Lok Sabha Seating Arrangement : 18મી લોકસભાનું પ્રથમ સંસદ સત્ર સોમવારથી શરૂ થયું છે. લોકસભા ચૂંટણી 2024 જીત્યા બાદ તમામ સાંસદો પહેલીવાર સંસદ પહોંચ્યા હતા. આ દરમિયાન નવા ચૂંટાયેલા સાંસદોનો શપથ ગ્રહણ સમારોહ યોજાયો હતો. આ પછી તમામ સાંસદો સંસદના સત્તાવાર સભ્ય બની ગયા છે. લાઈવ ટેલિકાસ્ટ દરમિયાન વિપક્ષ તરફથી જે ચિત્ર ઉભું થયું હતું તેણે કહ્યા વિના વ્યક્ત કર્યું છે કે 10 વર્ષ પછી પણ આ વખતે સંસદમાં વિપક્ષની હાજરી મજબૂત રહેશે.
અખિલેશ શું સંદેશ આપવા માંગે છે?
આ તસવીર વિપક્ષી નેતાઓની બેઠક વ્યવસ્થાની હતી. ખાસ વાત એ હતી કે યુપી વિધાનસભાની જેમ અવધેશ પ્રસાદ લોકસભામાં પણ અખિલેશની બાજુમાં બેઠેલા જોવા મળ્યા હતા. રાહુલ ગાંધી, અખિલેશ યાદવ અને અયોધ્યાના સાંસદ અવધેશ પ્રસાદ એવા કેટલાક અગ્રણી નેતાઓ હતા જેઓ લોકસભામાં આગળની હરોળમાં (પ્રથમ પંક્તિ) બેઠા હતા. રાજકીય નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે અવધેશ પ્રસાદને આટલું મહત્વ આપીને અખિલેશ પ્રસાદે મોટો રાજકીય સંદેશ આપ્યો છે. વાસ્તવમાં, અવધેશ એ ભાજપની ‘અયોધ્યા’ છે, જેની હાર ભગવા પાર્ટી માટે સૌથી મોટી છે અને ક્યાંકને ક્યાંક તેઓએ અયોધ્યામાં ભાજપને થયેલી બદનામીનો ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.
આ તો અવધેશ પ્રસાદની સામે બેઠેલી વાત છે. હવે અમે તમને જણાવીએ કે સાંસદોની આ બેઠકો કોણ નક્કી કરે છે અને કયા આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે? અથવા સાંસદો તેમની પસંદગી મુજબ કોઈ બેઠક લે છે? જો તમે પણ નથી જાણતા, તો તમારા સમાન પ્રશ્નોના જવાબો અહીં વાંચો-
સંસદમાં કયો સાંસદ ક્યાં બેસે છે?
- સંસદમાં કયા સાંસદ ક્યાં બેસશે તે અગાઉથી નક્કી થઈ જાય છે. સત્ર દરમિયાન, સાંસદો ફક્ત તેમની સીટ પર બેસે છે.
- સંસદમાં કોઈપણ સાંસદની બેઠક તેમના પક્ષની સંખ્યાબળના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે. પાર્ટીના સાંસદોની સંખ્યા પ્રમાણે સાંસદોને બેઠકો આપવામાં આવે છે.
- સંસદમાં બેસવા માટે ઘણા બ્લોક છે અને તેમના બ્લોક પાર્ટીના સભ્યોની સંખ્યાના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે.
- જો કોઈ પાર્ટીના 5 થી વધુ સાંસદો હોય તો તેમના માટે અલગ વ્યવસ્થા છે.
- જે સાંસદોની સંખ્યા 5 કરતા ઓછી છે તેમના માટે અલગ વ્યવસ્થા છે. આ પછી અપક્ષ સાંસદોને સ્થાન આપવામાં આવે છે.
વિરોધ અને વિરોધના આધારે બેઠકોની વહેંચણી કરવામાં આવે છે.
ગૃહમાં પ્રથમ વિભાજન પક્ષ અને વિરોધના આધારે છે. આગળના બ્લોક્સમાં, શાસક પક્ષ સ્પીકરની જમણી બાજુની જેમ અને વિપક્ષની બેઠક ડાબી બાજુની જેમ બેસે છે. આ સિવાય ડેપ્યુટી સ્પીકર માટે ડાબી બાજુની સીટ નક્કી કરવામાં આવી છે અને વિપક્ષના ફ્લોર લીડર તેમની નજીક બેસે છે. આ પછી, ડાબી બાજુના સાંસદોની સંખ્યાના આધારે બ્લોકનું વિભાજન કરવામાં આવે છે. આ વખતે પણ ભાજપના સાંસદો જમણી બાજુ અને કોંગ્રેસના સાંસદો ડાબી બાજુ બેસશે. આ પછી ઓછા સાંસદો ધરાવતી પાર્ટીઓને ઉપરના બ્લોકમાં સ્થાન મળે છે. જે પાર્ટીની પાસે વધુ સાંસદો છે, તેમને વધુ આગળની હરોળ મળશે.
બેઠકો કોણ નક્કી કરે છે?
કયા પક્ષના સાંસદ કઈ બેઠક પર બેસશે તેનો નિર્ણય ગૃહના અધ્યક્ષ લે છે. નિર્દેશન 122(a) હેઠળ, સ્પીકર દરેક સાંસદને બેઠક ફાળવે છે અને સાંસદે તે મુજબ બેઠક પર બેસવાનું હોય છે. જો કે, કેટલાક વરિષ્ઠ સાંસદોના સ્વાસ્થ્ય અને અન્ય બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને તેમની સીટ વિતરણ વ્યવસ્થામાં ફેરફાર કરવામાં આવે છે.
