નાનું બાળક પણ જાણે છે કે મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. જો તમે જન્મ્યા હોવ તો તમારે મરવાનું છે, આ નિયમ છે. આ દુનિયામાં કોઈ ટકી શકતું નથી. પરંતુ, માત્ર એક જ પ્રાણી આ નિયમ તોડે છે. તે એકમાત્ર જીવ છે જે ન તો જન્મે છે કે ન તો નાશ પામતો. શું તમે જાણો છો કે આ દુનિયામાં એકમાત્ર અમર પ્રાણી કયું છે?
શું મૃત્યુ પર વિજય મેળવવો અને અમર બનવું શક્ય છે? વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે આ શક્ય છે, પરંતુ મનુષ્ય માટે નહીં પરંતુ નાના જીવ માટે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, વૈજ્ઞાનિકો દાવો કરે છે કે પૃથ્વી પર એક પ્રજાતિ છે જેણે લગભગ અમરત્વ પ્રાપ્ત કર્યું છે. તેઓ પોતાને ‘અમર’ માને છે. જ્યારે તેઓ મૃત્યુથી ડરતા હોય ત્યારે તેઓ તેમની આયુષ્ય ઘટાડે છે.
આ જીવનું નામ તુરીટોપ્સિસ ડોહર્ની છે. વાસ્તવમાં આ જેલીફિશની એક નાની પ્રજાતિ છે, જેની જૈવિક મૃત્યુનો આજ સુધી કોઈ પુરાવો મળ્યો નથી. આ જ કારણ છે કે તેને ‘અમર જેલીફિશ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
દુનિયામાં આ એકમાત્ર એવું પ્રાણી છે જેનું મૃત્યુ થતું નથી, જેના કારણે તેની ઉંમરનો ચોક્કસ અંદાજ લગાવી શકાતો નથી. આ પ્રાણીની વિશેષતા એ છે કે એકવાર તે પરિપક્વ થઈ જાય છે, તે તેની મૂળ સ્થિતિમાં પાછી આવે છે. તેના પરિપક્વ થવાની અને તેની પાછલી જૈવિક સ્થિતિમાં પરત આવવાની પ્રક્રિયા સતત ચાલુ રહે છે. તેથી જૈવિક રીતે આ જેલીફિશ ક્યારેય મરતી નથી. તેથી જ તેને અમર જેલીફિશ પણ કહેવામાં આવે છે.
તેણે પોતાને લગભગ ‘અમર’ બનાવી દીધા છે. વૃદ્ધાવસ્થાથી તેના શરીરના મૃત્યુનો કોઈ ભય નથી, કારણ કે તે વિરુદ્ધ ક્રમમાં આગળ વધે છે. નેશનલ જિયોગ્રાફિકના સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર, જેલીફિશના શરીરના કોઈપણ ભાગમાં ઈજા થાય અથવા બીમાર પડે તો તે તરત જ ‘પોલિપ સ્ટેટ’માં જાય છે.
તેની આસપાસ મ્યુકોસ મેમ્બ્રેન બને છે અને પોલીપ્સના રૂપમાં ક્લસ્ટરો બને છે. તેઓ ત્રણ દિવસ સુધી આ પોલીપ અવસ્થામાં રહે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન તેમની આયુષ્ય ઘટે છે. આ સમય દરમિયાન, તે તેના શરીરના તમામ કોષોને નવા કોષોમાં પરિવર્તિત કરે છે અને ઉંમરને સંપૂર્ણપણે ઘટાડે છે. આ રીતે તેઓ પોતાની જાતને વારંવાર બદલીને વૃદ્ધત્વને અટકાવે છે.
જો કે, આ અભિપ્રાય અંગે વૈજ્ઞાનિકોમાં મતભેદ છે. પરંતુ એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે આ પ્રકારની તુરીટોપ્સિસ ડોહરની માત્ર ત્યારે જ મૃત્યુ પામે છે જો તેઓને બીજી મોટી માછલીઓ ખાઈ જાય અથવા તેમને અચાનક કોઈ મોટી બીમારી થઈ જાય. જીવનચક્રમાં વૃદ્ધાવસ્થાને કારણે તેઓ મૃત્યુ પામતા નથી.
