National News: સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ બાદ સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI) એ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડના તમામ ડેટા ઈલેક્શન કમિશનને સુપરત કર્યા છે. આ સાથે આ માહિતી આપવા માટે SBIના ચેરમેન દિનેશ ખરા વતી સુપ્રીમ કોર્ટમાં એફિડેવિટ પણ દાખલ કરવામાં આવી છે. આ એફિડેવિટમાં આવી ઘણી માહિતી સામે આવી છે જે જણાવે છે કે દેશમાં કેટલા ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ ખરીદવામાં આવ્યા છે. રાજકીય પક્ષો દ્વારા કેટલાને રોકડ કરવામાં આવ્યા? હવે આ ડેટાને સાર્વજનિક કરવાની જવાબદારી 15 માર્ચ 2024ના રોજ સાંજે 5 વાગ્યા સુધીમાં ચૂંટણી પંચની છે.
સુપ્રીમ કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવેલા સોગંદનામામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 1 એપ્રિલ 2019થી 11 એપ્રિલ 2019 સુધી દેશમાં કુલ 3,346 બોન્ડ ખરીદવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે 12 એપ્રિલ 2019 થી 15 ફેબ્રુઆરી 2024 સુધીમાં કુલ 18,872 બોન્ડ ખરીદવામાં આવ્યા હતા. આ રીતે દેશમાં કુલ 22,217 ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ ખરીદવામાં આવ્યા હતા.
કુલ 187 બોન્ડ કેશ થયા ન હતા.
એસબીઆઈના ડેટા દર્શાવે છે કે ખરીદાયેલા કુલ 22,217 ઈલેક્ટોરલ બોન્ડમાંથી માત્ર 22,030 બોન્ડ રાજકીય પક્ષો દ્વારા રોકડ કરવામાં આવ્યા હતા. એટલે કે 187 બોન્ડ એવા હતા જેનું દાન કોઈ રાજકીય પક્ષને મળ્યું ન હતું. આવી સ્થિતિમાં ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સંબંધિત નિયમો અનુસાર આ 187 બોન્ડની રકમ વડાપ્રધાન રાહત ફંડમાં જમા કરાવવામાં આવી હતી. ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ કાયદા અનુસાર, જો કોઈ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ ખરીદીની તારીખથી 15 દિવસની અંદર રોકડ કરવામાં ન આવે, તો SBI તેને પ્રધાનમંત્રી રાહત ફંડમાં જમા કરાવે છે.
આનાથી દાતાની કર જવાબદારીમાં કોઈ ફરક પડતો નથી. જેવી રીતે ચૂંટણી પંચ દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત રાજકીય પક્ષોને દાન આપવામાં આવે છે ત્યારે દાન આપનારને તે રકમ પર 100 ટકા કર મુક્તિ મળે છે. તેવી જ રીતે, પ્રધાનમંત્રી રાહત ફંડમાં જમા રકમને પણ આવકવેરા કાયદા હેઠળ 100 ટકા કર મુક્તિ મળે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે કડક વલણ અપનાવ્યું
ઈલેક્ટોરલ બોન્ડના કેસની સુનાવણી કરતી વખતે સુપ્રીમ કોર્ટે 15 ફેબ્રુઆરીએ તેને ગેરબંધારણીય જાહેર કર્યો હતો. આને ભારતીય બંધારણની કલમ 19 હેઠળ આપવામાં આવેલા ‘માહિતીના અધિકાર’નું ઉલ્લંઘન માનવામાં આવતું હતું. આ પછી SBIને 6 માર્ચ સુધીમાં આ સંબંધિત તમામ ડેટા ચૂંટણી પંચને સોંપવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ SBIએ આ માટે 30 જૂન સુધી એક્સટેન્શન માંગ્યું હતું. જો કે, સુપ્રીમ કોર્ટે આ અંગે કડક વલણ અપનાવ્યું હતું અને 11 માર્ચે SBIની એક્સટેન્શન અરજી પર સુનાવણી કરી હતી.
આ પછી સુપ્રીમ કોર્ટે SBIને 12 માર્ચ સાંજ સુધીનો સમય આપ્યો હતો, જે મુજબ SBIએ હવે તમામ ડેટા ચૂંટણી પંચને સોંપી દીધા છે. જો SBI આમ કરવામાં નિષ્ફળ રહી હોત, તો તેને સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ મુજબ તિરસ્કારની કાર્યવાહીનો સામનો કરવો પડ્યો હોત.