મકરસંક્રાંતિ એ એક મુખ્ય હિન્દુ તહેવાર છે જે સામાન્ય રીતે 14 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે સૂર્ય ઉત્તર તરફ ગતિ કરે છે. આ વર્ષે મકરસંક્રાંતિ 14 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે, સૂર્યદેવ સવારે 9:03 વાગ્યે મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરશે. ૧૪ જાન્યુઆરીના રોજ મકર સંક્રાંતિ પુણ્યકાલ મુહૂર્ત સવારે ૦૯:૦૩ થી સાંજે ૦૫:૪૬ વાગ્યા સુધી રહેશે. મહા પુણ્ય કાળનો સમય સવારે ૦૯:૦૩ થી ૧૦:૪૮ સુધીનો રહેશે. એટલા માટે તેને ઉત્તરાયણ સંક્રાંતિ પણ કહેવામાં આવે છે.
મકરસંક્રાંતિ અને ઉત્તરાયણના દિવસે સ્નાન, દાન અને પતંગ ઉડાડવા એ સૌથી મહત્વપૂર્ણ પ્રવૃત્તિઓમાંની એક છે. આ દિવસે ખરમાસ સમાપ્ત થાય છે. જેના કારણે શુભ અને શુભ કાર્યો ફરી શરૂ થાય છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર, રાત્રે સ્નાન દાન કરી શકાતું નથી. કારણ કે, મકરસંક્રાંતિ પર સૂર્ય દેવની પૂજા કરવામાં આવે છે. મકર સંક્રાંતિના દિવસે દાન અને સ્નાન ઉપરાંત, કેટલાક કાર્યો પ્રતિબંધિત છે. તો ચાલો જાણીએ કે મકરસંક્રાંતિ પર શું કરવું અને શું ન કરવું.
મકરસંક્રાંતિ પર શું કરવું
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવું જોઈએ. જો તમે નદીમાં સ્નાન ન કરી શકો તો ઘરે ગંગાજળ અથવા શુદ્ધ પાણીથી સ્નાન કરો અને તેમાં તલ નાખો.
- સૂર્યદેવને જળ ચઢાવતા પહેલા, પાણીમાં લાલ ફૂલો અને તલ નાખો અને પછી તેને અર્પણ કરો. આમ કરવાથી સૂર્યદેવના આશીર્વાદ મળે છે.
- મકરસંક્રાંતિ પર તલ અને ગોળનું સેવન અને દાન કરવાથી વિશેષ પુણ્ય મળે છે. આ દાન કડવાશના મીઠાશમાં રૂપાંતરનું પ્રતીક છે.
- આ દિવસે સૂર્યદેવને ખીચડી અને તલ-ગોળનો પ્રસાદ અર્પણ કરવો અને પછી તેને બીજાઓમાં વહેંચવો શુભ માનવામાં આવે છે.
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે, ॐ सूर्याय नमः અથવા ॐ नमो भगवते सूर्याय મંત્રનો જાપ કરો.
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે ગરીબોને ભોજન, કપડાં અને પૈસાનું દાન કરવું ખૂબ જ પુણ્યપૂર્ણ છે.
મકરસંક્રાંતિના દિવસે શું ન કરવું
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે ભૂલથી પણ સ્નાન કર્યા વિના ખોરાક ન લો.
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે સ્નાન અને દાનનું વિશેષ મહત્વ છે, પરંતુ આ દિવસે ભૂલથી પણ તેલનું દાન ન કરવું જોઈએ.
- મકરસંક્રાંતિ પર સફેદ ચોખા અને છરી, કાતર વગેરે જેવી તીક્ષ્ણ વસ્તુઓનું દાન કરવાનું ટાળો.
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે માંસાહારી ખોરાક કે દારૂનું સેવન ટાળવું જોઈએ.
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે, તમારા ઘરઆંગણે આવનાર કોઈપણ બ્રાહ્મણ કે જરૂરિયાતમંદ વ્યક્તિને દાન આપ્યા વિના પાછા ન મોકલો.
- આ સિવાય, કોઈ પણ વ્યક્તિનું અપમાન ન કરો, એવું માનવામાં આવે છે કે આવું કરનાર વ્યક્તિ પાપનો ભાગ બની શકે છે.