પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર (PoK) ના વડા પ્રધાન અનવર ઉલ હકે તાજેતરમાં ભારત વિરુદ્ધ જેહાદનું આહ્વાન કરીને આતંકવાદીઓના જૂના નિવેદનને પુનરાવર્તિત કર્યું. તેમણે જાહેરાત કરી કે તેમની સરકાર જમ્મુ અને કાશ્મીરમાંથી ભારતીય સેનાને હાંકી કાઢવા માટે ઉપલબ્ધ તમામ સંસાધનોનો ઉપયોગ કરશે. તેમની ટિપ્પણીઓની વ્યાપક ટીકા થઈ છે. ઘણા લોકોએ તેને બંને દેશો વચ્ચે શાંતિ જાળવવાની શક્યતા માટે ખતરો ગણાવ્યો છે.
હકનું આ નિવેદન 5 જાન્યુઆરીએ મુઝફ્ફરાબાદમાં ‘સ્વતંત્રતા અધિકાર દિવસ’ રેલીમાં આવ્યું હતું. આ રેલીમાં “અલ-જેહાદ, અલ-જેહાદ” ના નારા લગાવવામાં આવ્યા હતા. આ પ્રસંગે હકે કહ્યું, “જો રાજ્ય 3 રૂપિયામાં વીજળી અને 2,000 મણ (લગભગ 37 કિલો પ્રતિ મણ) લોટ આપીને ડૂબતું નથી, તો અલ્લાહના માર્ગમાં જેહાદ વાજબી છે.” તેમણે કાશ્મીરને ભારતથી અલગ કરવા અને ખીણમાં તૈનાત 10 લાખ ભારતીય સૈનિકોને હાંકી કાઢવા માટે જેહાદી સંસ્કૃતિના પુનરુત્થાનને ટેકો આપ્યો.
હકના ભડકાઉ નિવેદનની માનવાધિકાર કાર્યકરો અને રાજકીય નેતાઓ દ્વારા વ્યાપક ટીકા કરવામાં આવી છે. માનવાધિકાર કાર્યકર્તા અમજદ અયુબ મિર્ઝાએ હકના ભાષણને રાજકીય રીતે પછાત વિસ્તારોને પાછા મેળવવાના ભયાવહ પ્રયાસ તરીકે વર્ણવ્યું. મિર્ઝાએ ચેતવણી આપી હતી કે આવા ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનો પ્રદેશમાં પહેલેથી જ અસ્થિર પરિસ્થિતિને વધુ ખરાબ કરી શકે છે અને કાશ્મીરમાં ધર્મનિરપેક્ષ અવાજો માટે ખતરો ઉભો કરી શકે છે.
“આ એક અવિચારી પગલું છે,” મિર્ઝાએ કહ્યું. તેમણે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાયાલય પાસેથી તાત્કાલિક કાર્યવાહીની માંગ કરી છે. તેમણે કહ્યું કે “આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયે આવી ખતરનાક લાગણીઓને પ્રાદેશિક સ્થિરતાને નુકસાન પહોંચાડતી અટકાવવા માટે પગલાં લેવા જોઈએ.” તેમણે હકને બરતરફ કરવાની પણ માંગ કરી છે. તેમણે કહ્યું કે તેઓ રાજકીય લાભ માટે ધાર્મિક લાગણીઓનો દુરુપયોગ કરી રહ્યા હતા.
યુનાઇટેડ કાશ્મીર પીપલ્સ નેશનલ પાર્ટી (UKPNP) ના નેતા સાજિદ હુસૈને પણ તેની ટીકા કરી છે. હુસૈને એક વીડિયો નિવેદનમાં કહ્યું કે હકનું જેહાદનું આહ્વાન પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક શાંતિ માટે ગંભીર ખતરો છે. “આ નિવેદન ઉગ્રવાદ સાથે જોડાયેલું છે અને રાજદ્વારી ધોરણોથી ખતરનાક વિચલન છે,” તેમણે કહ્યું. તેમનું માનવું હતું કે આવા નિવેદનો હિંસા ભડકાવી શકે છે અને કાશ્મીર મુદ્દાને શાંતિપૂર્ણ રીતે ઉકેલવાના પ્રયાસોને નિષ્ફળ બનાવી શકે છે.
તેમણે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને આવી આતંકવાદી ઉશ્કેરણી સામે કડક કાર્યવાહી કરવા અપીલ કરી. “અમે યુએન, FATF અને અન્ય વૈશ્વિક સંસ્થાઓને હિંસા ભડકાવવા બદલ હક જેવા નેતાઓને જવાબદાર ઠેરવવા હાકલ કરીએ છીએ,” તેમણે કહ્યું.
હકના નિવેદનના દૂરગામી પરિણામો આવી શકે છે. વિશ્લેષકો કહે છે કે આવા ભડકાઉ ભાષણ આતંકવાદી જૂથોને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે, જેનાથી આ પ્રદેશ અસ્થિર થઈ શકે છે. તે શાંતિ પહેલને પણ અટકાવી શકે છે. ભારતે સતત કહ્યું છે કે જમ્મુ અને કાશ્મીર દેશનો અભિન્ન ભાગ છે અને આ ક્ષેત્રમાં શાંતિ ભંગ કરવાના કોઈપણ પ્રયાસનો કડક જવાબ આપવામાં આવશે.
પીઓકેમાં અસંતોષ વધી રહ્યો છે
તમને જણાવી દઈએ કે પીઓકેમાં વધી રહેલા અસંતોષ વચ્ચે હકનું નિવેદન આવ્યું છે. પીઓકેના સ્થાનિક લોકો પાકિસ્તાનના રાજકીય અને આર્થિક હસ્તક્ષેપ સામે સતત પોતાની ફરિયાદો વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. ટીકાકારો કહે છે કે હકનું જેહાદ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું એ પીઓકેની અંદરના ઊંડા મુદ્દાઓ, જેમ કે આર્થિક મુશ્કેલીઓ અને શાસનનો અભાવ, પરથી ધ્યાન હટાવવા માટેનું એક કાવતરું છે.
