Supreme Court : સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) મારફત પડેલા મતોને ‘વોટર વેરિફાઈએબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ’ (VVPAT) સાથે મેચ કરવા માટેની તમામ અરજીઓ ફગાવી દીધી હતી.
નેશનલ ડેસ્ક: સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) દ્વારા ‘વોટર વેરિફાઇબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેઇલ’ (VVPAT) સાથે મેળ ખાતી તમામ અરજીઓને ફગાવી દીધી હતી અને કહ્યું હતું કે આ મિકેનિઝમમાં કોઈ ખામી નથી “કોઈપણ પાસા પર બિનજરૂરી શંકા પેદા કરી શકે છે. ન્યાયાધીશ સંજીવ ખન્ના અને દીપાંકર દત્તાની બેન્ચે આ કેસમાં બે સહમત ચુકાદાઓ સંભળાવ્યા હતા અને બેલેટ પેપર દ્વારા ચૂંટણી યોજવાની પ્રક્રિયાને ફરીથી અપનાવવાની માંગ કરતી અરજી સહિત કેસ સંબંધિત તમામ અરજીઓને ફગાવી દીધી હતી. બેન્ચે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું કે “લોકશાહીનો અર્થ તમામ સંસ્થાઓમાં સુમેળ અને વિશ્વાસ જાળવવાના પ્રયાસો છે.”
કોર્ટે બે સૂચના આપી
કોર્ટે બે નિર્દેશ જારી કર્યા છે. જસ્ટિસ ખન્નાએ તેમના ચુકાદામાં ચૂંટણી પંચને નિર્દેશ આપ્યો હતો કે મતદાન પછી 45 દિવસ સુધી સ્ટ્રોંગ રૂમમાં ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનમાં પ્રતીકો લોડ કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા સ્ટોર યુનિટને સુરક્ષિત કરો. સર્વોચ્ચ અદાલતે પરિણામોની ઘોષણા પછી બીજા અને ત્રીજા સ્થાને રહેલા ઉમેદવારોની વિનંતી પર EVM ઉત્પાદકોના એન્જિનિયરોને મશીનના ‘માઈક્રો કંટ્રોલર’ને ચકાસવાની મંજૂરી આપી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે ‘માઈક્રો કંટ્રોલર’ની ચકાસણી માટે વિનંતી પરિણામ જાહેર થયાના સાત દિવસની અંદર કરી શકાય છે પરંતુ તેના માટે ફી ચૂકવવી પડશે.
ઉમેદવારે ખર્ચ ઉઠાવવાનો રહેશે
ખંડપીઠે કહ્યું, “જો ચકાસણી દરમિયાન એવું જાણવા મળે છે કે EVM સાથે છેડછાડ કરવામાં આવી છે, તો ઉમેદવાર દ્વારા ચૂકવવામાં આવેલી ફી તેમને પરત કરવામાં આવશે – એક EVMમાં ત્રણ યુનિટ હોય છે – બેલેટ યુનિટ, કંટ્રોલ યુનિટ અને VVPAT.” તે ત્રણેયમાં માઇક્રોકન્ટ્રોલર્સ ઇન્સ્ટોલ કરેલા છે. હાલમાં ચૂંટણી પંચ દરેક વિધાનસભા મતવિસ્તારના પાંચ મતદાન મથકોમાં EVM અને VVPAT ને રેન્ડમલી મેચ કરે છે. જસ્ટિસ દત્તાએ કહ્યું, “સિસ્ટમ અથવા સંસ્થાઓનું મૂલ્યાંકન કરવામાં સંતુલિત અભિગમ જાળવવો મહત્વપૂર્ણ છે પરંતુ સિસ્ટમના કોઈપણ પાસાં પર આંધળો અવિશ્વાસ કરવો અયોગ્ય શંકા પેદા કરી શકે છે.”
બેન્ચે સૂચવ્યું હતું
બેન્ચે સૂચવ્યું હતું કે ચૂંટણી પંચ તપાસ કરી શકે છે કે શું VVPAT સ્લિપની ગણતરી માટે ઇલેક્ટ્રોનિક મશીનોનો ઉપયોગ કરી શકાય છે અને શું બાર કોડનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. બેન્ચે કહ્યું કે બેલેટ પેપર દ્વારા ચૂંટણી કરાવવાની પ્રક્રિયાને ફરીથી અપનાવવાની વિનંતી કરતી અરજી સિવાય, તેની સામે ત્રણ અરજીઓ પણ આવી હતી જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે VVPAT સ્લિપ મતદારોને વેરિફિકેશન માટે સોંપવામાં આવે અને તેને દાખલ કરવામાં આવે. ગણતરી માટે મતપેટીમાં પણ, VVPAT સ્લિપની 100 ટકા ગણતરી થવી જોઈએ. જસ્ટિસ ખન્નાએ કહ્યું, “અમે તે બધાને ફગાવી દીધા છે.”