સરકારની આ ખાસ યોજનાઓથી પ્રાઈવેટ નોકરી કરતા લોકોને પણ નિવૃત્તિ પછી મળશે પેન્શન, રોકાણમાં જોખમ પણ ઓછું છે.

ખાનગી ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો માટે કોઈ પેન્શન સિસ્ટમ નથી. તેથી, ખાનગી નોકરી કરતા લોકો નિવૃત્તિ પછી તેમની આવક વિશે ચિંતિત છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કેન્દ્ર સરકાર ખાનગી ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકોના પેન્શન માટે વિવિધ યોજનાઓ ચલાવી રહી છે.

નિવૃત્તિ પછી આવકનો નિશ્ચિત સ્ત્રોત હોવો ખૂબ જ જરૂરી છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, કેન્દ્ર સરકાર નિવૃત્તિ પછી ખાનગી ક્ષેત્રના કર્મચારીઓને પેન્શન આપવા માટે આ યોજના ચલાવે છે. આજે અમે તમને આ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.

નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS)
કેન્દ્ર સરકારે શરૂઆતમાં માત્ર સરકારી કર્મચારીઓ માટે જ નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ (NPS) શરૂ કરી હતી, જે બાદમાં દેશના તમામ નાગરિકો માટે લંબાવવામાં આવી હતી. ભારતનો કોઈપણ નાગરિક જેની ઉંમર 18 વર્ષથી 70 વર્ષની વચ્ચે છે તે NPS ખાતું ખોલાવી શકે છે.

સરકારે NPSની રચના એવી રીતે કરી છે કે ખાતાધારક નિવૃત્તિ પછી પણ તેના રોકાણ પર પર્યાપ્ત વળતર સાથે સ્થિર આવક મેળવી શકે. તમારે એનપીએસ ખાતામાં વાર્ષિક ઓછામાં ઓછા 6000 રૂપિયાનું યોગદાન આપવું પડશે.

જો ખાતાધારકનું 60 વર્ષની વય પહેલાં મૃત્યુ થાય છે, તો પછી સંપૂર્ણ સંચિત રકમ એકાઉન્ટ ધારકના નોમિની અથવા કાનૂની વારસદારને ચૂકવવામાં આવે છે.

NPSમાં તમને બે પ્રકારના ખાતા મળશે. પ્રથમ ટાયર I NPS ખાતું અને બીજું ટાયર II NPS ખાતું.

જ્યાં સુધી એકાઉન્ટ ધારક 60 વર્ષનો ન થાય અથવા નિવૃત્ત ન થાય ત્યાં સુધી તમે Tier I NPS ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડી શકતા નથી.

બીજી તરફ, ટિયર II NPS ખાતું સ્વૈચ્છિક બચત ખાતાના સ્વરૂપમાં છે. ટાયર II ખાતું ધરાવતી વ્યક્તિઓ જ્યારે ઇચ્છે ત્યારે તેમના સંચિત નાણાં ઉપાડી શકે છે.

અટલ પેન્શન યોજના (APY)
ખાસ કરીને અસંગઠિત ક્ષેત્રના કામદારોને 60 વર્ષની ઉંમર પછી પેન્શન આપવા માટે સરકારે અટલ પેન્શન યોજના શરૂ કરી હતી. જો કે, બેંક ખાતું ધરાવતી કોઈપણ વ્યક્તિ આ યોજનામાં રોકાણ કરી શકે છે.

જો તમારી ઉંમર 18 થી 40 વર્ષની વચ્ચે છે તો તમે આ સ્કીમમાં એન્ટ્રી કરી શકો છો. આ યોજનામાં, 60 વર્ષની ઉંમરે તમને 1000, 2000, 3000, 4000 અને 5000 રૂપિયાનું નિશ્ચિત પેન્શન મળે છે.

કર્મચારી પેન્શન યોજના (EPS)
કર્મચારી પેન્શન યોજના (EPS) કર્મચારીઓને તેમની નિવૃત્તિ પછી પેન્શન પ્રદાન કરે છે. EPS એ એમ્પ્લોઈઝ પ્રોવિડન્ટ ફંડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (EPFO) દ્વારા ઓફર કરવામાં આવતી સામાજિક સુરક્ષા યોજના છે.

આ યોજના સંગઠિત ક્ષેત્રમાં કામ કરતા કર્મચારીઓ માટે 58 વર્ષની વયે નિવૃત્તિ પછી પેન્શનની જોગવાઈ કરે છે. જો તમે ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષ સુધી સેવા પ્રદાન કરી હોય તો જ તમે આ યોજનાનો લાભ મેળવી શકો છો.

જો કે, એવું જરૂરી નથી કે તમે 10 વર્ષ સુધી સતત કામ કર્યું હોય. EPS 1995 માં લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. વર્તમાન અને નવા EPF સભ્યો આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે.