Income Tax Return : જ્યારે પણ ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન (ITR) ભરવાની વાત આવે છે, ત્યારે ફોર્મ 16નું નામ સૌથી પહેલા આવે છે. ઘણીવાર લોકો વિચારે છે કે ફોર્મ 16 વગર રિટર્ન ફાઇલ કરી શકાતું નથી. આ સંપૂર્ણપણે યોગ્ય નથી. માત્ર ફોર્મ 16 જ નહીં, અન્ય ઘણા ફોર્મ્સ છે જેના વિશે વ્યક્તિએ માત્ર જાણતા જ નહીં પરંતુ રિટર્ન ફાઇલ કરતા પહેલા તેને સારી રીતે તપાસવું જોઈએ. અમે ફોર્મ 26AS, TIS અને AIS વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ.
પહેલા જાણો શું છે ફોર્મ 16
જો તમે કોઈ કંપનીમાં કામ કરો છો તો આ ફોર્મ કંપની દ્વારા આપવામાં આવે છે. તેના બે ભાગ A અને B છે. કંપની તમારા પગારમાંથી ગમે તેટલો TDS કાપીને સરકારમાં જમા કરે છે. આ ફોર્મમાં આ બધી માહિતી છે. આ ઉપરાંત, તેમાં કંપનીના TAN, આકારણી વર્ષ, કર્મચારી અને કંપનીના PAN, સરનામું, પગાર વિભાજન, કરપાત્ર આવક વગેરે વિશેની માહિતી પણ છે. ઉપરાંત, જો તમે ક્યાંક પૈસાનું રોકાણ કરો છો અને તેના વિશે કંપનીને જાણ કરી છે, તો આ માહિતી પણ તેમાં ઉપલબ્ધ છે. ફોર્મ 16 તમારી આવકનો પુરાવો પણ છે.
આ સ્વરૂપો પણ ઉપયોગી છે
ફોર્મ 26AS: આ ફોર્મમાં, પગારની આવક, ટેક્સ ચુકવણી અને TDS વગેરે વિશેની માહિતી પહેલાથી ભરેલી છે. જ્યારે પણ તમે આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરો છો, ત્યારે ફોર્મ 16 અને ફોર્મ 26AS ને મર્જ કરો. ફોર્મ 16A માં કર કપાતની માહિતી ફોર્મ 26AS માં આપવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, કંપની દ્વારા કાપવામાં આવેલ TDS અને તેના TAN વિશેની માહિતી પણ ફોર્મ 26AS માં ઉપલબ્ધ છે. જો આ માહિતી મેળ ખાતી નથી તો તમે TDS ક્રેડિટનો દાવો કરી શકશો નહીં. જો વિગતો મેળ ખાતી નથી, તો કંપનીને તેની જાણ કરવી જોઈએ (પગારની આવકના કિસ્સામાં) અને તેને સુધારવી જોઈએ. ફોર્મ 26AS આવકવેરા વિભાગની વેબસાઇટ incometax.gov.in પરથી ડાઉનલોડ કરી શકાય છે. આ માટે તમારે આ વેબસાઈટ પર રજીસ્ટ્રેશન કરાવવું પડશે. જો તમે CA દ્વારા તમારું રિટર્ન ફાઇલ કરો છો, તો તમે તેને આવકવેરા વિભાગની વેબસાઇટ પરથી ફોર્મ 26AS ડાઉનલોડ કરવાનું પણ કહી શકો છો.
ફોર્મ TIS અને ફોર્મ AIS: તમારા બેંક ખાતામાંથી દરેક બચત યોજના તમારા PAN કાર્ડ સાથે જોડાયેલ છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે જે પણ વ્યવહાર કરો છો, તેની સંપૂર્ણ માહિતી TIS (Taxpayer Information Summary) અને AIS (વાર્ષિક માહિતી નિવેદન) માં ઉપલબ્ધ છે. TIS માં ઉપલબ્ધ માહિતીની સંપૂર્ણ વિગતો AIS માં પણ ઉપલબ્ધ છે. આ સિવાય શેર માર્કેટમાંથી આવક, ડિવિડન્ડની આવક, મૂડી લાભ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ વ્યવહારો વગેરેની માહિતી પણ ફોર્મ AISમાં આપવામાં આવી છે.
ધારો કે તમારી પાસે 2 કે તેથી વધુ બેંક એકાઉન્ટ છે. આમાં તમને એક વર્ષમાં 15 હજાર રૂપિયાનું વ્યાજ મળ્યું છે. TIS માં, બેંક ખાતામાં મળેલું વ્યાજ રૂ. 15 હજાર દેખાશે, જ્યારે AIS માં લખેલું હશે કે કયા ખાતામાંથી કેટલું વ્યાજ મળ્યું છે. ઘણી વખત એવા ટ્રાન્ઝેક્શન હોય છે જેની માહિતી AIS માં ઉપલબ્ધ હોય છે પરંતુ 26AS માં નથી, તો ITR ફાઇલ કરતી વખતે પણ તે ટ્રાન્ઝેક્શન વિશે માહિતી આપો. જો તમે આમ નહીં કરો તો તમને આવકવેરા વિભાગ તરફથી નોટિસ મળી શકે છે. ફોર્મ AIS આવકવેરા વિભાગની વેબસાઇટ incometax.gov.in પરથી પણ ડાઉનલોડ કરી શકાય છે.
