રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહે મંગળવારે મોસ્કોમાં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથેની મુલાકાતમાં કહ્યું હતું કે, ભારત-રશિયાની મિત્રતા “ઉચ્ચ પર્વતથી ઉંચી અને સૌથી ઊંડા સમુદ્રથી ઊંડી છે.” નેતાઓએ કહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચેની ભાગીદારીમાં અપાર સંભાવનાઓ છે અને સંયુક્ત પ્રયાસો નોંધપાત્ર પરિણામો માટે માર્ગ મોકળો કરશે.
રાજનાથ સિંહે રશિયાના સંરક્ષણ પ્રધાન એન્ડ્રે બેલોસોવ સાથે ‘ભારત-રશિયા આંતર-સરકારી કમિશન ઓન મિલિટરી એન્ડ મિલિટરી કોઓપરેશન’ના 21મા સત્રની સહ-અધ્યક્ષતા કર્યા પછી પુતિન સાથે મુલાકાત કરી. રક્ષા મંત્રાલય દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “બેઠક દરમિયાન રાજનાથ સિંહે કહ્યું હતું કે ‘આપણા દેશો વચ્ચેની મિત્રતા સૌથી ઊંચા પર્વતથી ઉંચી અને સૌથી ઊંડા સમુદ્રથી ઊંડી છે.”
રાજનાથ સિંહે પુતિનને કહ્યું કે ભારત હંમેશા તેના રશિયન મિત્રો સાથે ઉભું રહ્યું છે અને ભવિષ્યમાં પણ તે ચાલુ રાખશે. સંરક્ષણ પ્રધાને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વતી રાષ્ટ્રપતિ પુતિનને પણ હાર્દિક શુભેચ્છાઓ પાઠવી હતી.
રક્ષા મંત્રીએ ‘X’ પર લખ્યું છે કે મોસ્કોમાં રશિયન રાષ્ટ્રપતિના કાર્યાલય ક્રેમલિનમાં રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનને મળીને આનંદ થયો. સિંહ ત્રણ દિવસની મુલાકાતે રવિવારે રશિયા જવા રવાના થયા હતા.
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મોસ્કોની મુલાકાત લીધી હતી અને પુતિન સાથે શિખર મંત્રણા કરી હતી તેના પાંચ મહિના પછી સંરક્ષણ પ્રધાનની રશિયાની મુલાકાત આવી છે. સમિટ દરમિયાન, બંને પક્ષોએ ભારત-રશિયા સંરક્ષણ અને સૈન્ય સંબંધોને વધુ આગળ વધારવાનો સંકલ્પ કર્યો.
પીએમ મોદીએ વાર્ષિક બ્રિક્સ સમિટમાં ભાગ લેવા માટે ઓક્ટોબરમાં રશિયાની મુલાકાત પણ લીધી હતી. રાષ્ટ્રપતિ પુતિન વડાપ્રધાન મોદી સાથે વાર્ષિક શિખર સંમેલન યોજવા માટે આવતા વર્ષે ભારતની મુલાકાતે જવાના છે.
રાજનાથ સિંહે મંગળવારે બેલોસોવ સાથે વ્યાપક વાટાઘાટો દરમિયાન S-400 ટ્રાયમ્ફ સરફેસ-ટુ-એર મિસાઇલ સિસ્ટમના બાકીના બે યુનિટના સપ્લાયને ઝડપી બનાવવા રશિયા પર દબાણ કર્યું.
રશિયાના સંરક્ષણ પ્રધાન સાથેની બેઠકમાં સિંહે વિવિધ લશ્કરી ‘હાર્ડવેર’ (ટેન્ક, એરક્રાફ્ટ, મિસાઈલ વગેરે)ના સંયુક્ત ઉત્પાદનમાં ભારતમાં રશિયન સંરક્ષણ ઉદ્યોગો માટે નવી તકોનો ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે ભારત-રશિયા સંબંધો ખૂબ જ મજબૂત છે અને આનાથી વિશેષ અને વિશેષાધિકૃત વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીની જવાબદારીઓ પૂર્ણ કરી. સંરક્ષણ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે સિંઘે દેશના ઘરેલું સંરક્ષણ ઉદ્યોગની ક્ષમતાઓને તમામ ક્ષેત્રો અને ઔદ્યોગિક સહયોગમાં વિસ્તારવા માટે ભારતનો નિર્ધાર વ્યક્ત કર્યો હતો.
સત્તાવાર સૂત્રોએ જણાવ્યું કે સિંઘે S-400 સરફેસ-ટુ-એર મિસાઈલ સિસ્ટમના બાકીના બે એકમોના વહેલા સપ્લાયની જોરદાર હિમાયત કરી હતી. રશિયાએ મિસાઇલ સિસ્ટમની પ્રથમ ત્રણ રેજિમેન્ટનો પુરવઠો પૂર્ણ કરી લીધો છે. યુક્રેનના સંઘર્ષને ધ્યાનમાં રાખીને બાકીના એકમોની સપ્લાયમાં વિલંબ થયો છે.
સિંઘે ભારતમાં મિસાઈલ પ્રણાલીઓની જાળવણી અને સંબંધિત સેવાઓ પૂર્ણ કરવા માટે પણ આહ્વાન કર્યું હતું. તે જ સમયે, રશિયન સંરક્ષણ પ્રધાને પરસ્પર વિશ્વાસ પર આધારિત બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે આઈએનએસ તુશીલના લોન્ચિંગ પર પણ સિંહને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.
સિંઘની હાજરીમાં સોમવારે તટીય શહેર કાલિનિનગ્રાડમાં રશિયન નિર્મિત યુદ્ધ જહાજને ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું હતું. “તેમણે કહ્યું કે 2021-31 માટે સૈન્ય તકનીકી સહકાર કરારનું સંચાલન ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ માટે જરૂરી પ્રોત્સાહન આપશે,” સિંહે બીજા વિશ્વ યુદ્ધમાં માર્યા ગયેલા સોવિયત સંઘના સૈનિકોની યાદમાં પણ મોસ્કોની મુલાકાત લીધી ‘અજાણ્યા સૈનિકની કબર’ પર પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરી હતી.
