મહારાષ્ટ્રની NDA સરકારે ગુરુવારે બે મોટા નિર્ણયો લીધા છે. એક તરફ રાજ્ય અનુસૂચિત જાતિ આયોગને બંધારણીય દરજ્જો આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે, તો બીજી તરફ કેન્દ્ર સરકારને OBC ક્રીમી લેયરની મર્યાદા વધારીને 15 લાખ રૂપિયા કરવાની ભલામણ કરી છે. હાલમાં આ મર્યાદા માત્ર 8 લાખ રૂપિયા છે. કેન્દ્રીય પછાત વર્ગ આયોગ દ્વારા એક નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે, જે અંતર્ગત મહારાષ્ટ્રની 19 OBC જાતિઓ અને પેટાજાતિઓને કેન્દ્રની પછાત સૂચિમાં સામેલ કરવામાં આવી છે. આ જાતિઓમાં ગુર્જર, લોધ, ડાંગરી, ભોયર વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
આ નિર્ણયોથી કેટલી જ્ઞાતિઓને ફાયદો થશે તે એક અલગ અભ્યાસનો વિષય બની શકે છે. પરંતુ મહત્વની વાત એ છે કે એકનાથ શિંદેની સરકારનો આ નિર્ણય ચૂંટણીના સમીકરણો બદલી શકે છે. રાજ્યમાં આવતા મહિને ચૂંટણીની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે અને આવતા અઠવાડિયે ગમે ત્યારે ચૂંટણીની જાહેરાત થઈ શકે છે. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે કેન્દ્રીય યાદીમાં સામેલ 19 OBC જાતિઓની સંખ્યા એવી છે કે તેઓ લગભગ 30 બેઠકો પર ચૂંટણી પરિણામ બદલી શકે છે. તેવી જ રીતે, આવી લગભગ એક ડઝન બેઠકો છે, જ્યાં દલિત સમુદાયના લોકોની વસ્તી એટલી વધારે છે કે તેઓ ચૂંટણીના વલણને બદલી શકે છે.
આ તમામ સમીકરણોને ધ્યાનમાં રાખીને ‘મિશન 40′ની યોજના તૈયાર કરવામાં આવી છે. ભાજપ, શિવસેના અને એનસીપીના ગઠબંધનને લાગે છે કે આ નિર્ણયોથી તેઓ રાજ્યના સમીકરણો બદલવામાં સફળ થશે. આ નિર્ણયોનું એક મોટું કારણ રાજ્યમાં છેલ્લા ઘણા સમયથી ચાલી રહેલું મરાઠા આંદોલન છે. મનોજ જરાંગે પાટીલના નેતૃત્વમાં મરાઠા આરક્ષણ માટે અનેક વખત આંદોલન થઈ ચૂક્યું છે અને ફરી એકવાર ચર્ચા તેજ થઈ રહી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે રાજ્યમાં મરાઠાઓની વસ્તી લગભગ 30 ટકા છે. જો તેમનો મોટો હિસ્સો સરકારથી નારાજ છે તો નુકસાન નિશ્ચિત છે.
શું હવે હરિયાણાની જેમ મહારાષ્ટ્રમાં પણ મરાઠા અને બિન-મરાઠા હશે?
આવી સ્થિતિને જોતા ભાજપ, એકનાથ શિંદેની શિવસેના અને અજિત પવારની એનસીપી પહેલેથી જ એલર્ટ છે. આ ત્રણેય પક્ષો મરાઠા આંદોલનનો સામનો કરવા OBC અને SC વર્ગને આકર્ષવા માંગે છે. આ ઉપરાંત ટિકિટની વહેંચણીમાં જે વિસ્તારોમાં બહુમતી છે ત્યાંના મરાઓને પ્રાધાન્ય આપીને નારાજગી ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવશે. એક રીતે આ વ્યૂહરચના હરિયાણા જેવી જ છે. ત્યાં પણ, બીજેપીએ અન્ય ઓબીસી જાતિઓ જેમ કે ગુર્જર, કશ્યપ, સૈની, કુમ્હાર, સુવર્ણકાર વગેરેને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો જેથી જાટોના ગુસ્સાને કાબૂમાં લેવામાં આવે.
આ પણ વાંચો – શું અખિલેશ યાદવની ધરપકડ થશે? ત્રણ સ્તરીય સુરક્ષા અને RAF તૈનાત
