મોટાભાગની નાણાકીય કંપનીઓ તેમના ગ્રાહકોની વિગતો તેમની પાસે રાખે છે અને તેમાં આધાર અને પાન કાર્ડ જેવી વિગતોનો સમાવેશ થાય છે. જો કે આ કંપનીઓ દાવો કરે છે કે તેનો ઉપયોગ અનધિકૃત રીતે કરવામાં આવ્યો નથી, પરંતુ ઘણી વખત આવા કિસ્સાઓ પ્રકાશમાં આવ્યા છે જેમાં આ વિગતોનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં સરકાર આ અંગે ઘણી સજાગ છે અને આ કંપનીઓ સામે કાર્યવાહી કરી શકે છે.
સરકારે આ સૂચના આપી છે
સરકારે PAN વિગતોના અનધિકૃત ઉપયોગ સામે મોટી કાર્યવાહી કરવાની યોજના બનાવી છે. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ કામ કરતા ઈન્ડિયન સાયબર ક્રાઈમ કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર (I4C)એ આ માટે નાણાકીય ટેક્નોલોજી કંપનીઓ અને અન્ય કન્ઝ્યુમર ટેક્નોલોજી કંપનીઓને કેટલીક સૂચનાઓ આપી છે. સરકારે કહ્યું છે કે આ કંપનીઓ ભારતીય નાગરિકોના પરમેનન્ટ એકાઉન્ટ નંબર (PAN) વિગતોનો અનધિકૃત રીતે ઉપયોગ કરી શકશે નહીં.
સરકારે ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન એક્ટ, 2023 (DPDP) ઘડ્યો છે અને વ્યક્તિગત ડેટાના અનધિકૃત સંચાલન માટે ટેક્નોલોજી કંપનીઓ સામે કડક કાર્યવાહી શરૂ કરી છે.
કંપનીઓ શું કરે છે?
ફિનટેક ફર્મના ટોચના એક્ઝિક્યુટિવે મીડિયાને જણાવ્યું કે આને ‘પાન એનરિચમેન્ટ’ સર્વિસ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ લોન વિતરણ કંપનીઓને ક્રેડિટ અને અન્ય નાણાકીય ઉત્પાદનોના ક્રોસ સેલિંગ માટે તેમના પાન નંબરના આધારે તેમના ગ્રાહકોને પ્રોફાઇલ કરવામાં મદદ કરશે.
તેમણે વધુમાં કહ્યું કે કેટલીકવાર ગ્રાહકો તેમની અરજીઓમાં આપેલી વિગતોને ક્રોસ ચેક કરવા માટે પણ આ ડેટાનો ઉપયોગ કરે છે. જો કે સરકારના નવા નિયમોના કારણે આ સેવામાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે.
પાન કાર્ડના દુરુપયોગ પર કાર્યવાહી
મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં ખુલાસો થયો છે કે ઘણી કંપનીઓએ આવકવેરા વિભાગની બેકએન્ડ સિસ્ટમમાંથી તેમના પાન નંબરનો ઉપયોગ કરીને ગ્રાહકોની વ્યક્તિગત માહિતી, જેમ કે તેમનું પૂરું નામ, સરનામું, ફોન નંબર, એક્સેસ કર્યું છે. ઉપરાંત, ગ્રાહક ક્રેડિટ સ્કોર સાથે PAN નંબરનું જોડાણ તેને આવશ્યક ડેટા બનાવે છે. જો કે આ ડેટાનો ભંગ નથી, તે આવકવેરા વિભાગના બેક એન્ડ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની અનધિકૃત ઍક્સેસ તરફ નિર્દેશ કરે છે.
આવી સ્થિતિમાં, આ અનધિકૃત ઍક્સેસનો ઉપયોગ વિવિધ નાણાકીય કંપનીઓ દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં લોન ગ્રાન્ટિંગ પ્લેટફોર્મ્સ, લોન સોર્સિંગ ચેનલો, ડાયરેક્ટ સેલ્સ એજન્ટ્સ અને ક્રેડિટ એગ્રીગેટર્સનો સમાવેશ થાય છે. DPDP એક્ટ 2023 હેઠળ, નાગરિકોની માહિતી પર પ્રક્રિયા કરતી વખતે વ્યવસાયોએ યોગ્ય સંમતિ મેળવવી જોઈએ અને અધિકૃત ચેનલોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. હવે આ કંપનીઓ આવકવેરા વિભાગ પાસેથી સીધી આ માહિતી મેળવી શકશે નહીં.