અવકાશની રહસ્યમય શોધોએ હંમેશા આપણને આશ્ચર્યચકિત કર્યા છે. આ વખતે વૈજ્ઞાનિકોએ એક છુપાયેલ બ્લેક હોલ શોધી કાઢ્યું છે જે ભવિષ્યમાં આપણી આકાશગંગા આકાશગંગા સાથે અથડાઈ શકે છે. આ બ્લેક હોલ લાર્જ મેગેલેનિક ક્લાઉડ નામની વામન ગેલેક્સીમાં સ્થિત છે, જે ધીમે ધીમે આકાશગંગા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આ ભયંકર અથડામણથી કઈ પરિસ્થિતિ ઊભી થશે અને આ અથડામણ ક્યારે થશે? વૈજ્ઞાનિકોએ પણ આનો અંદાજ લગાવ્યો છે. આ બ્લેક હોલનું દળ લગભગ 600,000 સૂર્ય જેટલું છે.
આ શોધ હાર્વર્ડ અને સ્મિથસોનિયન સેન્ટર ફોર એસ્ટ્રોફિઝિક્સ (CfA) ના ખગોળશાસ્ત્રી જીવોન જેસી હાન દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
આ બ્લેક હોલ કેવી રીતે શોધાયો?
આ બ્લેક હોલ કેવી રીતે શોધાયો?બ્લેક હોલ શોધવા ખૂબ જ મુશ્કેલ છે કારણ કે તેઓ કોઈ પણ કિરણોત્સર્ગ ઉત્સર્જિત કરતા નથી સિવાય કે તેઓ કંઈક ગળી જાય. વૈજ્ઞાનિકો સામાન્ય રીતે બ્લેક હોલની આસપાસ તારાઓની અસામાન્ય ગતિનું અવલોકન કરીને તેની હાજરી શોધી કાઢે છે. આકાશગંગાના કેન્દ્રમાં આવેલા સુપરમાસિવ બ્લેક હોલ, ધનુરાશિ A* ની પુષ્ટિ કરવા માટે પણ આ જ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો, જેનું દળ 4.3 મિલિયન સૂર્ય જેટલું છે.
પરંતુ આ વખતે વૈજ્ઞાનિકોએ એક અલગ રણનીતિ અપનાવી. તેમણે “હાયપરવેગ તારાઓ” નો અભ્યાસ કર્યો, જે ખૂબ જ ઊંચી ગતિએ ગતિ કરે છે. આ તારાઓ હિલ્સ મિકેનિઝમને કારણે તેમની ગતિ મેળવે છે, જેમાં એક બ્લેક હોલ તારાઓની જોડીને ટક્કર મારે છે અને તેમાંથી એકને ખૂબ જ ઊંચી ઝડપે અવકાશમાં ફેંકી દે છે.
આ હાઇપરવેલોસિટી તારાઓ શોધવા માટે, વૈજ્ઞાનિકોએ ગૈયા સ્પેસ ટેલિસ્કોપમાંથી મેળવેલા ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યું. આ ટેલિસ્કોપ વર્ષોથી આકાશગંગાના તારાઓની સ્થિતિ, ગતિ અને દિશાનું ત્રિ-પરિમાણીય (3D) માં મેપિંગ કરી રહ્યું છે. આ ડેટાનો અભ્યાસ કરીને, વૈજ્ઞાનિકોએ 21 હાઇપરવેલોસિટી તારાઓ ઓળખ્યા, જેમાંથી 16 ના સ્ત્રોત શોધી શકાયા.
આમાંથી સાત તારા આકાશગંગાના કેન્દ્રમાંથી ઉદ્ભવ્યા હોય તેવું લાગે છે, જ્યાં ધનુરાશિ A* સ્થિત છે. પરંતુ મોટા મેગેલેનિક વાદળમાંથી 9 તારા નીકળતા જોવા મળ્યા. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ તારાઓ એક સુપરમાસિવ બ્લેક હોલ દ્વારા ઝડપી બન્યા છે, જેનું દળ અંદાજિત 600,000 સૂર્ય જેટલું છે. આ જ બ્લેક હોલ કદાચ મોટા મેગેલેનિક વાદળમાં છુપાયેલો હશે.
અથડામણ ક્યારે થશે?
લાર્જ મેગેલેનિક ક્લાઉડ ધીમે ધીમે આકાશગંગા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે અને વૈજ્ઞાનિકો આગાહી કરે છે કે તે લગભગ 2 અબજ વર્ષોમાં આકાશગંગા સાથે અથડાઈ શકે છે. જ્યારે આ અથડામણ થશે, ત્યારે આ વામન આકાશગંગાનું બ્લેક હોલ ધનુરાશિ A* સાથે જોડાઈને એક વધુ મોટું બ્લેક હોલ બનાવી શકે છે, જે આપણી આકાશગંગાના કેન્દ્રમાં સ્થિત હશે.
