જાણો ક્યારે છે મહાકુંભનું પહેલું શાહી સ્નાન , શું છે તેના નિયમો અને શુભ સમય?

મહાકુંભને ભારતીય સંસ્કૃતિ અને આસ્થાનો સૌથી મોટો ધાર્મિક પ્રસંગ માનવામાં આવે છે. તે મુખ્યત્વે ચાર પવિત્ર સ્થળો – પ્રયાગરાજ, નાસિક, ઉજ્જૈન અને હરિદ્વારમાં આયોજિત થાય છે. આ મહાન તહેવારની સંતો અને ભક્તો દ્વારા આતુરતાપૂર્વક રાહ જોવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, મહાકુંભમાં ગંગા, યમુના અને સરસ્વતીના સંગમમાં સ્નાન કરવાથી વ્યક્તિ પોતાના જીવનના પાપોમાંથી મુક્ત થઈને મોક્ષની પ્રાપ્તિ કરે છે. આ સાથે, તેને આત્મા અને શરીરની શુદ્ધિનો માર્ગ પણ માનવામાં આવે છે.

2025માં પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવશે, જેનું ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક દૃષ્ટિકોણથી વિશેષ મહત્વ છે. પ્રયાગરાજને ખાસ માનવામાં આવે છે કારણ કે અહીં ગંગા, યમુના અને અદ્રશ્ય સરસ્વતી નદીઓનો સંગમ છે, જેને ‘ત્રિવેણી સંગમ’ કહેવામાં આવે છે. આ સંગમમાં સ્નાનનું વિશેષ મહત્વ છે અને તેથી જ અહીં મહાકુંભનું ભવ્ય આયોજન કરવામાં આવે છે. મહા કુંભ દરમિયાન સૌથી મહત્વપૂર્ણ પરંપરાઓમાંની એક શાહી સ્નાન છે. આ સ્નાન દરમિયાન અખાડાઓના સંતો અને ઋષિઓ વિશેષ શોભાયાત્રામાં સંગમમાં પહોંચે છે અને ભક્તોમાં આસ્થાનું કેન્દ્ર બને છે.

શાહી સ્નાનની પરંપરામાં, ઋષિ-મુનિઓ પહેલા સ્નાન કરે છે, ત્યારબાદ સામાન્ય ભક્તો ગંગાના પવિત્ર જળમાં ડૂબકી લગાવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મહાકુંભના સમયે ગ્રહો અને નક્ષત્રોની વિશેષ સ્થિતિને કારણે સંગમનું પાણી ચમત્કારી ગુણોથી ભરેલું હોય છે. આ કારણથી શાહીસ્નાન અત્યંત શુભ અને ફળદાયી માનવામાં આવે છે.
2025ના મહાકુંભમાં પ્રથમ શાહી સ્નાન પોષ પૂર્ણિમાના દિવસે થશે. પંચાંગ અનુસાર, પોષ પૂર્ણિમા 13 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ સવારે 5:03 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને 14 જાન્યુઆરીએ બપોરે 3:56 વાગ્યા સુધી ચાલશે. આ સમયગાળા દરમિયાન સ્નાન માટેના શુભ સમય નીચે મુજબ છે

• બ્રહ્મ મુહૂર્તઃ સવારે 5:27 થી 6:21 સુધી
• વિજય મુહૂર્ત: બપોરે 2:15 થી 2:57 સુધી
• સંધિકાળ મુહૂર્ત: સાંજે 5:42 થી 6:09 વાગ્યા સુધી
• નિશિતા મુહૂર્ત: બપોરે 12:03 થી 12:57 સુધી

શાહી સ્નાનના નિયમો

શાહી સ્નાન દરમિયાન, ભક્તોએ કેટલાક વિશેષ નિયમોનું પાલન કરવું ફરજિયાત છે. સ્નાન કરતી વખતે સાબુ અથવા શેમ્પૂનો ઉપયોગ પ્રતિબંધિત છે કારણ કે તે પવિત્ર પાણીને પ્રદૂષિત કરે છે. સ્નાન કર્યા પછી, ભક્તો તેમની ભક્તિ અનુસાર ગરીબોને દાન આપે છે, જેમાં ખોરાક, કપડાં અને અન્ય આવશ્યક વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે. દીવાનું દાન કરવાનું પણ વિશેષ મહત્વ છે, જે પુણ્યકારક માનવામાં આવે છે.

મહાકુંભનું માત્ર ધાર્મિક મહત્વ નથી, પરંતુ તે ભારતીય સંસ્કૃતિ, પરંપરા અને આધ્યાત્મિકતાનો સંગમ પણ છે. આ ઇવેન્ટ વિશ્વભરના ભક્તોને એક મંચ પર લાવે છે, જ્યાં તેઓ આસ્થા, ભક્તિ અને સેવાના આ મહાન તહેવારમાં ભાગ લે છે.