કોરોના મહામારી દરમિયાન સરકારી શાળાઓમાં નોંધણીમાં વધારો થવાનો ટ્રેન્ડ હવે ઉલટો થઈ ગયો છે. દેશમાં શિક્ષણની વાર્ષિક સ્થિતિ પરના ASER 2024 ના અહેવાલ મુજબ, સરકારી શાળાઓમાં 6-14 વર્ષની વયના બાળકોની નોંધણી લગભગ 2018 ના સ્તર પર પાછી આવી ગઈ છે. મંગળવારે જાહેર થયેલા આ અહેવાલમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે પ્રાથમિક સ્તરે બાળકોના શિક્ષણ સ્તરમાં સુધારો થયો છે અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં તે અગાઉના સ્તરો કરતા પણ વધુ સારું છે.
અહેવાલ મુજબ, રોગચાળા દરમિયાન સરકારી શાળાઓમાં નોંધણી 2018 માં 65.6% થી વધીને 2022 માં 72.9% થઈ ગઈ હતી. પરંતુ હવે આ સંખ્યા ઘટીને 66.8% થઈ ગઈ છે. ખાનગી શાળાઓમાં નોંધણી, જે 2006 માં 18.7% હતી, તે 2014 માં વધીને 30.8% થઈ ગઈ અને તે સતત વધી રહી છે. આ પરિવર્તન ગ્રામીણ ભારતમાં પણ સ્પષ્ટપણે દેખાય છે. નોંધનીય છે કે કોરોના સમયગાળા દરમિયાન વસૂલવામાં આવતી ભારે ફી અને વર્ગો ન થવાને કારણે, ઘણા વાલીઓએ તેમના બાળકોને સરકારી શાળાઓમાં પ્રવેશ અપાવ્યો હતો.
બાળકોમાં સ્માર્ટફોનનો ઉપયોગ ચિંતાનો વિષય છે
ASER રિપોર્ટમાં એ પણ ખુલાસો થયો છે કે ૧૪-૧૬ વર્ષની વય જૂથના ૮૨% બાળકો સ્માર્ટફોન કેવી રીતે ચલાવવો તે જાણે છે, પરંતુ તેમાંથી માત્ર ૫૭% બાળકો જ તેનો ઉપયોગ અભ્યાસ માટે કરે છે. આમ છતાં, રોગચાળા દરમિયાન થયેલા ઘટાડામાંથી શિક્ષણના સ્તરમાં સંપૂર્ણ સુધારો થવાના સંકેતો છે.
પ્રાથમિક વર્ગોમાં સુધારો
રિપોર્ટ અનુસાર, ધોરણ 3 ના બાળકોની ધોરણ 2 ના સ્તરે અભ્યાસ કરવાની ક્ષમતા 2022 માં 20.5% થી વધીને 2024 માં 27.1% થવાની ધારણા છે. તેવી જ રીતે, ધોરણ 5 ના બાળકોમાં વાંચન સ્તર પણ 2022 માં 42.8% થી વધીને 48.8% થયું છે.
ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારમાં આશ્ચર્યજનક સુધારો થયો
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2022 ની સરખામણીમાં ઘણા રાજ્યોમાં સુધારો થયો છે. ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, મધ્ય પ્રદેશ અને તમિલનાડુ જેવા રાજ્યોએ નોંધપાત્ર પ્રગતિ દર્શાવી છે અને કેટલાકે કોવિડ પહેલાના સ્તરને પણ વટાવી દીધું છે.
ઉલ્લેખનીય છે કે આ અહેવાલ દેશના 605 જિલ્લાઓના 17,997 ગામડાઓમાં 6,49,491 બાળકો સાથેની વાતચીત પર આધારિત છે. તે NGO પ્રથમ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં સ્થાનિક સંસ્થાઓની મદદથી ડેટા એકત્રિત કરવામાં આવ્યો હતો.
