ગોરખપુર એઈમ્સે પ્રથમ સફળ થેરાપ્યુટિક પ્લાઝ્મા એક્સચેન્જ (TPE) કરીને 68 વર્ષીય મહિલાનો જીવ બચાવ્યો છે. આ મહિલા એન્ટિ-લ્યુસીન-રિચ ગ્લિઓમા-ઇનએક્ટિવેટેડ-1 (LGI-1) એન્સેફાલીટીસ નામના દુર્લભ ઓટોઇમ્યુન રોગથી પીડાતી હતી. આ રોગને કારણે દર્દીના મગજ પર અસર થઈ હતી અને તેને વારંવાર હુમલા આવતા હતા.
AIIMS ખાતે, દર્દીની સારવાર મેડિસિન વિભાગના ડૉ. બ્રિજેશ અને ન્યુરોલોજીના ડૉ. આશુતોષ તિવારીની દેખરેખ હેઠળ કરવામાં આવી હતી. ડોક્ટરોના મતે, શરૂઆતમાં સ્ટીરોઈડ થેરાપી આપવામાં આવી હતી પરંતુ કોઈ સુધારો થયો ન હતો. આના પર, થેરાપ્યુટિક પ્લાઝ્મા એક્સચેન્જ (TPE) નો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. ડૉ. બ્રિજેશએ જણાવ્યું કે આ પ્લાઝ્મા એક્સચેન્જ એફેરેસીસ મશીનના સ્પેક્ટ્રા ઓપ્ટિમા દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાં કુલ ૫૯ મિનિટ લાગી. આ કરવામાં ડૉ. સૌરભ મૂર્તિ, ડૉ. સમર્થ, ડૉ. સૌરભ અને અનુભવી નર્સિંગ સ્ટાફનો ખાસ ફાળો હતો.
GBS ની સારવાર પણ ટૂંક સમયમાં શરૂ થશે
આ સફળ સારવાર પછી, AIIMS ના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર, નિવૃત્ત મેજર જનરલ ડૉ. વિભા દત્તાએ સમગ્ર ટીમને અભિનંદન પાઠવ્યા. તેમણે કહ્યું કે AIIMS માં આ દુર્લભ ન્યુરોલોજીકલ રોગની સારવાર દર્શાવે છે કે ગંભીર દર્દીઓને બીજે ક્યાંય જવાની જરૂર નથી. ગુઇલેન-બેરે સિન્ડ્રોમ (GBS) જેવા અન્ય રોગપ્રતિકારક રોગોમાં પ્લાઝ્મા એક્સચેન્જ સહિતની ઉપચાર પદ્ધતિઓ પણ જીવનરક્ષક છે. ટૂંક સમયમાં આ જટિલ રોગની સારવાર એઈમ્સમાં પણ થઈ શકશે.
રોગનિવારક પ્લાઝ્મા વિનિમય શું છે?
થેરાપ્યુટિક પ્લાઝ્મા એક્સચેન્જ (TPE) એક પ્રક્રિયા છે. આમાં, દર્દીના લોહીમાંથી પ્લાઝ્મા દૂર કરવામાં આવે છે અને તેને સ્વચ્છ આલ્બ્યુમિનથી બદલવામાં આવે છે. તેનું પરિવર્તન વોલ્ટેજ-ગેટેડ પોટેશિયમ ચેનલ કોમ્પ્લેક્સ (VGKC) માં એન્ટિબોડીઝની રચનાને અટકાવે છે. જો આ એન્ટિબોડીઝ શરીરમાં બને છે, તો મગજમાં ઈજા અથવા સ્ટ્રોકનું જોખમ રહેલું છે. આ પ્રક્રિયાને પ્લાઝ્માફેરેસિસ પણ કહેવામાં આવે છે.
