પ્રયાગરાજમાં 45 દિવસનો મહાકુંભ મેળો આજથી શરૂ થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, લગભગ 40 કરોડ લોકો સંગમ કિનારા પર ડૂબકી લગાવશે. આ સમયગાળા દરમિયાન સેન્સેક્સ પણ ઘટી શકે છે. એ ખૂબ જ રસપ્રદ છે કે છેલ્લા 20 વર્ષોમાં જ્યારે પણ કુંભ મેળાનું આયોજન થયું છે, ત્યારે શેરબજારની સ્થિતિ પણ બગડી છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે છેલ્લા બે દાયકામાં, કુંભ મેળા દરમિયાન સેન્સેક્સે ક્યારેય સકારાત્મક વળતર આપ્યું નથી.
એક ટ્રેન્ડ 20 વર્ષથી ચાલુ છે
છેલ્લા 20 વર્ષમાં, કુંભ મેળાનું આયોજન 6 વખત કરવામાં આવ્યું છે અને દરેક વખતે, શરૂઆતથી મેળાના અંત સુધી, સેન્સેક્સનું વળતર નકારાત્મક જોવા મળ્યું છે. કુંભ મેળો લગભગ ૫૨ દિવસ ચાલે છે અને આ સમયગાળા દરમિયાન, સેન્સેક્સમાં સરેરાશ ૩.૪૨ ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. SAMCO સિક્યોરિટીઝના વિશ્લેષણ મુજબ, છેલ્લા 20 વર્ષમાં યોજાયેલા છ કુંભ મેળા દરમિયાન, સેન્સેક્સે દર વખતે નકારાત્મક વળતર આપ્યું છે.
દર વખતે જ્યારે શેરબજાર ઘટ્યું
ઉદાહરણ તરીકે, વર્ષ 2021 માં, કુંભ મેળાનું આયોજન 1 એપ્રિલથી 19 એપ્રિલ દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું. ૧૮ દિવસના આ સમયગાળા દરમિયાન, સેન્સેક્સ ૪.૧૬ ટકા ઘટ્યો હતો. સેન્સેક્સમાં સૌથી મોટો ઘટાડો 2015 માં કુંભ મેળા દરમિયાન જોવા મળ્યો હતો. ૧૪ જુલાઈથી ૨૮ સપ્ટેમ્બર દરમિયાન યોજાયેલા આ મેળામાં ૮.૨૯ ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. તેવી જ રીતે, ૫ એપ્રિલથી ૪ મે, ૨૦૦૪ દરમિયાન યોજાયેલા કુંભ મેળા દરમિયાન, સેન્સેક્સ ૩.૨૯ ટકા ઘટ્યો હતો.
કુંભ પછી બજારમાં તેજી છે
આ બ્રોકરેજ ફર્મે એક નોંધમાં જણાવ્યું હતું કે, જ્યારે બજાર ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું હોય છે, ત્યારે ઘણી વખત લોકો વધુ અને ઝડપી નફાની શોધમાં તેમના શેર વેચવા માટે ઉતાવળ કરે છે. આ સમય દરમિયાન, ભૂલો થવાની શક્યતા ખૂબ વધારે છે. શેરબજારમાં કરેક્શન કે ઘટાડો ન થાય ત્યાં સુધી આ વાત સમજાતી નથી.
કંપનીએ વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, કુંભ દરમિયાન સેન્સેક્સનું પ્રદર્શન એટલું સારું ન હોવા છતાં, તે પૂર્ણ થયા પછી, બજારમાં તેજી જોવા મળે છે. કુંભ સમાપ્ત થયાના છ મહિના પછી, સેન્સેક્સે છમાંથી પાંચ કેસમાં સકારાત્મક વળતર આપ્યું છે, જેમાં સરેરાશ 8 ટકા સુધીનો વધારો થયો છે.
શું આ કારણ છે?
કુંભ દરમિયાન આ પેટર્નના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે, જેમ કે આ સમય દરમિયાન મોટી સંખ્યામાં લોકો ઘણા દિવસો સુધી એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ સ્થળાંતર કરે છે. કેટલીક વસ્તુઓનો વપરાશ વધે છે, જ્યારે ઘણી વસ્તુઓનો વપરાશ ઘટે છે. કેટલાક ક્ષેત્રો એવા છે જ્યાં આર્થિક પ્રવૃત્તિ અસ્થાયી રૂપે વધે છે, જ્યારે ઘણા ક્ષેત્રોમાં પ્રવૃત્તિ નોંધપાત્ર રીતે ઓછી થાય છે. આ કામચલાઉ પેટર્ન બજારમાં ઘટાડા માટે જવાબદાર હોઈ શકે છે કારણ કે આ અનિશ્ચિતતા રોકાણકારોમાં જોખમ ટાળવા તરફ દોરી જાય છે.