જન્મ-મૃત્યુ નોંધણીમાં સુધારો સરળ બનશે, ગુજરાત સરકારે જાહેર કર્યું નોટિફિકેશન

ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ, 2023 ની કલમ 36 મુજબ, જન્મ અને મૃત્યુના રજિસ્ટરમાં કરવામાં આવેલી એન્ટ્રી ઘણા કૃત્યો માટે ભૌતિક પુરાવા છે. જેમાં કેન્દ્ર સરકારના ગૃહ મંત્રાલયે 30 જૂન 2015 ના રોજ જન્મ અથવા મૃત્યુ પ્રમાણપત્રમાં નોંધાયેલા નામમાં સુધારા અંગે એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું હતું, ત્યારબાદ બુધવારે (25 સપ્ટેમ્બર) ગુજરાતના આરોગ્ય સચિવ અને કમિશનરે આ સંદર્ભે એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું હતું. જે મુજબ, નોંધણી રજિસ્ટ્રારના નામમાં ફેરફારના કિસ્સામાં, ‘ઉર્ફ’ શબ્દનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.

રાજ્ય સરકારે જન્મ અને મૃત્યુ અંગે કેન્દ્ર સરકારની સલાહ સ્વીકારી, પરંતુ જાણવા મળ્યું કે ઘણા પેટા-નિયમો અને ઘણી બાબતો કરવાનું બાકી છે. આ ઉપરાંત શહેરીજનોની પરેશાની ઓછી કરવા માટે રાજ્ય સરકાર દ્વારા નવું જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. નોટિફિકેશન મુજબ, જન્મ અને મૃત્યુ પ્રમાણપત્રમાં બંને નામ લખવા જોઈએ, પરંતુ જો બંને નામ સ્વીકારવામાં ન આવે તો, રજિસ્ટ્રારને પુરાવા સાથે અરજી કરવી પડશે. રજીસ્ટ્રારએ કરેક્શનની સાચીતા તપાસીને બંનેના નામ રજીસ્ટર કરાવવાના રહેશે.

સૂચના માહિતી

• જ્યાં રજીસ્ટ્રારે સુધારા માટે અરજી કરી છે તે અરજીના સમર્થનમાં અન્ય ફોટો ઓળખ દસ્તાવેજોની નોંધ લેવામાં આવશે.
• અધિકૃતતાની ખાતરી કરવા માટે રજિસ્ટ્રાર ઉપનામોનો ઉપયોગ કરી શકે છે. જો અરજદાર તેનો સ્વીકાર ન કરે, તો અધિકૃતતા તપાસો અને જન્મ નોંધણીની કોલમમાં થયેલા ફેરફાર મુજબ તારીખ અને સુધારણા સાથે બંને નામો દાખલ કરો.
• તે પુરાવાનો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગ હોવાથી, જો જન્મ અથવા મૃત્યુના રેકોર્ડમાં કોઈપણ મહત્વપૂર્ણ વિગતો ખોટી અથવા છેતરપિંડી હોવાનું જણાયું છે, તો જ્યાં સુધી પુરાવા સંપૂર્ણ રીતે સંતુષ્ટ ન થાય ત્યાં સુધી કોઈ ફેરફાર કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં.
• નોટિફિકેશન અને કાયદા મુજબ કારકુનની ભૂલ સુધારવી પડશે.
• અરજદારની અરજી ફકત કારણ કે તેમાં કોઈ કારકુની ભૂલ ન હોવાથી નકારી શકાય નહીં.

અગાઉ 12 ઓગસ્ટ 2019 અને 18 ફેબ્રુઆરી 2016 ની સંબંધિત સૂચનાઓ 2 ડિસેમ્બર 2021 થી રદ કરવામાં આવી છે, આવી રદ કરાયેલ સૂચનાઓ અંગે કોઈ નિર્ણય લેવામાં આવશે નહીં. અરજી પર નિર્ણય વર્તમાન સૂચનાના આધારે જ લેવાનો રહેશે.

પાલિકાને આ માહિતી મળ્યા બાદ તેનો અમલ કરવાની કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવી છે. જો કે, ખાસ કરીને સગીરના કિસ્સામાં જ્યારે ડ્રાઇવિંગ લાયસન્સ, ચૂંટણી કાર્ડ જેવા ઓળખના દસ્તાવેજો ન હોય ત્યારે આધાર સિવાય અન્ય પુરાવા ક્યાંથી મેળવવું તે અંગે પણ વિચારણા કરવામાં આવી છે.