Reserve Bank of India : RBI એ કેટલીક બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા મોંઘા વ્યાજ વસૂલવા સામે સખત વાંધો વ્યક્ત કર્યો છે. વ્યાજ વસૂલવામાં ઘણી બેંકોની અયોગ્ય પ્રથાઓ પર ચિંતા વ્યક્ત કરતા, RBIએ સોમવારે તેમને સુધારાત્મક પગલાં લેવા અને વધારાના ચાર્જ પરત કરવા નિર્દેશ આપ્યો. RBI ના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ ફેર પ્રેક્ટિસ કોડ ફોર ફાઇનાન્સિયલ ઇન્સ્ટિટ્યુશન્સ (REs) પર જારી કરાયેલ માર્ગદર્શિકા લોનની કિંમત નીતિના સંદર્ભમાં પર્યાપ્ત સ્વતંત્રતા સાથે ધિરાણકર્તાઓ દ્વારા વ્યાજ વસૂલવામાં વાજબીતા અને પારદર્શિતાની હિમાયત કરે છે.
સૂચનાઓ તાત્કાલિક અસરથી અમલમાં આવશે
સેન્ટ્રલ બેંકે આ સંદર્ભમાં એક પરિપત્ર જારી કરીને કહ્યું છે કે તેની સૂચનાઓ તાત્કાલિક અસરથી અમલમાં આવશે. RBIએ પરિપત્રમાં જણાવ્યું હતું કે, “31 માર્ચ, 2023 ના રોજ સમાપ્ત થયેલા સમયગાળા માટે નિયમનકારી સંસ્થાઓના ભૌતિક ઓડિટ દરમિયાન, રિઝર્વ બેંકે વ્યાજ વસૂલવામાં અમુક અયોગ્ય પ્રથાઓનો આશરો લેતા ધિરાણકર્તાઓના કિસ્સાઓ સામે આવ્યા હતા.” કેન્દ્રીય બેંકે તમામ એકમોને લોન વિતરણ, વ્યાજ ચાર્જ અને અન્ય શુલ્ક અંગેની તેમની પ્રથાઓની સમીક્ષા કરવા અને જો જરૂરી હોય તો પ્રણાલીગત ફેરફારો કરવા નિર્દેશ આપ્યો છે. રિઝર્વ બેન્કે જણાવ્યું હતું કે બેન્કો અને અન્ય ધિરાણકર્તાઓની તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઘણી જગ્યાએ, લોન મંજૂર થયાની તારીખથી અથવા લોન કરારના અમલની તારીખથી વ્યાજ વસૂલવામાં આવે છે અને ગ્રાહકને ભંડોળના વાસ્તવિક વિતરણની તારીખથી નહીં. એવા કિસ્સાઓ પણ હતા જેમાં ચેકની તારીખથી વ્યાજ વસૂલવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે ચેક ઘણા દિવસો પછી ગ્રાહકને સોંપવામાં આવ્યો હતો.
કેટલીક બેંકો આ રીતે નાણાંની ઉચાપત કરી રહી છે
આરબીઆઈએ જણાવ્યું હતું કે મહિના દરમિયાન લોનની વહેંચણી અથવા ચુકવણીના કિસ્સામાં, કેટલીક સંસ્થાઓ બાકી સમયગાળાને બદલે સમગ્ર મહિના માટે વ્યાજ વસૂલતી હતી. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, બેંકો એક અથવા વધુ હપ્તાઓ અગાઉથી જમા કરાવતી હતી પરંતુ વ્યાજની વસૂલાત માટે સમગ્ર લોનની રકમની ગણતરી કરતી હતી. આરબીઆઈએ જણાવ્યું હતું કે આવી અયોગ્ય પ્રથાઓ અને વ્યાજ વસૂલવાની બિન-માનક પ્રવૃત્તિઓ ગ્રાહકો સાથે વ્યવહાર કરતી વખતે નિષ્પક્ષતા અને પારદર્શિતાની ભાવનાને અનુરૂપ નથી. આને ગંભીર ચિંતાનો વિષય ગણાવતા, રિઝર્વ બેંકે કહ્યું, “નિયમિત સંસ્થાઓને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તે ગ્રાહકોને વસૂલવામાં આવેલ વધારાના વ્યાજ અને અન્ય શુલ્ક પરત કરે.”
