સ્વિત્ઝર્લેન્ડે બેવડા કરવેરાને ટાળવા માટે ભારત સાથે કરેલા કરારમાં મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન (MFN) જોગવાઈને સ્થગિત કરી દીધી છે. આ નિર્ણય બાદ સ્વિત્ઝર્લેન્ડમાં કાર્યરત ભારતીય કંપનીઓ અને ભારતમાં સ્વિસ રોકાણને અસર થવાની સંભાવના છે.
11 ડિસેમ્બરના રોજ એક નિવેદનમાં MFN સ્ટેટસ પાછું ખેંચવાની માહિતી આપતા સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના નાણા વિભાગે જણાવ્યું હતું કે ગયા વર્ષે ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતના નિર્ણયના સંદર્ભમાં આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે તેના નિર્ણય માટે નેસ્લે સંબંધિત કેસમાં 2023માં સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને ટાંક્યો હતો. નેસ્લે, તૈયાર ખાદ્ય ઉત્પાદનોના વ્યવસાયમાં રોકાયેલ છે, તેનું મુખ્ય મથક સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડના વેવે શહેરમાં છે.
શું કહે છે નિષ્ણાતો?
સ્વિસ સરકારના આ નિર્ણય પર ટેક્સ કન્સલ્ટન્ટ નાંગિયા એન્ડરસનના ટેક્સ પાર્ટનરએ કહ્યું કે હવે સ્વિટ્ઝર્લેન્ડમાં કાર્યરત ભારતીય એકમોની ટેક્સ જવાબદારી વધી શકે છે. AKM ગ્લોબલ ફર્મના ટેક્સ પાર્ટનર અમિત મહેશ્વરીએ જણાવ્યું હતું કે આ ભારતમાં સ્વિસ રોકાણને અસર કરી શકે છે, કારણ કે 1 જાન્યુઆરી, 2025ના રોજ અથવા તે પછીની આવક પર મૂળ ડબલ ટેક્સેશન ટ્રીટીમાં ઉલ્લેખિત દરો પર ટેક્સ લાદવામાં આવી શકે છે.
પ્રેફરન્શિયલ રાષ્ટ્રનો દરજ્જો શું છે?
આ દરજ્જો એક પ્રોટોકોલ છે જે ભારત અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ વચ્ચેના ડબલ ટેક્સેશન ટાળવાના કરારનો એક ભાગ છે. સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે કહ્યું કે કરારની સૌથી વધુ તરફેણ કરાયેલ રાષ્ટ્રની જોગવાઈને સ્થગિત કરવામાં આવી છે. આ દરજ્જો પાછો ખેંચવાનો અર્થ એ છે કે 1 જાન્યુઆરી, 2025 થી, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ તે દેશમાં ભારતીય કંપનીઓ દ્વારા કમાતા ડિવિડન્ડ પર 10 ટકા ટેક્સ લાદશે.
સુપ્રીમ કોર્ટે આ આદેશ આપ્યો હતો
ગયા વર્ષે ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય બાદ આ નિર્ણય આવ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો કે DTAA જ્યાં સુધી આવકવેરા કાયદા હેઠળ સૂચિત ન થાય ત્યાં સુધી તેને લાગુ કરી શકાય નહીં. આ નિર્ણયનો અર્થ એ થયો કે નેસ્લે જેવી સ્વિસ કંપનીઓએ ડિવિડન્ડ પર વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે.
સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયે દિલ્હી હાઈકોર્ટના આદેશને પલટી નાખ્યો હતો. તે આદેશે સુનિશ્ચિત કર્યું હતું કે વિદેશી સંસ્થાઓમાં અથવા તેમના માટે કામ કરતી કંપનીઓ અને વ્યક્તિઓ પર કોઈ બેવડો કર (ડબલ ટેક્સેશન ટ્રીટી) નથી.
ભારતમાં રોકાણ પર અસરનો ડર
ટેક્સ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના આ પગલાથી ભારતમાં રોકાણને અસર થઈ શકે છે. કારણ એ છે કે ડિવિડન્ડ પર ઉંચો વિથહોલ્ડિંગ ટેક્સ વસૂલવામાં આવશે. આનાથી આ વર્ષે માર્ચમાં કરાયેલા વેપાર સોદા હેઠળ ચાર દેશોના યુરોપિયન ફ્રી ટ્રેડ એસોસિએશન દ્વારા 15 વર્ષના સમયગાળામાં ભારતમાં $100 બિલિયનના રોકાણની પ્રતિબદ્ધતા પર જોખમ ઊભું થયું છે. EFTA એ આઇસલેન્ડ, લિક્ટેંસ્ટાઇન, નોર્વે અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડનું આંતર-સરકારી જૂથ છે.
ફરી વાતચીતની જરૂર પડશેઃ વિદેશ મંત્રાલય
ભારતે શુક્રવારે કહ્યું હતું કે યુરોપિયન ફ્રી ટ્રેડ એસોસિએશન (ઇએફટીએ) ના સભ્ય દેશો સાથેના વેપાર કરારને ધ્યાનમાં રાખીને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ સાથેની તેની ડબલ ટેક્સેશન સંધિ પર ફરીથી વાટાઘાટો કરવાની જરૂર પડી શકે છે.
વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલે સાપ્તાહિક મીડિયા બ્રીફિંગમાં કહ્યું, ‘મને લાગે છે કે સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ સાથે EFTAને કારણે અમારી ડબલ ટેક્સેશન સંધિ પર ફરીથી વાટાઘાટ કરવામાં આવશે. આ તેનું એક પાસું છે.
