પોતાના કાર્યકાળ દરમિયાન, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગાઝા પટ્ટી વિશે ઘણી વિવાદાસ્પદ ટિપ્પણીઓ કરી છે. તેમણે પેલેસ્ટિનિયનોને ગાઝા છોડીને ભાગી જવા પણ હાકલ કરી છે. તેમણે ગાઝાને એક અદ્ભુત સ્થળ ગણાવ્યું અને કહ્યું કે અહીં ઘણી સુંદર વસ્તુઓ કરી શકાય છે. 26 જાન્યુઆરીના રોજ એરફોર્સ વન પર પત્રકારો સાથે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે પેલેસ્ટિનિયનોને ઇજિપ્ત અને જોર્ડન મોકલવા જોઈએ. તેમના નિવેદન પછી બે મિલિયન લોકોને સ્થળાંતર કરવા અને ગાઝાને સંપૂર્ણ અમેરિકન નિયંત્રણ હેઠળ લાવવાના સૂચનનો સમાવેશ થયો.
ટ્રમ્પે ગાઝા પર પોતાનો પ્રસ્તાવ કેમ મૂક્યો?
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના હેતુઓ સમજવા ઘણીવાર મુશ્કેલ હોય છે. ટ્રમ્પ, જે તેમના અણધાર્યા અભિગમ માટે જાણીતા છે, તેઓ માને છે કે તેઓ કોઈપણ પ્રકારની વાટાઘાટોમાં વાટાઘાટોમાં માસ્ટર છે. તેમનો પ્રારંભિક બિંદુ શું છે અને તેમની અંતિમ યોજના શું હોઈ શકે છે તે વચ્ચે તફાવત કરવો મુશ્કેલ બની જાય છે. કેટલાક વિશ્લેષકો માને છે કે આ દરખાસ્ત ઇઝરાયલી કટ્ટરપંથીઓને ખુશ કરવા માટે હતી, જેઓ લાંબા સમયથી ગાઝામાં ગેરકાયદેસર વસાહતો બનાવવાની મંજૂરી આપવામાં માનતા હતા. તે જ સમયે, કેટલાક લોકો તેને ગાઝાના પુનર્નિર્માણ માટે આરબ દેશો પાસેથી ભંડોળ એકત્ર કરવા માટે એક વ્યૂહાત્મક પગલું માને છે. તે જ સમયે, ટ્રમ્પના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર માઇક વોલ્ટ્ઝે તેને મોટા પ્રાદેશિક ઉકેલના ભાગ રૂપે વર્ણવ્યું છે.
ગાઝા પર અમેરિકન નિયંત્રણનો વિચાર કેટલો વ્યવહારુ છે?
ટ્રમ્પનો વિચાર એ છે કે અમેરિકા ગાઝા પર નિયંત્રણ સ્થાપિત કરશે અને ત્યાંથી 20 લાખ લોકોને હાંકી કાઢશે અને તેમને અન્ય દેશોમાં મોકલી દેશે. આમાં અનેક પ્રકારની મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ વિચાર ફક્ત વ્યવહારીક રીતે અશક્ય જ નથી, પણ પેલેસ્ટિનિયનો માટે ખૂબ જ દુઃખદાયક પણ છે.
ગાઝામાં રહેતા લોકો કોઈપણ પ્રકારના વિસ્થાપન સામે બળવો કરશે. આ ફક્ત પેલેસ્ટિનિયનોની ઓળખ અને અધિકારોની વિરુદ્ધ નથી, પરંતુ તે પ્રાદેશિક સંઘર્ષને પણ વધારી શકે છે. આ ઉપરાંત, રિપબ્લિકન પાર્ટીના ઘણા સભ્યોએ ગાઝામાં અમેરિકન સૈનિકો તૈનાત કરવાના વિચાર પર પણ શંકા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે આ પગલાનો વિરોધ કર્યો છે.
અમેરિકાના સાથી દેશોનું શું વલણ છે?
ટ્રમ્પના ગાઝા પ્રસ્તાવને ઘણા મુખ્ય આરબ દેશોએ તરત જ નકારી કાઢ્યો. સાઉદી અરેબિયા, જોર્ડન અને ઇજિપ્તે આ વિચારનો વિરોધ કર્યો, અને સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે તેમના સમર્થન વિના આ શક્ય નથી. સાઉદી અરેબિયાએ મધ્યરાત્રિએ આ નિવેદન જારી કર્યું. તેમણે એવું બતાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે કે તેઓ ટ્રમ્પના પ્રસ્તાવની સંપૂર્ણપણે વિરુદ્ધ છે.
જોકે, કેટલાક માને છે કે આરબ દેશો આખરે ટ્રમ્પના દબાણ સામે ઝૂકી શકે છે. છતાં આ દરખાસ્તનો તેમનો સખત વિરોધ તેને સંપૂર્ણપણે અશક્ય બનાવે છે. જો અમેરિકા એકપક્ષીય કાર્યવાહી કરે છે, તો તે તેની પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય રાજદ્વારી સ્થિતિને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
ટ્રમ્પનો ઈરાદો શું છે?
ટ્રમ્પના પહેલા નિવેદનમાં ગાઝાને એક અદ્ભુત સ્થળ તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યું હતું. તેમના જમાઈ, જેરેડ કુશનર પણ આવું જ વિચારે છે. તેમણે અગાઉ કહ્યું હતું કે ગાઝાના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં મોટી સંભાવના છે. જો પેલેસ્ટિનિયનોને દૂર કરવામાં આવે, તો આ એક સુંદર સ્થળ સાબિત થઈ શકે છે. જોકે, ટીકાકારો કહે છે કે આ વિચાર સંપૂર્ણપણે અવ્યવહારુ છે અને પેલેસ્ટિનિયનોના ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિને અવગણે છે.
શું આ ટ્રમ્પ પ્રસ્તાવ નેતન્યાહૂની યોજનાનો ભાગ છે?
એ વાત સાચી છે કે ઇઝરાયલ ઘણીવાર ગાઝામાં હમાસના સંપૂર્ણ નાબૂદીની વાત કરે છે. વિશ્લેષકો માને છે કે ઇઝરાયલના વાસ્તવિક લક્ષ્યો કંઈક બીજું છે. ઘણા લોકો માને છે કે ગાઝામાંથી પેલેસ્ટિનિયનોને હાંકી કાઢવાનો ટ્રમ્પનો પ્રસ્તાવ ઇઝરાયલની લાંબા ગાળાની યોજના સાથે સુસંગત છે, જેમાં ગાઝામાંથી પેલેસ્ટિનિયન વસાહતીઓને દૂર કરવા અને પ્રાદેશિક વિસ્તરણનો સમાવેશ થાય છે. જોકે, કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે ટ્રમ્પની યોજના દ્વારા, ઇઝરાયલ સંઘર્ષનો અંત લાવવાને બદલે ગાઝા ખાલી કરાવવા માંગે છે, કારણ કે હમાસ અને પેલેસ્ટિનિયનોની પ્રતિકાર ભાવના હજુ પણ મજબૂત છે.