શેખ હસીનાએ દેશ છોડ્યો ત્યારથી, તે સતત ભારતમાં આશ્રય લઈ રહી છે. આ પછી, પાકિસ્તાનનો બાંગ્લાદેશ પ્રત્યેનો લગાવ સામે આવ્યો છે. પાકિસ્તાનના આર્મી ચીફ જનરલ અસીમ મુનીરે તાજેતરમાં પાકિસ્તાનની રાજધાની ઇસ્લામાબાદમાં બાંગ્લાદેશ આર્મી ઓફિસર લેફ્ટનન્ટ જનરલ એસએમ કમરુલ હસનને મળ્યા હતા. આ બેઠકને ઐતિહાસિક ગણાવવામાં આવી રહી છે. આ બેઠક દરમિયાન, બંને દેશોના ધ્વજ એક ટેબલ પર મૂકવામાં આવ્યા હતા. મુનીર અને હસન વચ્ચે મંગળવારની મુલાકાત પર ટિપ્પણી કરતા, પાકિસ્તાન સૈન્યની મીડિયા શાખાએ બંને દેશોને “ભાઈ રાષ્ટ્રો” તરીકે વર્ણવ્યા.
પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચેના સંબંધોમાં આ નિકટતા લોકોને આશ્ચર્યચકિત કરે છે. બાંગ્લાદેશના સ્વતંત્રતા યુદ્ધ અને 1971માં પાકિસ્તાનથી અલગ થયા પછી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ રહ્યો છે. બાંગ્લાદેશના વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના નેતૃત્વમાં, બાંગ્લાદેશ સરકારે પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ ઘણી વખત કડક નિવેદનો આપ્યા છે. શેખ હસીના સત્તામાંથી બહાર થયા પછી, પાકિસ્તાનને તક મળી અને તેણે બાંગ્લાદેશ સાથે મિત્રતા વધારવાની પહેલ કરી.
તત્કાલીન બાંગ્લાદેશના વડા પ્રધાન શેખ હસીનાના લગભગ 16 વર્ષના શાસન દરમિયાન તેમના સંબંધોમાં તણાવ વધુ ગાઢ બન્યો. તેમને પડોશી દેશ ભારતમાં ભાગી જવાની ફરજ પડી હતી. શેખ હસીનાએ બાંગ્લાદેશ છોડ્યું ત્યારથી પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ એકબીજાની નજીક આવ્યા છે. આ એવો સમય છે જ્યારે બંને દેશોના રાજકારણમાં ભારત વિરોધી ભાવના સામાન્ય છે.
ઇસ્લામાબાદ અને ઢાકા વચ્ચેની ઐતિહાસિક દુશ્મનાવટ ૧૯૭૧માં પાકિસ્તાનથી બાંગ્લાદેશના મુક્તિ યુદ્ધ દરમિયાન શરૂ થઈ હતી. સ્વતંત્ર અંદાજ મુજબ, પાકિસ્તાની સેના અને તેના સાથી લશ્કરોએ બંગાળી બળવાખોરો સામે લડાઈ કરી અને લાખો લોકોની હત્યા કરી. તે અંદાજો સૂચવે છે કે ઓછામાં ઓછી 200,000 સ્ત્રીઓ પર બળાત્કાર થયો હતો.
ભારતીય સેનાના સમર્થનથી, શેખ હસીનાના પિતા શેખ મુજીબુર રહેમાન અને તેમની અવામી લીગ પાર્ટીએ બાંગ્લાદેશને સ્વતંત્રતા અપાવી. તેઓ તેના સ્થાપક પ્રમુખ બન્યા અને પોતાને “રાષ્ટ્રપિતા” નું બિરુદ આપ્યું.
આ બેઠકમાં પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશના નેતાઓએ લશ્કરી સંબંધોને મજબૂત બનાવવા અને બાહ્ય પ્રભાવોથી આ ભાગીદારીને સુરક્ષિત રાખવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો. પાકિસ્તાની લશ્કરી અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આ બેઠક બંને દેશો વચ્ચે ઉચ્ચ સ્તરીય વાતચીતનો એક ભાગ હતી, જેમાં બંને પક્ષો ભૂતકાળમાં મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવા માટે ઘણી વખત મળ્યા છે.
પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન શાહબાઝ શરીફ અને બાંગ્લાદેશના વચગાળાના વડા પ્રધાન મુહમ્મદ યુનુસ પણ તાજેતરમાં આંતરરાષ્ટ્રીય મંચો પર મળ્યા હતા. આ ઉપરાંત, પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી ઇશાક ડાર આવતા મહિને બાંગ્લાદેશની મુલાકાત લેશે. 2012 પછી બંને દેશો વચ્ચે આ પ્રથમ ઉચ્ચ-સ્તરીય મુલાકાત હશે.
પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચેની ઐતિહાસિક દુશ્મનાવટના મૂળ 1971ના બાંગ્લાદેશ યુદ્ધમાં છે. આ યુદ્ધમાં લાખો લોકો માર્યા ગયા અને લાખો લોકો પ્રભાવિત થયા. પાકિસ્તાને ૧૯૭૪માં બાંગ્લાદેશની સ્વતંત્રતાને માન્યતા આપી હતી, પરંતુ બંને દેશો વચ્ચે ઘણા મુદ્દાઓ વણઉકેલાયેલા રહે છે. પાકિસ્તાને ઔપચારિક માફી ન માંગી હોવાથી, બંને દેશો વચ્ચે ૧૯૭૧ પહેલાની સંપત્તિનું વિભાજન થઈ શક્યું નહીં.
નિષ્ણાતો માને છે કે બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધોમાં આ સુધારો પ્રાદેશિક રાજકારણના બદલાતા દ્રષ્ટિકોણને કારણે હોઈ શકે છે. હાલમાં બંને દેશો ભારતને પોતાનો દુશ્મન માને છે. પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ બંને વચ્ચે વધતા લશ્કરી અને રાજકીય સંપર્કો સાથે, એવું લાગે છે કે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં સુધારો થઈ શકે છે.
