સનાતન ધર્મમાં પરિવર્તિની એકાદશી (Parivartini Ekadashi Vrat 2024 ) ના વ્રતનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર આ વ્રત કરવાથી વાજપેયી યજ્ઞ સમાન પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. આ દિવસે મુખ્યત્વે ભગવાન વિષ્ણુના વામન અવતારની પૂજા કરવામાં આવે છે. પરિવર્તિની એકાદશીને પાર્શ્વ એકાદશી (પાર્શ્વ એકાદશી 2024 તારીખ), વામન એકાદશી (વામન એકાદશી 2024 તારીખ), પદ્મ એકાદશી (પદ્મ એકાદશી 2024ની તારીખ), દોલ ગ્યારસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. 2024 તારીખ ) અને જયંતિને એકાદશી (જયંતી એકાદશી 2024 તારીખ) તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે દેવી લક્ષ્મીની પૂજા પણ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ પરિવર્તિની એકાદશીની તિથિ, શુભ સમય, પૂજા પદ્ધતિ, મહત્વ અને વ્રત કથા.
પરિવર્તિની એકાદશી 2024 ક્યારે છે
પરિવર્તિની એકાદશી એટલે કે પાર્શ્વ એકાદશી 14 સપ્ટેમ્બર 2024, ( Parivartini Ekadashi 2024 date ) શનિવારે ઉજવવામાં આવશે. એકાદશી તિથિ 13 સપ્ટેમ્બરે રાત્રે 10:30 વાગ્યે શરૂ થશે અને 14 સપ્ટેમ્બરે રાત્રે 8:41 વાગ્યે સમાપ્ત થશે.
પરિવર્તિની એકાદશી ઉપવાસનો સમય 2024
પરિવર્તિની એકાદશી વ્રત 15 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 06:06 થી 08:34 સુધી રાખી શકાય છે. પારણ તિથિના દિવસે દ્વાદશી સાંજે 06.12 કલાકે સમાપ્ત થશે. ( Parivartini Ekadashi 2024 timing )
પરિવર્તિની એકાદશી વ્રતનું મહત્વ
એવું કહેવાય છે કે જે વ્યક્તિ સાચા મનથી પરિવર્તિની એકાદશીનું વ્રત કરે છે, તેના જીવનમાં હંમેશા સુખ અને સમૃદ્ધિ બની રહે છે. આ દિવસે વ્રત રાખવાથી માન-પ્રતિષ્ઠા પણ વધે છે. તેમજ ભક્તોની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. આ વ્રત જાણતા-અજાણતા કરેલા પાપોમાંથી પણ મુક્તિ આપે છે.
પરિવર્તિની એકાદશી પૂજા પદ્ધતિ
- એકાદશી વ્રત રાખનારા લોકોએ સવારે વહેલા ઉઠવું જોઈએ, બધા કામમાંથી નિવૃત્ત થવું જોઈએ, સ્નાન કરવું જોઈએ અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરવા જોઈએ.
- આ પછી વ્રતનો સંકલ્પ કરવો જોઈએ. ત્યારબાદ વિધિ-વિધાન પ્રમાણે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવી જોઈએ.
- આ દિવસે ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુને પીળા ચંદન કોમા અક્ષત ચઢાવો.
- તેમને પ્રસાદ તરીકે ખિર, ફળ અને તલ અર્પણ કરવા જોઈએ.
- પરિવર્તિની એકાદશીની કથા સાંભળો. ત્યારબાદ આરતી કરીને પૂજા પૂર્ણ કરો.
- ધ્યાન રાખો કે ભગવાન વિષ્ણુને અર્પણ કરતી વખતે તુલસીનો ઉપયોગ અવશ્ય કરવો.
- આ દિવસે ફળ વ્રત રાખો.
- આખી રાત ભગવાનના ભજન અને કીર્તન કરો.
- પછી બીજા દિવસે, બ્રાહ્મણોને ભોજન કરાવ્યા પછી, શુભ સમયે ઉપવાસ તોડો.
પરિવર્તિની એકાદશીની કથા
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર ત્રેતાયુગમાં બાલી નામના રાક્ષસનું શાસન હતું. ( Parivartini Ekadashi Vrat Katha ) રાક્ષસ બન્યા પછી પણ તે એક મહાન દાતા અને ભગવાન શ્રી વિષ્ણુના મહાન ભક્ત હતા. રાજા બાલીના મહેલમાં જે પણ આવે તેને ખાલી હાથે જવા દેવામાં આવતું ન હતું. એકવાર વામન અવતારમાં ભગવાન વિષ્ણુએ રાજા બલિની કસોટી કરવાનું વિચાર્યું. તે સમયે રાજા બલીનો ત્રણેય વિશ્વ પર નિયંત્રણ હતો. કારણ કે બાલી એક મહાન દાતા હતા, ભગવાન વિષ્ણુ વામનના રૂપમાં તેમની પાસે આવ્યા અને બાલી પાસેથી ત્રણ પગ જમીનની માંગ કરી. બાલીએ વામનના રૂપમાં ભગવાન વિષ્ણુની પ્રાર્થના સ્વીકારી અને તેમને ત્રણ પગની જમીન આપવાનું વચન આપ્યું.
પરંતુ પહેલા અને બીજા ચરણમાં ભગવાન વિષ્ણુએ તમામ જગતનું માપ કાઢ્યું અને જ્યારે ત્રીજા ચરણ માટે કંઈ બચ્યું નહોતું, ત્યારે બલિએ પોતાનું માથું તેના પગ નીચે રાખી વચન પૂરું કર્યું. રાજા બલિની પ્રતિબદ્ધતાથી ખુશ થઈને ભગવાન વામને તેમને અંડરવર્લ્ડનો સ્વામી બનાવ્યો. પરંતુ રાજા બલિએ ભગવાન વિષ્ણુને પણ અહીં તેમની સાથે રહેવા માટે કહ્યું. આ પછી ભગવાન વિષ્ણુએ તેનો સ્વીકાર કર્યો. આ સિવાય આ એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ પણ સૂતી વખતે બાજુ બદલી નાખે છે.
આ પણ વાંચો – પરિવર્તિની એકાદશી ઓળખાય છે આટલા નામોથી, આ દિવસે કરી લીધો આવો ઉપાય તો ઘર ભરાઈ જશે પૈસાથી
