મહારાષ્ટ્રની ચૂંટણી આટલી એકતરફી હશે એવું કોઈએ વિચાર્યું પણ નહીં હોય. જો કે એક્ઝિટ પોલ અને સટ્ટા બજારોએ ભાજપની આગેવાની હેઠળની મહાયુતિની જીતની આગાહી કરી હતી, એવું માનવામાં આવતું હતું કે તેને વિરોધ પક્ષોની મહા વિકાસ અઘાડી (MVA) તરફથી સખત લડાઈનો સામનો કરવો પડશે. મહા વિકાસ આઘાડી પાસે ઘણું બધું હતું જેના બળે રાજકીય પવન તેની તરફેણમાં ફેરવી શકાય. શરદ પવાર અને ઉદ્ધવ ઠાકરે પણ ઈમોશનલ કાર્ડ ધરાવતા હતા. બંને નેતાઓનો મહારાષ્ટ્રના લોકો સાથે ઊંડો સંબંધ છે, તેથી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવી હતી કે લોકો તેમના ‘વિશ્વાસઘાત’ માટે ગુનેગારોને ચોક્કસપણે સજા કરશે. પણ એવું કશું દેખાતું ન હતું. લોકોએ ખુલ્લેઆમ મહાયુતિને મત આપ્યા અને વિપક્ષી પાર્ટીઓને ફરી વિપક્ષમાં બેસવા મજબૂર કર્યા. હવે અહીંથી મહા વિકાસ આઘાડીના સ્વરૂપમાં મોટો ફેરફાર જોવા મળી શકે છે.
ભાજપે કેવી રીતે લખી જીતની ગાથા?
સવાલ એ થાય છે કે ભાજપે આટલી મોટી જીતની ગાથા કેવી રીતે લખી? આના ઘણા કારણો છે, પરંતુ બે સૌથી અગ્રણી છે. લાડલી બેહના-લાડલા ભાઈ જેવી યોજનાઓ અને લોકોને વિશ્વાસ અપાવવામાં સફળ રહી છે કે જો તેઓ વિભાજિત થશે તો તેઓ વિભાજિત થશે. મહારાષ્ટ્રની લાડલી બ્રાહ્મણ યોજના મધ્યપ્રદેશની નકલ છે. શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે મુખ્યમંત્રી રહીને વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા મહિલાઓને 1500 રૂપિયાની આર્થિક સહાય આપવાની યોજના જાહેર કરી હતી. આ યોજનાએ સમગ્ર ચૂંટણીનો માર્ગ બદલી નાખ્યો અને સત્તામાં પાછા ફરવાની અણી પર રહેલી કોંગ્રેસને કતારની પાછળ ધકેલી દીધી. ત્યારે મધ્યપ્રદેશના ચૂંટણી પરિણામો પણ મહારાષ્ટ્રની જેમ ચોંકાવનારા હતા. આ એક સ્કીમની મદદથી શિવરાજે મધ્યપ્રદેશની મહિલાઓના દિલમાં જગ્યા બનાવી લીધી અને ચૂંટણીના ઘોંઘાટમાં 1500 રૂપિયાને 3000 રૂપિયામાં બદલવાની યુક્તિ રમીને તેણે બ્રહ્માસ્ત્ર કાઢી નાખ્યું. એવું કહેવાય છે કે બી.આર
પ્રિય બહેનની કોપી-પેસ્ટ
મહારાષ્ટ્રની ચૂંટણીમાં પણ આવું જ જોવા મળ્યું હતું. ચૂંટણી પહેલા એકનાથ શિંદેએ મધ્યપ્રદેશના લાડલી બ્રાહ્મણની નકલ કરી અને મહિલાઓને દર મહિને 1500 રૂપિયા આપવાની યોજના જાહેર કરી. તેમણે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે ચૂંટણીમાં જીત બાદ આ રકમમાં વધારો કરવામાં આવશે. કોંગ્રેસે તેના ઢંઢેરામાં આ પ્રકારની યોજના જાહેર કરી હોવા છતાં, ત્યાં સુધીમાં એકનાથ શિંદે અને મહાયુતિએ મહિલાઓનું ભાવનાત્મક સમર્થન મેળવી લીધું હતું. આ ઉપરાંત શિંદેએ છોકરાઓ માટે આર્થિક સહાયની જાહેરાત કરીને તેમના મત પણ જીત્યા હતા. આ મામલે તેણે શિવરાજ સિંહને પણ પાછળ છોડી દીધા છે. એક રેલી દરમિયાન યુવાનોએ શિવરાજને પૂછ્યું હતું કે તેમના કાકા તેમના ભત્રીજાઓ માટે યોજના ક્યારે શરૂ કરશે? પરંતુ, શિવરાજ સિંહે આ પ્રશ્નને ગંભીરતાથી લીધો ન હતો. પરંતુ શિંદેએ આ પ્રશ્નની ગંભીરતા સમજીને રાજ્યમાં લાડલાભાઈ યોજના શરૂ કરી.
લાડલા ભાઈનો પ્લાન પણ ઓછો નથી
લાડલા ભાઈ યોજના હેઠળ 12મું પાસ થયેલા યુવાનોને દર મહિને 6,000 રૂપિયા આપવામાં આવશે. જ્યારે રાજ્ય સરકાર ડિપ્લોમા કરનારા યુવાનોને દર મહિને આઠ હજાર રૂપિયા અને ગ્રેજ્યુએટ યુવકોને દર મહિને 10 હજાર રૂપિયા આપશે. યુવાનો એક વર્ષ માટે એપ્રેન્ટિસશીપ કરશે અને આ સમયગાળા દરમિયાન સરકાર યુવાનોને પૈસા આપશે. યુવાનોને એપ્રેન્ટિસશિપ અનુભવના આધારે નોકરી મળશે. આ યોજનાએ બેરોજગારી અને નાણાકીય કટોકટી જેવા વિપક્ષના મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે કામ કર્યું. એક રીતે જોઈએ તો ઉદ્ધવ ઠાકરેએ પોતે જ એકનાથ શિંદે સરકારને આ યોજનાનો આઈડિયા આપ્યો હતો અને હવે કદાચ તેઓ પોતાને કોસતા હશે. મહારાષ્ટ્રમાં ચૂંટણીનો ઘોંઘાટ શરૂ થયો તે પહેલા શિવસેના (યુબીટી)ના વડા ઉદ્ધવ ઠાકરેએ યુવા બેરોજગારીનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે મુખ્યમંત્રી લાડલી બ્રાહ્મણ યોજના, તમને મળી ગઈ પરંતુ તમે અમારા છોકરાઓ વિશે પણ વિચારો. રાજ્યમાં અનેક યુવાનો બેરોજગાર છે, રાજ્યના વિકાસ અને રોજગાર માટે કોઈ યોજના નથી. આ પછી શિંદેએ છોકરાઓ માટેની યોજનાની જાહેરાત કરતા કહ્યું હતું કે અમારી સરકાર છોકરાઓ અને છોકરીઓમાં ભેદ કરતી નથી.
ચૂંટણીને 360 ડિગ્રી ફેરવવાનું કામq
આ યોજનાઓએ મહારાષ્ટ્રને ચૂંટણીને 360 ડિગ્રી ફેરવવામાં મદદ કરી છે. સાથે જ મહાયુતિ લોકોને વિશ્વાસ અપાવવામાં પણ સફળ રહી હતી કે આપણે ભાગલા પાડીશું તો ભાગલા પડવું સ્વાભાવિક છે. ચૂંટણીનું બ્યુગલ વાગ્યું ત્યારથી ટીવી, સોશિયલ મીડિયા સહિતના વિવિધ માધ્યમોની મદદથી મતદારોને એવો સંદેશો આપવામાં આવ્યો હતો કે વિપક્ષના સમર્થનમાં ચોક્કસ સમુદાય એકત્ર થઈ રહ્યો છે. વિપક્ષના સમર્થન માટે ધર્મગુરુઓ તરફથી અપીલ કરવામાં આવી રહી છે. લોકો એ વિચારવા મજબૂર હતા કે જો તેઓ કોઈ ચોક્કસ પક્ષ માટે એક થઈ શકે છે તો આપણે કેમ નહીં. મહારાષ્ટ્રમાં વિકાસનો મુદ્દો નહોતો, રાજ્ય અન્ય રાજ્યોની સરખામણીમાં ઘણું આગળ છે. અહીં કામ ગમે તે સત્તામાં હોય, કોંગ્રેસની સરકારમાં થયું અને ભાજપની સરકારમાં પણ થઈ રહ્યું છે. તેથી તેના વિકાસથી ભાજપને જીત અપાવી એવું કહેવું તદ્દન ખોટું હશે. આ જીત ફ્રીબી અને કટંગે ટુ બટેંગે જેવા નારાઓને કારણે જ મળી છે.
