વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના વતન વડનગરમાં 300 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે બનેલ દેશનું પ્રથમ પુરાતત્વીય અનુભવ સંગ્રહાલય ગુરુવારે ખુલ્યું. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે તેનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. વડનગર ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લામાં આવેલું એક પ્રાચીન શહેર છે. તેને દેશમાં બની રહેલા બૌદ્ધ સર્કિટ સાથે પણ જોડવામાં આવ્યું છે.
પુરાતત્વીય અનુભવ સંગ્રહાલય દેશમાં વિકસિત આ પ્રકારનું પ્રથમ સંગ્રહાલય છે, જ્યાં મુલાકાતીઓ પુરાતત્વીય સ્થળનો અનુભવ કરશે. તે લગભગ પાંચ હજાર પુરાતત્વીય અવશેષો દ્વારા વડનગરના 2,500 વર્ષથી વધુના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસને દર્શાવે છે. આ અવશેષો પુરાતત્વ વિભાગને ખોદકામ દરમિયાન મળી આવ્યા હતા. આ સંગ્રહાલય ૧૨,૫૦૦ ચોરસ મીટરના વિસ્તારમાં બનેલ છે. અહીં પ્રવાસીઓને ઓડિયો-વિડિયો દ્વારા વડનગરની પ્રાચીન સંસ્કૃતિનો પરિચય કરાવવામાં આવશે.
ખોદકામ સ્થળ પણ 4000 ચોરસ મીટરમાં ફેલાયેલું છે.
આ સંગ્રહાલય માટીકામ, શેલ ઉત્પાદન (ઉત્પાદનો અને કાચો માલ), સિક્કા, ઝવેરાત, શસ્ત્રો, સાધનો, શિલ્પો, રમતગમતના સામાન અને કાર્બનિક સામગ્રીને લગતી કલાકૃતિઓ પ્રદર્શિત કરે છે. નવ ગેલેરીઓ ધરાવતા આ સંગ્રહાલયમાં 4,000 ચોરસ મીટર વિસ્તારમાં ફેલાયેલું ખોદકામ સ્થળ પણ છે, જ્યાં પુરાતત્વીય અવશેષો 16-18 મીટરની ઊંડાઈ સુધી જોઈ શકાય છે. આ જગ્યાએ વોક-વે શેડ બનાવવામાં આવ્યો છે.
જીવંત વારસાગત શહેરોમાંનું એક
વડનગર દેશના જીવંત વારસાગત શહેરોમાંનું એક છે. તે આનર્તપુર, આનંદપુર, ચમત્કારપુર, સ્કંદપુર અને નાગરકા નામોથી પણ ઓળખાય છે. વડનગર તેના અનોખા સ્થાપત્ય અને ઐતિહાસિક સ્થળો માટે પ્રખ્યાત છે. આમાં કીર્તિતોરણ, હાટકેશ્વર મહાદેવ મંદિર અને શર્મિષ્ઠા તળાવ મહત્વપૂર્ણ છે. વડનગર હિન્દુ, બૌદ્ધ, જૈન અને ઇસ્લામ ધર્મના સંગમનું કેન્દ્ર રહ્યું છે.