પેંગ્વિન એક અનોખું પ્રાણી છે. સામાન્ય રીતે લોકો જાણે છે કે તે ચીનમાં જોવા મળે છે. પરંતુ તે ફક્ત ભારતમાં જ જોવા મળતું નથી. હકીકતમાં, ભારતીય પેંગોલિન પણ એક અલગ પ્રજાતિ છે. આ સામાન્ય પેંગોલિનથી કંઈક અંશે અલગ છે. પરંતુ અન્ય પેંગોલિનની જેમ, ભારતીય પેંગોલિન પણ ગંભીર રીતે લુપ્ત થવાના આરે છે.
તાજેતરમાં, ભારતીય સેનાએ નિયંત્રણ રેખા નજીક રાજૌરી જિલ્લાના સુંદરબની જંગલમાં એક ભારતીય પેંગોલિનને બચાવ્યું છે. ઈન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર (IUCN) ની રેડ લિસ્ટમાં ઈન્ડિયન પેંગોલિનને અત્યંત લુપ્તપ્રાય પ્રજાતિ તરીકે સૂચિબદ્ધ કરવામાં આવ્યું છે.
ભારતીય પેંગોલિન એ પેંગોલિનની આઠ પ્રજાતિઓમાંથી એક છે અને તે સામાન્ય પેંગોલિનથી થોડી અલગ છે. તેઓ કદમાં થોડા નાના હોય છે, પરંતુ તેમની પૂંછડી થોડી લાંબી હોય છે અને તેમના શરીર પરના ભીંગડા, એટલે કે કઠણ પ્રોટ્રુઝન જે બખ્તર બનાવે છે, તે અન્ય પેંગોલિન કરતા ઘણા મોટા હોય છે.
અન્ય પેંગોલિનની જેમ, ભારતીય પેંગોલિન પણ ખૂબ મૂલ્યવાન છે. આ બે કારણોસર છે. એક તરફ, તેમની ચામડી કઠણ અને ખૂબ જ મૂલ્યવાન છે, તો બીજી તરફ, તેમના માંસની પણ ખૂબ માંગ છે, જે તેમને ખૂબ જ મૂલ્યવાન બનાવે છે. તેમની ત્વચાના ઔષધીય મૂલ્ય વિશેની વાર્તાઓને કારણે પણ તેમની ખૂબ માંગ છે.
ભારતીય પેંગોલિન ભારતના હિમાલય, પાકિસ્તાન, નેપાળ, દક્ષિણ ભારતના નીલગિરિ પર્વતો અને શ્રીલંકાના પર્વતીય વિસ્તારોમાં જોવા મળે છે. પર્વતીય જંગલો ઉપરાંત, તેઓ ઘાસના મેદાનો તેમજ સૂકા અને રણ વિસ્તારોમાં પણ રહી શકે છે. તેઓ ભારતના ઘણા રાજ્યોમાં જોવા મળ્યા છે. પરંતુ દરેક જગ્યાએ તેઓ એવો વિસ્તાર પસંદ કરે છે જ્યાં તેઓ તેમના રહેવા માટે ખાડા ખોદી શકે.
પેંગોલિન ખાસ કરીને કીડીઓ અને ઉધઈ, અન્ય જંતુઓ સાથે ખાવાનું પસંદ કરે છે. તેઓ રાત્રે સક્રિય હોય છે અને ઘણીવાર એકલા રહેવાનું પસંદ કરે છે. સામાન્ય રીતે તેઓ સાંજે ૫ વાગ્યાથી સવારના ૫ વાગ્યા સુધી સક્રિય હોય છે. પરંતુ ભારતીય પેંગોલિન ઝાડ પર બેસતા નથી; તેઓ પોતે બનાવેલા ખાડાઓમાં રહેવાનું પસંદ કરે છે.
તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે ભારતીય અને અન્ય પેંગોલિન શરમાળ હોય છે. એટલું જ નહીં, તે મનુષ્યો માટે જોખમી નથી. હા, તેઓ ચોક્કસપણે ખતરનાક ડાયનાસોર જેવા દેખાય છે. તેમ છતાં તેઓ ખૂબ જ શરમાળ હોય છે અને જ્યારે તેમને ભયનો અહેસાસ થાય છે ત્યારે તેઓ પોતાને પથ્થરની જેમ ગોળ બનાવી લે છે. પરંતુ છતાં, ઘણી વખત, સાચી માહિતીના અભાવે, લોકો ડરથી તેમને મારી નાખે છે.
