠું
ઉપવાસ દરમિયાન ઉપયોગમાં લેવાતા રોક મીઠું કુદરતી ખનિજોથી સમૃદ્ધ છે. તે શુદ્ધ માનવામાં આવે છે કારણ કે તેમાં આયોડિન અથવા અન્ય રસાયણો જેવા ઉમેરણો નથી. તે શરીરમાં ઇલેક્ટ્રોલાઇટ સંતુલન જાળવવામાં અને પાચન સ્વાસ્થ્ય સુધારવામાં મદદરૂપ છે. તેનો ઉપયોગ માત્ર ખોરાકમાં જ નહીં, પણ ત્વચાની સંભાળ અને સ્નાનની વિધિઓમાં પણ થાય છે.
કાળું મીઠું
આયુર્વેદમાં કાળું મીઠું તેના ઔષધીય ગુણો માટે પ્રખ્યાત છે. આયર્ન, પોટેશિયમ અને અન્ય મિનરલ્સથી ભરપૂર આ મીઠું પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ, ગેસ અને એસિડિટીને દૂર કરવામાં મદદરૂપ છે. તેનો હળવો મસાલેદાર સ્વાદ ફ્રૂટ ચાટ અને સલાડ જેવી વાનગીઓ સાથે સારી રીતે જાય છે. કાળું મીઠું બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવા અને શરીરમાંથી ઝેરી તત્વોને દૂર કરવામાં પણ મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. આ મીઠું પાચન સુધારવામાં, બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં, વજન નિયંત્રણમાં મદદરૂપ અને શ્વાસ સંબંધી સમસ્યાઓમાં રાહત આપવા માટે ફાયદાકારક છે.
કાળા મીઠાના ફાયદા
– ગેસ, અપચો અને એસિડિટી જેવી સમસ્યાઓ દૂર કરીને પેટના સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપે છે.
– કાળા મીઠાનું નિયમિત સેવન બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે.
– આ મીઠું શરીરમાંથી ઝેરી તત્વોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી શરીરને ડિટોક્સિફાય કરે છે.
– કાળું મીઠું ચયાપચયને વધારે છે, જે વજન ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
– આયુર્વેદ અનુસાર અસ્થમા અને ઉધરસ જેવી શ્વાસ સંબંધી સમસ્યાઓમાં કાળું મીઠું ફાયદાકારક છે.
રોક મીઠાના ફાયદા
– રોક મીઠું પાચન સ્વાસ્થ્યને પણ સુધારે છે.
– કાળા મીઠાની સરખામણીમાં રોક મીઠામાં આયોડિન ઓછું હોય છે.
– રોક સોલ્ટનો ઉપયોગ શ્વસન સંબંધી રોગોની સારવાર માટે થાય છે. જે લોકોને ખૂબ કફ હોય છે તે લોકો સવારે ઉઠીને સૌથી પહેલા ચામાં મીઠું ભેળવીને પી લે તો કફ સરળતાથી નીકળી જાય છે.
– રોક મીઠું હાઇગ્રોસ્કોપિક છે, જે શરીરને ડિટોક્સિફાય કરવામાં મદદ કરે છે.
– તે શરીરમાં ઇલેક્ટ્રોલાઇટ સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે, જેનાથી ડિહાઇડ્રેશન અટકાવે છે.
– રૉક સોલ્ટ સ્નાયુ ખેંચાણ અને પીડાથી રાહત અપાવવામાં મદદરૂપ માનવામાં આવે છે.
કાળું મીઠું કે રોક મીઠું, તમારા માટે કયું સારું છે?
રોક મીઠું અને કાળું મીઠું બંનેમાં સોડિયમનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે, તેથી આ બંને ક્ષાર સફેદ મીઠા કરતાં વધુ સારો વિકલ્પ સાબિત થાય છે. કારણ કે વધુ પડતા સોડિયમના સેવનથી હાઈ બ્લડ પ્રેશર, કિડનીની બીમારી, સ્ટ્રોક અને હૃદય રોગ જેવી સમસ્યાઓનું જોખમ વધી શકે છે. પરંતુ તમે તમારા રોજિંદા ખોરાકમાં કાળા મીઠાનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. તમારે તેનો ઉપયોગ સલાડ અને ચાર્ટમાં કરવો જોઈએ, કારણ કે જો તમે તેનો નિયમિત ઉપયોગ કરો છો, તો તમારું પાચનતંત્ર ઓવરએક્ટિવ થઈ શકે છે, જેનાથી તમારું પેટ ખરાબ થઈ શકે છે. રોક સોલ્ટનો ઉપયોગ કરવાથી તમને આ સમસ્યા નહીં થાય. તેથી, જો તમે તમારી રોજીંદી રોટલી, કઠોળ અને શાકભાજી વગેરેમાં રોક સોલ્ટનો ઉપયોગ કરો છો, તો તે વધુ સારું રહેશે. આ ઉપરાંત, રોક મીઠું તમામ જરૂરી ટ્રેસ મિનરલ્સ પ્રદાન કરે છે અને શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં નોંધપાત્ર સુધારો કરે છે. તે હાનિકારક બેક્ટેરિયા સામે લડે છે અને રોગોને રોકવામાં મદદ કરે છે. તમે સ્વસ્થ હૃદય અને સ્વસ્થ શરીર માટે આ બંને મીઠાનું સેવન કરી શકો છો.
