ફૂડ ડિલિવરી અથવા કેબ સર્વિસ સંબંધિત ઘણી એપ્સ માટે કામ કરી રહેલા કર્મચારીઓને સરકાર મોટી ભેટ આપી શકે છે. અહેવાલ છે કે સરકાર ગીગ કામદારો અને પ્લેટફોર્મ આધારિત નોકરી કરનારાઓને વીમા અને પેન્શન આપવા જેવી સિસ્ટમ શરૂ કરવાની તૈયારી કરી રહી છે. કેન્દ્રીય શ્રમ મંત્રી મનસુખ માંડવિયાનું કહેવું છે કે જ્યાં સુધી કોડ લાગુ ન થાય ત્યાં સુધી અમે આવા લોકોને તેમના અધિકારોથી દૂર રાખી શકીએ નહીં.
ગીગ વર્કર્સ શું છે?
વાસ્તવમાં, ગીગ કામદારો એવા લોકો છે જે સામાન્ય રીતે અસ્થાયી નોકરીઓ કરે છે. તેઓ સ્વતંત્ર કોન્ટ્રાક્ટર અથવા ફ્રીલાન્સર તરીકે કામ કરે છે. ખાસ વાત એ છે કે આવા કર્મચારીઓ પાસે તેમના કામનો સમય નક્કી કરવા જેવી સુવિધાઓ પણ હોય છે. તેઓ પ્રોજેક્ટ આધારિત નોકરીઓ પણ કરે છે. નીતિ આયોગનો અંદાજ છે કે દેશમાં 65 લાખ ગીગ વર્કર્સ છે, પરંતુ આ આંકડો બે કરોડને પાર કરી શકે છે.
કોને ફાયદો થશે?
માળખાને લાગુ કરવાના આ નિર્ણયને શ્રમ કાયદામાં સમાવિષ્ટ જોગવાઈઓનું ‘સોફ્ટ લોન્ચિંગ’ પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે. વાસ્તવમાં, આ એટલા માટે છે કારણ કે તમામ રાજ્યો હજુ સુધી લેબર કોડ લાગુ કરવા માટે તૈયાર નથી. ગુરુવારે માંડવિયાએ કહ્યું, ‘જ્યાં સુધી નિયમો લાગુ ન થાય ત્યાં સુધી અમે તેમને તેમના અધિકારોથી વંચિત કરી શકીએ નહીં. તે પહેલા અમારે એક પોલિસી લાવવી પડશે.
તેમણે એમ પણ કહ્યું કે તેઓ આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં બજેટ પહેલા સામાજિક સુરક્ષા માળખાને લાગુ કરવાનો પ્રયાસ કરશે. ખાસ વાત એ છે કે કેટલાક રાજ્યોએ ગીગ વર્કર્સ માટે કાયદા પણ બનાવ્યા છે. મંત્રીનું કહેવું છે કે મંત્રાલય તમામ સૂચનો પર વિચાર કરી રહ્યું છે, કારણ કે કર્મચારી અને નોકરીધારક વચ્ચે કોઈ સંબંધ નથી. વળી, સૌથી મોટી વાત એ છે કે આવા કર્મચારીઓની સામાજિક સુરક્ષા માટે ફાળો ક્યાંથી આવશે, જે તેમને નોકરીએ રાખનારાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
