Vegetable Price Hike: રિટેલ ફુગાવો સરકાર માટે સતત પડકાર છે. કઠોળ બાદ હવે બટાટા, ડુંગળી અને ટામેટાંના વધતા ભાવે છૂટક મોંઘવારી પર દબાણ લાવવાનું શરૂ કર્યું છે. આનું પરિણામ એ આવશે કે આવતા મહિને મળનારી મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠકમાં આરબીઆઈ માટે વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરવો સરળ નહીં હોય. કારણ કે છેલ્લા એક મહિનામાં બટેટા, ડુંગળી અને ટામેટાના છૂટક ભાવમાં અનુક્રમે 25 ટકા, 53 ટકા અને 70 ટકાનો વધારો થયો છે.
સરકારનો દાવો છે કે ડુંગળી અને બટાટા ઘરેલું જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે પૂરતી માત્રામાં ઉપલબ્ધ છે અને થોડા દિવસોમાં કર્ણાટકમાંથી ટામેટાં બજારમાં સપ્લાય થવા લાગશે, જેનાથી ટામેટાંના ભાવમાં ઘટાડો થશે. મંત્રાલયના ભાવ નિયંત્રણ વિભાગ અનુસાર, આ મહિનાની 4 તારીખે દિલ્હીમાં બટાકાની છૂટક કિંમત 37 રૂપિયા, ડુંગળી 50 રૂપિયા અને ટામેટા 50 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતી.
જ્યારે આ વર્ષે 4 જૂને બટાટા 28 રૂપિયા, ડુંગળી 32 રૂપિયા અને ટામેટાં 28 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાઈ રહ્યા હતા. જોકે, ઘણા છૂટક બજારોમાં બટાકાના ભાવ 50 રૂપિયા પ્રતિ કિલો અને ટામેટાંના ભાવ 60 રૂપિયા પ્રતિ કિલોએ પહોંચી ગયા છે.
ઓપરેશન ગ્રીન સ્કીમનો લાભ મળ્યો નથી
બટાકા, ડુંગળી અને ટામેટાંના ભાવ હંમેશા સમાન સ્તરે રાખવા માટે સરકાર દ્વારા વર્ષ 2019માં ઓપરેશન ગ્રીન સ્કીમ શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય બટાકા, ટામેટાં અને ડુંગળી જેવા નાશવંત ઉત્પાદનોનો પુરવઠો જાળવી રાખવા માટે 22,000 હાટને મૂલ્ય શૃંખલામાં લાવવાનો હતો. આ યોજના માટે રૂ. 500 કરોડની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી જેથી કરીને આ ત્રણ ઉત્પાદનો માટે સંગ્રહ અને અન્ય સુવિધાઓના નિર્માણ માટે સબસિડી વગેરે આપી શકાય.
સરકારનો દાવો
ઉપભોક્તા બાબતોના મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર આ વર્ષે ખરીફ સિઝનમાં બટાટા, ડુંગળી અને ટામેટાનું ગત વર્ષ કરતા વધુ વિસ્તારમાં વાવેતર થઈ રહ્યું છે. જો કે રવિ સિઝનમાં ડુંગળીનું 70 ટકા ઉત્પાદન થાય છે, પરંતુ ખરીફ ઉત્પાદન દ્વારા પુરવઠો સંતુલિત છે. મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, હાલમાં રવી સિઝનની ડુંગળી બજારમાં ઉપલબ્ધ છે અને આ વર્ષે રવિ સિઝનમાં ડુંગળીનું ઉત્પાદન 191 લાખ ટન થવાનો અંદાજ છે. સ્થાનિક વપરાશ દર મહિને 17 લાખ ટન છે.
ડુંગળીના ભાવમાં નરમાઈ આવશે
વરસાદને કારણે બગડી જવાના ડરથી ખેડૂતો હવે રવિ સિઝનની ડુંગળીનો પુરવઠો વધારી રહ્યા છે, જેના કારણે ડુંગળીના ભાવમાં ઘટાડો થશે. મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર આ વર્ષે ખરીફ સિઝનમાં 12 ટકા વધુ વિસ્તારમાં બટાકાની ખેતી થઈ રહી છે જ્યારે ટામેટાના વાવેતર હેઠળનો વિસ્તાર પણ વધ્યો છે.
દૂધની જેમ બટાટા, ડુંગળી અને ટામેટાંના ખેડૂતોને સારા ભાવ આપવા અને આ કોમોડિટીઝ માટે સંપૂર્ણ મૂલ્ય શૃંખલા સ્થાપિત કરવા માટે ઓપરેશન ગ્રીન સ્કીમ લાવવામાં આવી હતી, પરંતુ તે સફળ થઈ ન હતી. બજારને જોડવાનું કામ પણ પૂર્ણ થઈ શક્યું નથી. આ કોમોડિટીઝના ભાવ દર વર્ષે જૂનથી ઓગસ્ટ દરમિયાન વધે છે. ગયા વર્ષે જુલાઈમાં ટામેટાના ભાવ 100 રૂપિયા પ્રતિ કિલોને પાર પહોંચી ગયા હતા. ઉદય દેવલંકર, કૃષિ નિષ્ણાત અને મહારાષ્ટ્ર સરકારના સલાહકાર.
