ટેસ્લાના સીઈઓ અને સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X (ટ્વિટર) ના માલિક એલોન મસ્કે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના સમર્થનમાં ઉભા રહેવા માટે X ના “કોમ્યુનિટી નોટ્સ” ફીચરમાં ફેરફાર કરવાનું વચન આપ્યું છે. ટ્રમ્પના દાવાને રદિયો આપતા એક સર્વેક્ષણમાં યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમીર ઝેલેન્સકી ઘરે ખૂબ જ અપ્રિય હતા તે પછી આ જાહેરાત કરવામાં આવી. મસ્કે દાવો કર્યો હતો કે તેમના સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મનું “કોમ્યુનિટી નોટ્સ” ફીચર “સરકારો અને પરંપરાગત મીડિયા દ્વારા નિયંત્રિત” થઈ રહ્યું છે.
“કમનસીબે, સરકારો અને પરંપરાગત મીડિયા દ્વારા કોમ્યુનિટી નોટ્સ વધુને વધુ પ્રભાવિત થઈ રહી છે. આને ઠીક કરવા પર કામ કરી રહ્યા છીએ,” મસ્કે ગુરુવારે X પર લખ્યું. તેમણે એવો પણ આરોપ લગાવ્યો કે ઝેલેન્સ્કીને સમર્થન દર્શાવતા મતદાન “ઝેલેન્સ્કી-નિયંત્રિત” છે અને “વિશ્વસનીય નથી.” મસ્કે વધુમાં કહ્યું, “મૂળભૂત રીતે, યુક્રેનના લોકો તેમને ધિક્કારે છે. તેથી જ તેમણે ચૂંટણી યોજવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.”
આ વિવાદ ત્યારે શરૂ થયો જ્યારે ટ્રમ્પે ઝેલેન્સકી પર હુમલો કર્યો અને તેમને “સરમુખત્યાર” કહ્યા. ટ્રમ્પે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે ઝેલેન્સકીની લોકપ્રિયતા માત્ર 4% છે, આ માટે કોઈ પુરાવા આપ્યા વિના. બીજી તરફ, કિવ ઇન્ટરનેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ સોશિયોલોજી દ્વારા બુધવારે પ્રકાશિત થયેલા એક મતદાનમાં, 57% લોકોએ કહ્યું કે તેઓ ઝેલેન્સકી પર વિશ્વાસ કરે છે. આ મતદાન ઝેલેન્સકીના મંજૂરી રેટિંગમાં પહેલા કરતા પાંચ પોઇન્ટનો વધારો દર્શાવે છે.
જોકે, એ પણ સાચું છે કે 2022 માં રશિયન આક્રમણ પછી તેમની લોકપ્રિયતામાં ઘટાડો થયો છે, જે માર્ચ 2022 માં 90% થી ઘટીને ફેબ્રુઆરી 2024 માં 64% થઈ ગયો છે. મસ્કનું આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર અને યુક્રેન વચ્ચે તણાવ વધી રહ્યો છે. ટ્રમ્પે યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધ માટે ઝેલેન્સકીને જવાબદાર ઠેરવ્યા.
મસ્કને ચૂંટણી કરાવવાનો પડકાર
“જો ઝેલેન્સકી ખરેખર યુક્રેનના લોકોમાં લોકપ્રિય હોત તો તેમણે ચૂંટણીઓ યોજી હોત. તેઓ જાણે છે કે તેઓ ભારે બહુમતીથી હારી જશે, તેથી તેમણે ચૂંટણીઓ રદ કરી,” મસ્કે X પર લખ્યું. તેમણે વધુમાં આરોપ લગાવ્યો કે “ઝેલેન્સ્કીએ બધા યુક્રેનિયન મીડિયા પર નિયંત્રણ મેળવી લીધું છે અને ચૂંટણીઓ યોજી રહ્યા નથી કારણ કે તેઓ જાણે છે કે જનતા તેમને પસંદ નથી કરતી.” ટ્રમ્પની જેમ, મસ્કે પણ એક વણચકાસાયેલ દાવો શેર કર્યો કે યુએસ ગુપ્તચર એજન્સીઓ ઝેલેન્સકીની લોકપ્રિયતા માત્ર 4 ટકા માને છે. મસ્કે વધુમાં કહ્યું, “હું ઝેલેન્સકીને ચૂંટણી કરાવવા અને આ દાવાને ખોટો સાબિત કરવાનો પડકાર ફેંકું છું. પરંતુ તે એવું નહીં કરે.” ઝેલેન્સકીએ યુક્રેનમાં ચૂંટણી ન કરાવવાના દાવાઓને નકારી કાઢતા કહ્યું કે 2022 માં રશિયાના આક્રમણ પછી માર્શલ લો લાદવાના કારણે આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
સમુદાય નોંધો પર કોઈ પુરાવા આપવામાં આવ્યા નથી.
જોકે, મસ્કે કોઈ નક્કર પુરાવા આપ્યા ન હતા કે X ની “કોમ્યુનિટી નોટ્સ” સિસ્ટમ ખરેખર કોઈ સરકાર કે મીડિયા દ્વારા નિયંત્રિત છે. મીડિયા નિષ્ણાતોએ મસ્કના આ નિવેદનને ખતરનાક ગણાવ્યું છે. “આ પ્રકારની રેટરિક ઘણીવાર પ્રતિબિંબિત કરે છે કે આરોપ લગાવનાર પોતે શું કરવા માંગે છે,” વિસ્કોન્સિન-મેડિસન યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર લુકાસ ગ્રેવ્સે જણાવ્યું હતું.
તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું, “એક પારદર્શક અને સારી રીતે ડિઝાઇન કરાયેલ કોમ્યુનિટી નોટ્સ સિસ્ટમ ખોટી માહિતીને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે, પરંતુ તેના માટે સ્પષ્ટ નિયમોની જરૂર છે. જો પ્લેટફોર્મ માલિક પોતાના હિત અનુસાર તેને બદલી શકે છે, તો તેની નિષ્પક્ષતા પર સ્વાભાવિક રીતે પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવે છે.” કેનેડાની નોર્થઈસ્ટર્ન યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર જોન વિહબેએ જણાવ્યું હતું કે ભીડ-આધારિત તથ્ય-તપાસની સમસ્યા એ છે કે પ્લેટફોર્મ માલિકને તેના પરિણામો ગમશે નહીં. તેમણે ઉમેર્યું, “એકંદરે, કોમ્યુનિટી નોટ્સ એક સારો અભિગમ છે, પરંતુ તેને અન્ય સાધનો સાથે જોડવો જોઈએ. હાલમાં X તેના પર વધુ પડતું નિર્ભર બની ગયું છે, અને હવે જ્યારે પ્લેટફોર્મ નેતૃત્વને પરિણામો પસંદ નથી, તો તેઓ તેની ટીકા કરી રહ્યા છે.”
મસ્ક ટ્રમ્પના નજીકના સાથી અને ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ગવર્નમેન્ટ એફિશિયન્સી (DOGE) ના વડા છે. X ની કોમ્યુનિટી નોટ્સ સુવિધા યુઝર સર્વસંમતિના આધારે વિવાદાસ્પદ પોસ્ટ્સમાં સમજૂતીત્મક નોંધો ઉમેરે છે, જે મસ્કે 2022 માં ટ્વિટર (હવે X) ખરીદ્યા પછી શરૂ કરી હતી. નિષ્ણાતોએ ચેતવણી આપી છે કે આ સુવિધામાં કોઈપણ ફેરફાર તેની વિશ્વસનીયતા પર પ્રશ્નો ઉભા કરી શકે છે.
