ફેબ્રુઆરી મહિનાની શરૂઆત ખૂબ જ શુભ ઉપવાસથી થાય છે. આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીના અંત સુધી મહાકુંભ પણ યોજાશે. તેથી, આ મહિનામાં આવતા વ્રત અને તહેવારોનું મહત્વ બમણું થઈ ગયું છે, કારણ કે મહાકુંભનું અમૃત સ્નાન ફેબ્રુઆરી મહિનામાં ખાસ તિથિઓએ કરવામાં આવશે.
વસંત ઋતુ ફેબ્રુઆરી મહિનામાં શરૂ થાય છે. ખેતરોમાં સરસવના પાક લહેરાતા હોય છે. વૃક્ષો અને છોડમાં નવી કળીઓ ફૂટે છે. કુદરત ખેતરોને પીળા અને સોનેરી રંગોથી શણગારે છે. જો આપણે વ્રત અને તહેવારોની વાત કરીએ, તો વસંત પંચમી, મહાશિવરાત્રી, માઘ પૂર્ણિમા, જયા-વિજયા એકાદશી ફેબ્રુઆરીમાં આવશે.
ફેબ્રુઆરી વ્રત મહોત્સવ ૨૦૨૫ (ફેબ્રુઆરી વ્રત ત્યોહર ૨૦૨૫ યાદી)
- ૧ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – વિનાયક ચતુર્થી
- ૨ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – વસંત પંચમી
- ૪ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – નર્મદા જયંતિ
- ૮ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – જયા એકાદશી
- ૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – પ્રદોષ વ્રત
- ૧૨ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – માઘ પૂર્ણિમા વ્રત, કુંભ સંક્રાંતિ, ગુરુ રવિદાસ જયંતિ
- ૧૩ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – ફાલ્ગુન માસ શરૂ થાય છે
- ૧૬ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – દ્વિજપ્રિયા સંકષ્ટી ચતુર્થી
- ૨૦ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – શબરી જયંતિ
- ૨૧ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – જાનકી જયંતિ
- ૨૪ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – વિજયા એકાદશી
- ૨૫ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – પ્રદોષ વ્રત
- ૨૬ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – મહાશિવરાત્રી
- ૨૭ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ – ફાલ્ગુન અમાવસ્યા
વસંત પંચમી – આ દિવસે દેવી સરસ્વતીનો જન્મોત્સવ ઉજવવામાં આવે છે. બાળકોના વિદ્યારંભ સંસ્કાર માટે આ દિવસ મહત્વપૂર્ણ છે. વસંત પંચમીના શુભ મુહૂર્તને કારણે, આ દિવસ લગ્ન માટે વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. વસંત પંચમીના દિવસે, નવી સ્થાપના, શૈક્ષણિક સંસ્થા શરૂ કરવી, ભૂમિપૂજન, મુંડન (માથું મુંડન કરાવવું), ગૃહ પ્રવેશ વગેરે પણ શુભ અને અનુકૂળ હોય છે. આ દિવસે મહાકુંભનું ત્રીજું અમૃત સ્નાન કરવામાં આવશે.
મહાશિવરાત્રી – ફાલ્ગુન મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ મહાશિવરાત્રી ઉજવવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે આ રાત્રે ભગવાન શિવ બ્રહ્મા અને વિષ્ણુની સામે અગ્નિસ્તંભના રૂપમાં પ્રગટ થયા હતા. તે સમયે આકાશમાંથી એક અવાજ આવ્યો હતો કે જે ભક્ત આ રાત્રે જાગરણ કરીને મારા લિંગ સ્વરૂપની પૂજા કરશે તેને શાશ્વત પુણ્ય પ્રાપ્ત થશે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આ રાત્રે ભગવાન શિવ અને દેવી પાર્વતી સાથે ફરવા જાય છે. જે લોકો મહાશિવરાત્રીનું વ્રત રાખે છે તેમને વિશેષ આશીર્વાદ મળે છે. મહાશિવરાત્રીના રોજ મહાકુંભના છેલ્લા અમૃત સ્નાન પછી કુંભ મેળાનું સમાપન થશે.
