રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ બુધવારે તેના ‘Know Your Customer’ (KYC) ના નિયમોમાં ફેરફાર કર્યો છે. પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ (મેઇન્ટેનન્સ ઓફ રેકોર્ડ્સ) નિયમોમાં કરાયેલા તાજેતરના ફેરફારોને અનુરૂપ આ ધોરણો લાવવા માટે આવું કરવામાં આવ્યું હતું. KYC નિર્દેશો, 2016 હેઠળ રેગ્યુલેટેડ એન્ટિટીઝ (RE) એ માસ્ટર ડાયરેક્શનમાં સુધારા મુજબ યુનિક કસ્ટમર આઇડેન્ટિફિકેશન કોડ (UCIC) સ્તરે કસ્ટમર ડ્યુ ડિલિજન્સ (CDD) પ્રક્રિયાનો અમલ કરવો પડશે.
આ હેઠળ, જો કોઈ RE ના હાલના KYC સુસંગત ગ્રાહક બીજું ખાતું ખોલવા માંગે છે અથવા તે જ REમાંથી કોઈ અન્ય ઉત્પાદન અથવા સેવા મેળવવા માંગે છે, તો ગ્રાહકની ઓળખના સંદર્ભમાં ફરીથી CDD ચકાસણી પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવાની જરૂર રહેશે નહીં. આ સંદર્ભમાં, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) ના પરિપત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે માસ્ટર ડાયરેક્શનમાં સુધારેલી જોગવાઈઓ તાત્કાલિક અસરથી લાગુ થાય છે.
“જ્યારે પણ RE ગ્રાહક પાસેથી વધારાની અથવા અપડેટ કરેલી માહિતી મેળવે છે, ત્યારે RE એ સાત દિવસની અંદર અથવા કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા સૂચિત કરવામાં આવે તેવા સમયગાળાની અંદર CKYCRને અપડેટ કરેલી માહિતી પ્રદાન કરવી જોઈએ, જે CKYCRમાં હાલના ગ્રાહકના KYC રેકોર્ડને અપડેટ કરશે, “આરબીઆઈએ કહ્યું.” સીકેવાયસીઆર એ એક એકમ છે જે ગ્રાહકના કેવાયસી રેકોર્ડને ડિજિટલ સ્વરૂપમાં પ્રાપ્ત કરે છે, સંગ્રહિત કરે છે, સાચવે છે અને પુનઃપ્રાપ્ત કરે છે.
kyc શું છે
KYC નું પૂર્ણ સ્વરૂપ Know Your Customer છે. તે એક એવી પ્રક્રિયા છે જેના દ્વારા બેંકો, વીમા કંપનીઓ અને અન્ય નાણાકીય સંસ્થાઓ તેમના ગ્રાહકોની ઓળખ અને સરનામાની ચકાસણી કરે છે. KYC સંસ્થાઓને એ જાણવામાં મદદ કરે છે કે તેમના ગ્રાહકો વાસ્તવમાં તેઓ છે જેનો તેઓ દાવો કરે છે.
KYC શા માટે મહત્વનું છે?
કેવાયસીની પ્રક્રિયા મની લોન્ડરિંગ અથવા છેતરપિંડી જેવી ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને અટકાવે છે. ગ્રાહકની ઓળખ અને સરનામું ઉપરાંત, તે તેમના નામ, સંપર્ક અને રોજગારની વિગતો પણ જણાવે છે. કેવાયસી પ્રક્રિયા સામાન્ય રીતે વ્યક્તિગત રીતે કરવામાં આવે છે. જો કે, આ ડિજીટલ બેંકિંગ દ્વારા ઓનલાઈન પણ કરી શકાય છે.
KYC માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
કેવાયસી માટે આધાર કાર્ડ, પાન કાર્ડ, પાસપોર્ટ, ડ્રાઇવિંગ લાયસન્સ, મતદાર આઈડી કાર્ડ, જોબ કાર્ડ અથવા સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલ પત્ર જેવા દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે.