Chandrayaan 3 Update
Chandrayaan 3: ભારતનું ત્રીજું ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-3 ઈતિહાસ રચવાનું એક વર્ષ પૂર્ણ કરવા જઈ રહ્યું છે. ગયા વર્ષે 23 ઓગસ્ટે ચંદ્રયાન-3 એ ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતરાણ કરીને એક રેકોર્ડ બનાવ્યો હતો. ત્યારથી ચંદ્રયાન-3 મિશન સતત ચર્ચામાં છે. ભારતના આ ત્રીજા મૂન મિશને અવકાશ ક્ષેત્રે અજાયબીઓ કરી બતાવી છે. ચંદ્રયાન-3એ સ્પેસ સેક્ટરમાં સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહિત કર્યા છે. હકીકતમાં, ISROના ભૂતપૂર્વ વૈજ્ઞાનિક નામ્બી નારાયણને સારા સમાચાર આપ્યા છે અને કહ્યું છે કે ISROના ચંદ્રયાન-3 મિશનની ઐતિહાસિક સફળતાએ ભારતીય અવકાશ ક્ષેત્રમાં પ્રભુત્વ મેળવવા માટે ઘણા સ્ટાર્ટઅપ્સનું ધ્યાન આકર્ષિત કર્યું છે. તમિલનાડુના ઉદ્યોગ પ્રધાન ટીઆરબી રાજાએ પણ કહ્યું કે અવકાશ વૈજ્ઞાનિકો અને ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ઇસરો)ની સિદ્ધિઓની ઉજવણી થવી જોઈએ.
ISROના ભૂતપૂર્વ વૈજ્ઞાનિકો નામ્બી નારાયણન અને રાજાએ સ્પેસ ટેક્નોલોજી એક્સિલરેટર ‘વનમ’ (તમિલ શબ્દનો અર્થ આકાશ) ના લોન્ચિંગમાં ભાગ લીધો હતો, જે તેના સહ-સ્થાપક સમીર ભરત રામ અને હરિહરન વેદમૂર્તિ દ્વારા સમર્થિત છે. ભરત રામે કહ્યું કે સ્પેસ ટેક્નોલોજીનો ઉદ્દેશ્ય સ્પેસ સેક્ટરમાં સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. ભરત રામે વધુમાં કહ્યું કે અમે આ વર્ષે લગભગ 6 સ્ટાર્ટઅપ્સનું મૂલ્યાંકન કરી રહ્યા છીએ (અમારી કુશળતા પ્રદાન કરવા). ભારતીય અવકાશ અર્થતંત્ર, US$13 બિલિયનનું અનુમાન છે, જે 10 વર્ષમાં US$44 બિલિયન સુધી પહોંચવાની અપેક્ષા છે.
આ કાર્યક્રમમાં આયોજિત ‘ફાયરસાઇડ ચેટ’માં, નારાયણને જણાવ્યું હતું કે સ્પેસ ટેક્નોલોજીમાં લગભગ 189 સ્ટાર્ટઅપ્સ હોવા છતાં, તેમાંથી ‘મોટા ભાગના’ એવા કામમાં રોકાયેલા છે જે 50 વર્ષ પહેલાં ઈસરોએ કર્યું હતું. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે તમે એવું શા માટે કરવા માંગો છો જે 50 વર્ષ પહેલા ઈસરોએ કર્યું હતું? ઈસરોને આજે જે જોઈએ છે તે તમારે કરવાની જરૂર છે અને તે તમને વૈશ્વિક સ્તરે, ખાસ કરીને અન્ય દેશો સાથે સ્પર્ધા કરવા સક્ષમ બનાવશે. નારાયણને એશિયા એરોનોટિક્સ સ્પેસ એજન્સી (AASA) ની સ્થાપના કરવાની તેમની લાંબા ગાળાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી જેમાં એશિયાઈ દેશોનો સમાવેશ થાય છે, જે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સના NASA સાથે સમાન છે. “જો તમે માલદીવ્સ, મ્યાનમાર જેવા દેશોને (એશિયન સ્પેસ એજન્સી સ્થાપવામાં) રસ ધરાવતા હોય તો તમે તેમાં સમાવેશ કરી શકો છો,” તેમણે કહ્યું.
ચંદ્રયાન-3 મિશન એક વર્ષમાં પૂર્ણ થવા જઈ રહ્યું છે
ઈસરોએ ગયા વર્ષે ત્રીજું ચંદ્ર મિશન ચંદ્રયાન-3 લોન્ચ કર્યું હતું. તેનો ઉદ્દેશ્ય પૃથ્વી અનુસાર 14 દિવસ ચંદ્ર પર રહીને ચંદ્રને લગતી તમામ માહિતી એકત્ર કરવાનો હતો. 2019માં ભારતનું બીજું મૂન મિશન છેલ્લી ઘડીએ સફળ થઈ શક્યું નહીં. આવી સ્થિતિમાં સમગ્ર વિશ્વની નજર ચંદ્રયાન-3 મિશન પર હતી. 23 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ જ્યારે ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર ઉતર્યું ત્યારે સમગ્ર વિશ્વના વૈજ્ઞાનિકોમાં ખુશીની લહેર છવાઈ ગઈ હતી. ભારત દક્ષિણ ધ્રુવ સુધી પહોંચનાર પ્રથમ દેશ બન્યો. આ પછી વિક્રમ લેન્ડર અને પ્રજ્ઞાન રોવરે 14 દિવસ સુધી ચંદ્રનો અભ્યાસ કર્યો અને વૈજ્ઞાનિકોને ઘણી મહત્વપૂર્ણ માહિતી આપી. ભારત સરકારે પણ 23 ઓગસ્ટને રાષ્ટ્રીય અવકાશ દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો છે.
