દિવાળી, રોશની અને ઉત્સાહનો તહેવાર, દેશભરમાં ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર ફટાકડા અને ફટાકડાની સાથે મીઠાઈ અને વાનગીઓ વિના અધૂરો લાગે છે. પરંતુ ઉત્તેજના અને આનંદ વચ્ચે, તમારા સ્વાસ્થ્ય અને સલામતી પ્રત્યે બેદરકાર ન રહો.
દિવાળી દરમિયાન ફટાકડાના ધુમાડાને કારણે અસ્થમા અને શ્વસન સંબંધી સમસ્યાઓ અને મીઠાઈઓને કારણે બ્લડ સુગર વધી જવાનો ભય રહે છે તેમજ ફટાકડા ફોડતી વખતે બેદરકારીને કારણે દર વર્ષે મોટી સંખ્યામાં લોકોના હાથ દાઝી જાય છે. તેમની આંખોમાં ઇજાના કિસ્સા પણ જોવા મળ્યા છે.
ફટાકડા અંગે કોઈપણ પ્રકારની બેદરકારી ક્યારેક ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. જો તમે પણ દિવાળીની ઉજવણી દરમિયાન આવી સમસ્યાઓનો શિકાર બન્યા હોવ તો તરત જ તબીબી સહાય લેવી.
ફટાકડાથી થતી આંખની ઇજાઓ ગંભીર હોઈ શકે છે અને તેને અવગણવી જોઈએ નહીં. ત્વચા અથવા હાથ પર નાની ઈજા અથવા દાઝી જવાના કિસ્સામાં, કેટલાક ઘરેલું ઉપચારથી રાહત મળી શકે છે. ચાલો આ વિશે જાણીએ.
ડોકટરો શું કહે છે?
દર વર્ષે દિવાળી દરમિયાન ફટાકડા ફોડવાને કારણે હાથ બળી જવાના કિસ્સા નોંધાય છે. જો તમારી સાથે અથવા કોઈ મિત્ર અથવા કુટુંબના સભ્ય સાથે આવી ઘટના બને તો તરત જ શું કરવું તે જાણવા માટે, અમે પૂણેની એક ખાનગી હોસ્પિટલના કન્સલ્ટિંગ ફિઝિશિયન ડૉ. માણિક અગ્રવાલ સાથે વાત કરી.
તબીબોનું કહેવું છે કે ફટાકડાથી નુકસાન થઈ શકે છે તે જાણવા છતાં પણ લોકો દર વર્ષે બેદરકાર રહે છે. દિવાળી પછી દર વર્ષે ઓપીડીમાં આવા દર્દીઓની સંખ્યામાં વધારો થાય છે. જો ઈજા કે દાઝવું ગંભીર હોય અથવા આંખો કે ચહેરા પર હોય તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો. નાની-મોટી ઈજા કે દાઝી જવાના કિસ્સામાં કેટલાક ઉપાયો ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે, જો કે આ પછી પણ એકવાર ડોક્ટરની સલાહ લો.
અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર કોલ્ડ કોમ્પ્રેસ
જો ફટાકડાથી હાથ કે ચામડી બળી જાય તો બળી ગયેલી જગ્યાને ઠંડા પાણીમાં 10-15 મિનિટ રાખો. તેનાથી બળતરા ઓછી થાય છે અને સોજો વધતો નથી. બળી ગયેલી જગ્યાને સ્વચ્છ અને સૂકા કપડાથી ઢાંકી દો જેથી ત્યાં ધૂળ અને ગંદકી ન જાય. આ રીતે ચેપનું જોખમ ઓછું થાય છે. ઘણી વખત બર્ન થવાને કારણે ફોલ્લા પણ બને છે, જેનાથી ભારે દુખાવો થાય છે. ફોલ્લાઓને ફાટવાનું ટાળો કારણ કે આ ચેપનું કારણ બની શકે છે.
ત્વચાને શુષ્ક થવાથી બચાવો
તમે બળતરાવાળી જગ્યા પર મોઇશ્ચરાઇઝિંગ લોશન લગાવી શકો છો, આ ત્વચાને શુષ્ક થવાથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના કોઈપણ ક્રીમ અથવા લોશનનો ઉપયોગ કરશો નહીં. આ ઉપરાંત, ડૉક્ટરની સલાહ પર જ પેઇનકિલર્સનો ઉપયોગ કરો. ડૉક્ટર્સ તમને એન્ટિસેપ્ટિક ક્રીમ આપે છે જે પીડા અને ચેપનું જોખમ ઘટાડવા માટે બળી ગયેલી જગ્યા પર લગાવી શકાય છે.
એલોવેરા ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે
એલોવેરા ત્વચાની ખંજવાળ અથવા અન્ય સમસ્યાઓ ઘટાડવામાં ફાયદાકારક જોવા મળે છે. તેના એન્ટી-બેક્ટેરિયલ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો ચેપની આસપાસના વિસ્તારોમાં બેક્ટેરિયાના વિકાસને રોકવામાં અને ચેપનું જોખમ ઘટાડવામાં ફાયદાકારક છે. છોડમાંથી સીધા જ કાઢવામાં આવેલ શુદ્ધ એલોવેરા જેલનો ઉપયોગ વધુ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે.
આ સિવાય નારિયેળનું તેલ લગાવવાથી ત્વચાની સમસ્યાઓમાં પણ રાહત મળે છે. નારિયેળના તેલમાં વિટામિન E હોય છે જે ત્વચા પર દાઝ્યા પછીના નિશાનને ઘટાડવામાં ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
સલાહ શું છે?
તબીબોનું કહેવું છે કે ફટાકડા ફોડવાથી હાથ દાઝી જવાની સાથે આંખને નુકસાન થવાનું જોખમ રહેલું છે. તેથી, ફટાકડા ફોડતી વખતે અત્યંત સાવધાની રાખવી જરૂરી છે. ઘણા લોકોમાં ફટાકડા ફોડવાથી આંખોની રોશની ગુમાવવાનું જોખમ રહેલું છે, તેથી જરા પણ બેદરકાર ન રહો. ઘરગથ્થુ ઉપચાર માત્ર નાની ઇજાઓ અથવા દાઝી જવા માટે છે. જો દાઝવું ગંભીર હોય અથવા ઘા હોય, તો કોઈપણ વિલંબ કર્યા વિના નજીકની હોસ્પિટલમાં જાઓ.
