દિવાળી પર શા માટે કરીએ છીએ ગણેશ-લક્ષ્મીની પૂજા, જાણો તેની સાથે જોડાયેલી પૌરાણિક કથા

દિવાળી ( Diwali 2024 Lakshmi Ganesh Puja ) ના દિવસે દેવી લક્ષ્મી અને શ્રી ગણપતિની પૂજાનું ઘણું મહત્વ છે. તેમની પૂજા વિના આ તહેવાર અધૂરો રહે છે. પરંતુ મનમાં આ પ્રશ્ન વારંવાર ઉઠે છે કે દિવાળી પર દેવી લક્ષ્મી અને ગણેશજીની પૂજાને અન્ય દેવી-દેવતાઓ કરતાં આટલી પ્રાધાન્યતા કેમ આપવામાં આવે છે? આવો, આજે જાણીએ આ પ્રશ્નનો જવાબ અને ધાર્મિક મહત્વ…

દિવાળી પર લક્ષ્મી પૂજાનું મહત્વ

આપણે બધા જાણીએ છીએ કે માતા લક્ષ્મી ધનની દેવી છે. માતા લક્ષ્મીની કૃપાથી જ વ્યક્તિ ઐશ્વર્ય અને કીર્તિ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. કારતક અમાવસ્યાની પવિત્ર તારીખે ધનની દેવીને પ્રસન્ન કરીને સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ માંગવામાં આવે છે. દિવાળી પહેલા આવતા શરદ પૂર્ણિમાના તહેવારને દેવી લક્ષ્મીની જન્મજયંતિની જેમ ઉજવવામાં આવે છે. પછી દિવાળી પર તેની પૂજા કરવામાં આવે છે અને સંપત્તિ અને અનાજથી આશીર્વાદ આપવામાં આવે છે.

દિવાળી પર ગણપતિ પૂજાનું મહત્વ

ગણપતિને ( Diwali Lakshmi Ganesh Puja ) બુદ્ધિના દેવતા કહેવામાં આવે છે. હિંદુ ધર્મમાં ગણપતિની પૂજા કર્યા વિના કોઈ પૂજા કે કર્મકાંડ શરૂ કરવામાં આવતા નથી. દિવાળી પર ગણપતિની પૂજા કરવાનું આ પણ એક કારણ છે. તેમજ ધન દેવીની પૂજાથી સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ મેળવ્યા બાદ વ્યક્તિને સારી બુધ્ધિની જરૂર હોય છે. જેથી તે પૈસાનો યોગ્ય હેતુ માટે ઉપયોગ કરી શકે. દિવાળી પર આ પ્રાર્થના સાથે ગણપતિની પૂજા કરવામાં આવે છે કે હે પ્રથમ પૂજનીય ગણપતિ, અમને બુદ્ધિ અને સાચા માર્ગ પર આગળ વધવાનું વરદાન આપો.

અયોધ્યામાં શ્રી રામના આગમન પર રોશનીનો ઉત્સવ

રામાયણમાં એવો ઉલ્લેખ છે કે જ્યારે લંકાના રાજા રાવણનો વધ કર્યા પછી ભગવાન રામ તેમની પત્ની સીતા અને ભાઈ લક્ષ્મણ સાથે અયોધ્યા આવ્યા ત્યારે સમગ્ર અયોધ્યા શહેરને દીવાઓની રોશનીથી શણગારવામાં આવ્યું હતું. આપણા ભગવાનના આગમન પર અયોધ્યામાં દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી, ત્યારથી દિવાળીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે.

ધાર્મિક માન્યતા શું છે?

કારતક મહિનાની અમાવાસ્યાની તારીખે દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. જ્યારે તેના 15 દિવસ પહેલા કારતક માસની પૂર્ણિમાના દિવસે દેવી લક્ષ્મીનો તહેવાર શરદ પૂર્ણિમા તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ધાર્મિક પરંપરા અનુસાર, દેવી લક્ષ્મીની પૂજાનો મુખ્ય દિવસ શરદ પૂર્ણિમા છે જ્યારે દેવી કાલિની પૂજા દિવાળીનો મુખ્ય દિવસ હોવો જોઈએ. તેનું કારણ એ છે કે અમાવસ્યાની રાત મા કાલરાત્રિની રાત્રિ છે જ્યારે શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રિ ધવલ રાત્રિ છે અને દેવી લક્ષ્મીનો દેખાવ દિવસ પણ છે. શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે સમુદ્ર મંથન દરમિયાન સમુદ્રમાંથી દેવી લક્ષ્મીનો જન્મ થયો હતો.

અમાવસ્યા તિથિનું સ્વરૂપ માતા દુર્ગાના કાલરાત્રિ સ્વરૂપ સાથે અને શરદ પૂર્ણિમાના ધવલ સ્વરૂપ માતા લક્ષ્મીના સ્વરૂપ સાથે સંબંધિત છે. તેથી શરદ પૂર્ણિમાએ દેવી લક્ષ્મી અને દિવાળી પર મા કાલીનું પૂજન કરવું જોઈએ. બદલાતા સમય અને વ્યાપારીવાદના વર્ચસ્વ સાથે, દિવાળી પર લક્ષ્મી પૂજાને પ્રાધાન્ય આપવાનું શરૂ થયું. જો કે દિવાળી પર દેવી લક્ષ્મી સાથે કાલરાત્રી, ગણપતિ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશની પૂજા કરવી જોઈએ. પૂજા સમયે બ્રહ્માજીની ડાબી બાજુ સરસ્વતી, વિષ્ણુજીની ડાબી બાજુ દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન શિવની ડાબી બાજુ માતા પાર્વતીને બિરાજમાન કરવા જોઈએ.

આ પણ વાંચો – શા માટે ખાસ છે મુહૂર્ત ટ્રેડિંગ? જાણો તેનું મહત્વ, લાભ અને ટાઇમિંગ