૧ ફેબ્રુઆરીના રોજ રજૂ કરાયેલા સામાન્ય બજેટમાં, નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે ફ્રીલાન્સર્સ, ડિલિવરી બોય અને કેબ ડ્રાઇવરો જેવા ગિગ વર્કર્સ માટે મોટી જાહેરાત કરી. આ અંતર્ગત, ગીગ વર્કર્સને આરોગ્ય લાભો સહિત ઘણી મોટી સુવિધાઓ આપવામાં આવશે. તેની પ્રક્રિયા હવે શરૂ થઈ ગઈ છે. વાસ્તવમાં, શ્રમ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે તે ટૂંક સમયમાં ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ સાથે સંકળાયેલા એક કરોડ ગિગ કામદારો માટે પેન્શન યોજના લાવવા માટે કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની મંજૂરી માંગશે. આ માહિતી આપતાં, એક સત્તાવાર સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે આ હેઠળ, દરેક વ્યવહારમાંથી થતી આવક સામાજિક સુરક્ષા યોજનામાં ફાળો આપવામાં આવશે.
શું યોજના છે?
સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈના સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે શ્રમ મંત્રાલય એક એવી સિસ્ટમ પર કામ કરી રહ્યું છે જેના હેઠળ ઝોમેટો, સ્વિગી ઉપરાંત ઓલા, ઉબેર જેવા ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ દરેક વ્યવહાર પર ટકાવારી તરીકે આ કામદારોની આવક પર સામાજિક સુરક્ષા યોગદાન કાપશે. સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર, આ યોજના હેઠળ, કામદારોને નિવૃત્તિ સમયે બે વિકલ્પો આપી શકાય છે, જ્યારે તેમનું પેન્શન નક્કી કરવામાં આવશે. તેઓ ડિપોઝિટ પરનું વ્યાજ પેન્શન તરીકે ઉપાડી શકે છે અથવા સંચિત નાણાંને નિર્ધારિત સમયગાળામાં સમાન હપ્તામાં વહેંચી શકે છે. જોકે, સૂત્રએ જણાવ્યું હતું કે સામાજિક સુરક્ષા યોજના માટે ફાળો આપવાની રકમ હજુ નક્કી કરવામાં આવી નથી. ગિગ વર્કર્સ એક સાથે બે કે તેથી વધુ પ્લેટફોર્મ માટે કામ કરી શકે છે.
બજેટમાં મોટી જાહેરાતો
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે તેમના બજેટ ભાષણમાં જાહેરાત કરી હતી કે સરકાર ઈ-શ્રમ પ્લેટફોર્મ પર ગિગ વર્કર્સ માટે ઓળખ કાર્ડ અને નોંધણી પ્રદાન કરશે. ઉપરાંત, તેમને પીએમ જન આરોગ્ય યોજના હેઠળ આરોગ્યસંભાળ પૂરી પાડવામાં આવશે. તમને જણાવી દઈએ કે ઈ-કોમર્સ કંપનીઓ વગેરે માટે ડિલિવરી સેવાઓ પૂરી પાડતા કર્મચારીઓ ‘ગીગ’ વર્કર્સની શ્રેણીમાં આવે છે.
કાયદા સચિવે આ કહ્યું હતું
તાજેતરમાં, ખર્ચ સચિવ મનોજ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે શ્રમ મંત્રાલય અને અન્ય સંબંધિત મંત્રાલયો સાથે પરામર્શ કરીને યોજનાના પરિમાણો અને વિગતો પર કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે. ગોવિલે જણાવ્યું હતું કે ‘ગિગ’ કામદારો માટે સામાજિક સુરક્ષા યોજના કાં તો 100 ટકા કેન્દ્રીય ક્ષેત્ર યોજના અથવા કેન્દ્ર દ્વારા પ્રાયોજિત યોજના હોઈ શકે છે જ્યાં ખર્ચ કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે 60:40 ના ગુણોત્તરમાં વહેંચવામાં આવશે.