જાન્યુઆરીમાં અમેરિકાથી ભારતની તેલ આયાતમાં તીવ્ર વધારો થયો, જેના કારણે ભારત વિશ્વની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાનો પાંચમો સૌથી મોટો ક્રૂડ સપ્લાયર બન્યો. રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, ભારત ડિસેમ્બર 2024 માં અમેરિકાથી 218,400 બેરલ પ્રતિ દિવસ (bpd) ક્રૂડ ઓઇલ આયાત કરવાનું આયોજન ધરાવે છે, જે 70,600 બેરલ પ્રતિ દિવસ છે.
વિશ્વના ત્રીજા સૌથી મોટા તેલ આયાતકાર અને ગ્રાહક, ભારતમાં રિફાઇનર્સ અમેરિકાથી વધુ આયાત માટે તૈયારી કરી રહ્યા છે. ભારત અમેરિકા પાસેથી તેની ઊર્જા ખરીદી ગયા વર્ષના ૧૫ અબજ ડોલરથી વધારીને ૨૫ અબજ ડોલર કરવા માંગે છે. ગયા મહિને ભારતની ટોચની સપ્લાયર રશિયાથી આયાત 4.3 ટકા વધીને 1.58 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ.
રશિયન તેલ ખરીદીમાં ઘટાડો થવાની ધારણા છે
આગામી મહિનાઓમાં ભારતની રશિયન તેલની ખરીદીમાં ઘટાડો થવાની સંભાવના છે કારણ કે રિફાઇનર્સ તે ફક્ત ત્યારે જ ખરીદશે જો કંપનીઓ અને જહાજો જે કંપનીઓને મંજૂરી આપવામાં આવી નથી તેઓ તેને સપ્લાય કરશે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સહિત પશ્ચિમી દેશો દ્વારા રશિયા પર લાદવામાં આવેલા આકરા પ્રતિબંધોએ વૈશ્વિક તેલ વેપારને ભારે નુકસાન પહોંચાડ્યું છે અને ડિસ્કાઉન્ટેડ રશિયન ક્રૂડના ખરીદદારોને તેમની ખરીદી જાળવી રાખવા માટે નવા રસ્તાઓ શોધવાની ફરજ પાડી છે.
ઇરાક ભારતનો બીજો સૌથી મોટો સપ્લાયર છે.
અહેવાલ મુજબ, જાન્યુઆરીમાં મધ્ય પૂર્વમાંથી તેલની આયાત 6.5 ટકા વધીને 2.7 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ. ઇરાક ભારતનો બીજો સૌથી મોટો તેલ સપ્લાયર રહ્યો, ત્યારબાદ સાઉદી અરેબિયા અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત (UAE)નો ક્રમ આવે છે.
ગયા મહિને, ભારતીય રિફાઇનરોએ બિન-રશિયન તેલ તરફ વળ્યા, જ્યારે સરકારે તેમને યુએસ પ્રતિબંધોની જાહેરાતના અઠવાડિયા પહેલા ચેતવણી આપી હતી. જાન્યુઆરીમાં ભારતની લગભગ 5.1 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ ક્રૂડ આયાતમાં મધ્ય પૂર્વીય તેલનો હિસ્સો 27 મહિનાની ઊંચી સપાટીએ પહોંચી ગયો હતો જે લગભગ 53 ટકા હતો, જ્યારે રશિયન આયાત ડિસેમ્બરથી સ્થિર રહી હતી.
ભારતની તેલ આયાતમાં ૪.૫ ટકાનો વધારો
1 એપ્રિલ, 2024 થી શરૂ થતા ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ 10 મહિનામાં ભારતની તેલ આયાત 4.5 ટકા વધીને સરેરાશ 4.8 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ છે. ગુરુવારે ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં 1 ટકાનો વધારો થયો હતો, જે યુએસ ગેસોલિન અને ડિસ્ટિલેટના ભાવમાં ઘટાડો દર્શાવતા ડેટા પછી ત્રણ દિવસની તેજીને લંબાવશે. રશિયામાં પુરવઠામાં વિક્ષેપ અંગેની ચિંતાઓએ ભાવને ટેકો આપ્યો. બ્રેન્ટ ફ્યુચર્સ 75 સેન્ટ અથવા 0.99 ટકા વધીને $76.79 પ્રતિ બેરલ પર હતા.
