ગાઝામાં એક વર્ષથી વધુ સમય સુધી ચાલેલું યુદ્ધ હવે સમાપ્ત થઈ ગયું છે. આ યુદ્ધમાં, ગાઝાની મોટી વસ્તીનો નાશ થયો એટલું જ નહીં, પરંતુ ઘણા શહેરોનો નાશ થયો. ગાઝા અધિકારીઓના મતે, આ યુદ્ધમાં 45 હજારથી વધુ પેલેસ્ટિનિયનોના મોત થયા હતા. જ્યારે અહીંની 90 ટકા વસ્તીને પોતાના ઘર છોડવા પડ્યા હતા. યુદ્ધવિરામની જાહેરાત પછી, લોકો ગાઝાના ઉત્તરીય વિસ્તારોમાં પાછા ફરવાનું શરૂ કરી દીધું છે પરંતુ તેમને ત્યાં કાટમાળ સિવાય કંઈ દેખાતું નથી. તાજેતરમાં ટ્રમ્પના રાજદૂતે ગાઝાની દયનીય પરિસ્થિતિ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના મધ્ય પૂર્વના રાજદૂત સ્ટીવ વિટકોફે તાજેતરમાં ગાઝાની મુલાકાત લીધી હતી. આ પ્રવાસ વિશે વાત કરતાં, તેમણે એક મુલાકાતમાં કહ્યું હતું કે ગાઝામાં લગભગ બધું જ નાશ પામ્યું છે અને આ યુદ્ધગ્રસ્ત વિસ્તારને ફરીથી બનાવવામાં 10 થી 15 વર્ષ લાગી શકે છે.
“લોકો પોતાના ઘરે પાછા ફરી રહ્યા છે. ત્યાં પાણી નથી, વીજળી નથી. ત્યાં જે બન્યું તે આશ્ચર્યજનક છે,” ગાઝાની મુલાકાત લીધા પછી વિટકોફે કહ્યું. ઉલ્લેખનીય છે કે વિટકોફના કતાર અને અન્ય આરબ દેશો સાથે વ્યાપારિક સંબંધો છે. તેઓ ઇઝરાયલ અને હમાસ વચ્ચેના યુદ્ધવિરામ કરારનું નિરીક્ષણ કરવા ગાઝા પહોંચ્યા હતા. તેમનું નિવેદન એટલા માટે પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે ટ્રમ્પે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે ગાઝાના લોકોએ આરબ દેશોમાં આશ્રય લેવો જોઈએ. જોકે, પેલેસ્ટિનિયનોને ગાઝા છોડી દેવાનું કોઈપણ સૂચન સ્વીકાર્ય નથી.
‘ચાલવું પણ સલામત નથી’
“આપણી પાસે પાંચ વર્ષમાં ગાઝાનું પુનઃનિર્માણ કરવાની નક્કર યોજના હોઈ શકે છે. પરંતુ તે અશક્ય છે. તેમાં 10 થી 15 વર્ષ લાગી શકે છે,” વિટકોફે એક્સિઓસ વેબસાઇટને જણાવ્યું. તેમણે ઉમેર્યું, “ત્યાં કંઈ બચ્યું નથી. ત્યાં ચાલવું પણ સલામત નથી. તે ખૂબ જ ખતરનાક છે. ત્યાં ગયા વિના અને તેનું નિરીક્ષણ કર્યા વિના મને આ ખબર ન પડી હોત.”
૧૦,૦૦૦ મૃતદેહો દફનાવવામાં આવ્યા
આ મહિનાની શરૂઆતમાં જાહેર કરાયેલા યુએનના અંદાજ મુજબ, અહીં 50 મિલિયન ટનથી વધુ યુદ્ધના કાટમાળને સાફ કરવામાં 21 વર્ષ લાગી શકે છે અને તેમાં $1.2 બિલિયન સુધીનો ખર્ચ થઈ શકે છે. અધિકારીઓના મતે, કાટમાળમાં માનવ અવશેષો પણ હોઈ શકે છે. પેલેસ્ટિનિયન આરોગ્ય મંત્રાલયનો અંદાજ છે કે કાટમાળ નીચે 10,000 મૃતદેહો દટાયેલા છે.
