Haryana Crisis : ત્રણ અપક્ષ ધારાસભ્યોએ મંગળવારે હરિયાણાની નાયબ સિંહ સૈની સરકારમાંથી પોતાનું સમર્થન પાછું ખેંચી લીધું છે, ત્યારબાદ રાજ્ય સરકાર લઘુમતીમાં આવી ગઈ છે. આ ત્રણ ધારાસભ્યોએ કોંગ્રેસને સમર્થન આપ્યું છે. અપક્ષોના બદલાવના કારણે રાજકીય સમીકરણો પણ બદલાયા છે. જોકે, સરકાર પડવાનો કોઈ ભય નથી. ભાજપે પણ 47 ધારાસભ્યોનું સમર્થન હોવાનો દાવો કર્યો છે. હવે હરિયાણામાં વિધાનસભા ચૂંટણી સુધી લઘુમતી સરકાર ચાલશે. એટલે કે 4 મહિના સુધી સૌની સરકાર પર કોઈ ખતરો નથી. હરિયાણામાં આ વર્ષે ઓક્ટોબરમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે.
હરિયાણામાં અપક્ષોની વાપસી બાદ રાજકારણ પણ ગરમાયું છે. મંગળવારે સવારથી એવી અટકળો ચાલી રહી હતી કે પુંડરીથી અપક્ષ ધારાસભ્ય રણધીર ગોલન, ચરખી દાદરીથી અપક્ષ ધારાસભ્ય સોમવીર સાંગવાન અને નીલોખેરીથી અપક્ષ ધારાસભ્ય ધરમપાલ ગોંડલ હરિયાણાની ભાજપ સરકારમાંથી સમર્થન પાછું ખેંચી લેશે. આ દરમિયાન સાંજે ત્રણેય અપક્ષ ધારાસભ્યો રોહતક પહોંચ્યા અને પૂર્વ સીએમ ભૂપિન્દર સિંહ હુડ્ડા સાથે મુલાકાત કરી. જે બાદ તેમણે લોકસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને સમર્થન આપવાની જાહેરાત કરી હતી. એટલું જ નહીં ત્રણ અપક્ષ ધારાસભ્યોએ કોંગ્રેસ માટે પ્રચાર કરવાની ખાતરી પણ આપી હતી. અપક્ષ ધારાસભ્યોએ પણ રાજ્યપાલને પત્ર લખીને ભાજપમાંથી સમર્થન પાછું ખેંચવાની માહિતી આપી છે. કોંગ્રેસે સીએમ નાયબ સૈનીના રાજીનામા અને હરિયાણામાં રાષ્ટ્રપતિ શાસનની પણ માંગ કરી છે.
હરિયાણામાં બહુમતીનો જાદુઈ આંકડો શું છે?
વર્તમાન હરિયાણા વિધાનસભામાં કુલ 88 સભ્યો છે. બહુમતીનો આંકડો 45 છે. સરકારને 43 ધારાસભ્યોનું સમર્થન છે. જેમાં એક HLP અને બે અપક્ષ ધારાસભ્યોનો સમાવેશ થાય છે. મતલબ કે ભાજપ સરકાર પાસે બહુમત માટે બે ધારાસભ્યો ઓછા છે. જો કે ભાજપનો દાવો છે કે સરકાર પર કોઈ સંકટ નથી. તેમની પાસે પોતાના 40 ધારાસભ્યો છે અને બે અપક્ષ અને ગોપાલ કાંડા તેમજ 4 જેજેપી ધારાસભ્યોનું સમર્થન છે. એટલે કે 47 ધારાસભ્યો છે અને તેથી સરકારને કોઈ ખતરો નથી.
સરકાર પર કોઈ સંકટ નથી
હકીકતમાં, તાજેતરના દિવસોમાં જેજેપીના કેટલાક ધારાસભ્યોએ ભાજપને સમર્થન આપવાના સંકેત આપ્યા હતા. જો કે, જેજેપીએ માર્ચમાં ગઠબંધન સરકારમાંથી સમર્થન પાછું ખેંચી લીધું હતું. ગૃહમાં ભાજપના 40, કોંગ્રેસના 30 અને જેજેપીના 10 ધારાસભ્યો છે. સીએમ નાયબ સિંહ સૈનીએ કહ્યું કે સરકાર પર કોઈ સંકટ નથી.
6 મહિનાથી સરકાર પર કોઈ સંકટ નથી
સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે શું ત્રણ અપક્ષ ધારાસભ્યોએ સમર્થન પાછું ખેંચી લેવાના કારણે હરિયાણા સરકાર મોટા સંકટમાં છે કે પછી સરકાર લઘુમતીમાં આવી ગઈ છે? તો જવાબ છે – હા, કારણ કે હાલમાં ભાજપ પાસે 43 ધારાસભ્યોનું સમર્થન છે, જેમાંથી 40 તેના પોતાના ધારાસભ્યો છે અને ત્રણ અન્ય ધારાસભ્યોના છે. ભાજપે જેજેપીના ચાર ધારાસભ્યોના સમર્થનનો પણ દાવો કર્યો છે. બીજો પ્રશ્ન એ છે કે શું ત્રણ અપક્ષોના સમર્થન પરત ખેંચવાથી કોંગ્રેસ પાસે સરકાર બનાવવાની કોઈ તક છે? હાલમાં જવાબ છે – ના – કારણ કે કોંગ્રેસ પાસે 30 ધારાસભ્યો છે. જો ત્રણ વધુ ઉમેરવામાં આવે તો આ સંખ્યા 33 થાય છે. જેજેપીના 10 ધારાસભ્યો હાલમાં કોંગ્રેસમાં સામેલ થવાના નથી. અને જો આપણે જઈએ તો પણ આ સંખ્યા માત્ર 43 જ રહી જાય છે. હવે ત્રીજો પ્રશ્ન – શું કોંગ્રેસ હવે ભાજપને ગૃહમાં બહુમતી સાબિત કરવા માટે કહી શકે છે? જવાબ છે- ના. કારણ કે 13 માર્ચે જ નાયબ સિંહ સૈનીની સરકારે બહુમતી સાબિત કરી દીધી હતી અને એવો નિયમ છે કે છ મહિના સુધી કોઈ વિશ્વાસ મત ન લઈ શકાય. એટલે કે 13 સપ્ટેમ્બર સુધી કોઈ વિશ્વાસ મત માટે પ્રસ્તાવ લાવી શકશે નહીં.
છેલ્લો પ્રશ્ન એ છે કે કોંગ્રેસ હવે ત્રણ ધારાસભ્યોનો ટેકો લઈને પોતાની તાકાત શા માટે બતાવવા માંગતી હતી? તેનું કારણ લોકસભાની ચૂંટણી છે. હરિયાણામાં 25 મેના રોજ તમામ 10 સીટો પર એક સાથે મતદાન થવાનું છે.
મોંઘવારી અને ખેડૂતોના મુદ્દે સમર્થન પાછું ખેંચ્યું
કોંગ્રેસને સમર્થન આપવા પર અપક્ષ ધારાસભ્ય ધરમપાલ ગોંદરે કહ્યું કે, ભાજપે મને કોઈ કાર્યક્રમમાં આમંત્રણ આપ્યું નથી. જ્યારે કોંગ્રેસ ગરીબો અને ખેડૂતો માટે વિચારે છે. ગોંડરે કહ્યું, અમે સરકારમાંથી સમર્થન પાછું ખેંચી રહ્યા છીએ અને કોંગ્રેસને સમર્થન આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ખેડૂતો, મોંઘવારી અને બેરોજગારી સહિતના વિવિધ મુદ્દાઓને કારણે અમે આ નિર્ણય લીધો છે.
રણધીર ગોલને કહ્યું કે, અમે ઈમાનદારીથી ભાજપ સરકારને સમર્થન આપ્યું હતું. પરંતુ આજે બેરોજગારી ચરમસીમાએ છે, મોંઘવારી અને ખેડૂતોના પ્રશ્નો છે. સમાજનો દરેક વર્ગ કંટાળી ગયો છે. લોકોને ભારે મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે તેઓ આ મુદ્દાઓ પર પહેલા કેમ બોલ્યા નહીં? ગોલને કહ્યું કે, તેમણે ખેડૂતોના આંદોલન દરમિયાન પણ પોતાનો અવાજ ઉઠાવ્યો હતો.
તે જ સમયે, સાંગવાને કહ્યું, ખેડૂતોના આંદોલન દરમિયાન અમે તેમની (ભાજપ સરકાર)ની ખોટી નીતિઓનો વિરોધ કર્યો હતો. મેં શાળાઓમાં પૂરતો સ્ટાફ ન હોવા જેવા મુદ્દા પણ ઉઠાવ્યા. અમે કોંગ્રેસને રાજ્યની તમામ 10 લોકસભા બેઠકો જીતવામાં મદદ કરવા માટે સમર્થન કરીશું, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.
સૈનીએ 13મીએ સીએમ તરીકે શપથ લીધા હતા
હરિયાણામાં સૈનીની આગેવાની હેઠળની ભાજપ સરકારે 13 માર્ચે મનોહર લાલ ખટ્ટરના સ્થાને નવા મુખ્ય પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા હતા અને બીજા દિવસે ગૃહમાં અવાજ મત દ્વારા વિશ્વાસ મત જીત્યો હતો. તાજેતરમાં જેજેપીના ઘણા ધારાસભ્યો સત્તારૂઢ ભાજપના સમર્થનમાં બહાર આવ્યા છે. કરનાલથી લોકસભા ચૂંટણી લડી રહેલા પૂર્વ સીએમ મનોહર લાલ ખટ્ટરે કરનાલના ધારાસભ્ય પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. સીએમ સૈની ત્યાંથી વિધાનસભા પેટાચૂંટણીમાં ઉમેદવાર છે. હરિયાણાના પૂર્વ મંત્રી રણજીત સિંહ ચૌટાલાએ પણ માર્ચમાં ધારાસભ્ય પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. તેઓ રાનિયા વિસ્તારમાંથી અપક્ષ ધારાસભ્ય હતા. તેમણે 24 માર્ચે ભાજપમાં જોડાયા બાદ રાજીનામું આપ્યું હતું. તેઓ ભાજપની ટિકિટ પર હિસાર લોકસભા સીટ પરથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.
હરિયાણા વિધાનસભાની સંખ્યાની રમત શું છે?
- વિધાનસભાની કુલ બેઠકો – 90
- બે રાજીનામા બાદ બેઠકો – 88
- હવે બહુમતીનો આંકડો – 45
કયા પક્ષના કેટલા ધારાસભ્યો?
- ભાજપ- 40
- કોંગ્રેસ- 30
- જેજેપી-10
- હરિયાણા લોકહિત પાર્ટી- 1
- ઈન્ડિયન નેશનલ લોકદળ- 1
- અપક્ષ ધારાસભ્ય- 6
ભાજપનો દાવો- અમારી પાસે 47 ધારાસભ્યો છે?
- પક્ષના ધારાસભ્ય – 40
- સ્વતંત્ર- 2
- HLP-1
- જેજેપી-4
ખટ્ટરે કહ્યું- તેની કોઈ અસર નથી…
પૂર્વ સીએમ અને ભાજપના નેતા મનોહર લાલ ખટ્ટરે કહ્યું કે, ચૂંટણીનો માહોલ છે. કોણ ક્યાં જાય છે કે ક્યાં ન જાય તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી. ઘણા ધારાસભ્યો અમારા સંપર્કમાં છે, તેથી કોઈએ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. ક્યારે, કોણ શું કરશે, ચૂંટણી લાંબો સમય ચાલશે. તે જ સમયે, જ્યારે દિવ્યાંશુને ભાગેડુ કહેવામાં આવ્યો ત્યારે મનોહર લાલે જવાબ આપ્યો છે કે કોર્ટે તેમને પીઓ કહ્યા છે અને પીઓ શું છે. ખટ્ટરે કહ્યું, તે સ્પષ્ટ છે કે ચૂંટણીનો માહોલ છે અને ભવિષ્યમાં પણ આ રેટરિક ચાલુ રહેશે.
કોંગ્રેસ-JJP અને AAPએ શું કહ્યું…
હુડ્ડાએ કહ્યું કે, સરકારે હવે હટી જવું જોઈએ. રાજ્યમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવું જોઈએ અને ચૂંટણી યોજવી જોઈએ. આ જનવિરોધી સરકાર છે. હુડ્ડાએ ત્રણેય ધારાસભ્યોનો તેમના સમર્થન માટે આભાર માન્યો અને કહ્યું કે, તેમણે જનતાની ભાવનાઓને ધ્યાનમાં રાખીને આ નિર્ણય લીધો છે. કોંગ્રેસના નેતા ઉદય ભાને કહ્યું કે, ત્રણેય અપક્ષ ધારાસભ્યોએ કોંગ્રેસને સમર્થન આપ્યું છે. અગાઉ ભાજપ સરકારને જેજેપીના 10 ધારાસભ્યો અને અપક્ષ ધારાસભ્યોનું સમર્થન હતું, પરંતુ જેજેપીએ પણ સમર્થન પાછું ખેંચી લીધું હતું અને હવે અપક્ષો પણ છોડી રહ્યા છે. નાયબ સિંહ સૈની સરકાર હવે લઘુમતીમાં છે. સૈનીએ રાજીનામું આપી દેવું જોઈએ. તેમને એક મિનિટ પણ રહેવાનો અધિકાર નથી.
દરમિયાન, જેજેપી નેતા દિગ્વિજય સિંહ ચૌટાલાએ કહ્યું, ‘હુડ્ડા કહે છે કે સરકાર લઘુમતીમાં છે. તેઓ વિપક્ષના નેતા છે અને તેમણે તાત્કાલિક રાજ્યપાલને મળવું જોઈએ અને તેમને ઘટનાક્રમ વિશે જણાવવું જોઈએ. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું JJP કોંગ્રેસને સમર્થન કરશે? ચૌટાલાએ કહ્યું, હું એમ નથી કહેતો કે જેજેપી કોંગ્રેસને સમર્થન આપવા અને તેની સાથે સરકાર બનાવવા માટે તૈયાર છે. કમસેકમ હુડ્ડાએ લોકોનો વિશ્વાસ ગુમાવી ચૂકેલી સરકારને દૂર કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવી જોઈએ. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે રાજ્યપાલને મળવા સિવાય હુડ્ડાએ જેજેપી સાથે વાતચીતની ચેનલ પણ ખોલવી જોઈએ. જેજેપી પાસે 10 ધારાસભ્યો છે.
કોંગ્રેસ અને હરિયાણામાં AAPના પ્રદેશ અધ્યક્ષ અને કુરુક્ષેત્ર બેઠકના ઉમેદવાર સુશીલ ગુપ્તાએ કહ્યું કે, ભાજપ સરકાર લઘુમતીમાં છે. તેમણે કહ્યું, હું રાજ્યપાલને વિનંતી કરું છું કે આ સરકારને તાત્કાલિક બરતરફ કરવામાં આવે. તેમણે કહ્યું કે મુખ્યપ્રધાન સૈનીને પદ પર ચાલુ રહેવાનો કોઈ અધિકાર નથી અને તેમણે તરત જ તેમનું પદ છોડવું જોઈએ.
